Τετάρτη, Απριλίου 30, 2008

ΙΧΩΡ ΚΑΙ ΤΑ ΜΥΑΛΑ ΣΤΑ ΚΑΓΚΕΛΑ

Θυμάμαι, πριν κάτι χρόνια και ενώ ήμουν απασχολημένος με το perikallosproject, κάποιος γνωστός ήρθε στο σπίτι μου και μου είπε με στόμφο την εξής μεγαλεώδη ατάκα:
"Όπου να'ναι θα αφυπνισθούν στους Έλληνες τα γονίδια Ιχώρ".
Θυμάμαι ότι μόλις συνειδητοποίησα τι αμόλησε ο στόμας του, με έπιασε ένα τρελό γέλιο, λίγο έλειψε ν' αρχίσω να κυλιέμαι στο πάτωμα κρατώντας την κοιλιά μου από τα πολλά γέλια.

Η λέξη "μήτηρ" είναι μια λέξη που όλοι οι νεοέλληνες καταλαβαίνουν -ή νομίζουν πως καταλαβαίνουν.
Το ίδιο και η λέξη "αστήρ". Το ίδιο και η λέξη "φωστήρ".
Το ίδιο και η λέξη "νέκταρ". Όλοι οι νεοέλληνες την καταλαβαίνουν -ή νομίζουν πως την καταλαβαίνουν. (Βέβαια αν την καταλάβαιναν δεν θα έφτιαχναν "νέκταρ πορτοκαλιού" ας πούμε... αλλά αυτό είναι μια άλλη πονεμένη ιστορία).

Η λέξη "ιχώρ", αντίθετα, είναι μια λέξη που δεν καταλαβαίνει κανείς νεοέλλην. Ακούγεται ως ξενική, ξενίζονται και παραξενεύονται οι νεοέλληνες συνάνθρωποι όταν ακούνε τη λέξη "ιχώρ". Τους θυμίζει λέξεις όπως "σέντερ-φορ", "εκουαδόρ", "ματαντόρ" και τέτοια. Και δεν κάθονται να διαβάσουν κάνα βιβλίο να ξεστραβωθούνε, αλλά προτιμούν να κάθονται και να γοητεύονται από την παράξενη λέξη "ιχώρ".
Πάνω σε αυτό το ξένισμα και το παραξένισμα είναι που πατάει ο κάθε απίθανος προκειμένου να δημιουργήσει τη δικιά του παραμυθολογία.
Και κάπως έτσι, στα πλαίσια μιας μειοψηφικής παραμυθολογίας, έφτασε και ο φιλαράκος μου να μιλάει για την αφύπνιση των "γονιδίων ιχώρ". Κάπου το είχε ακούσει, του άρεσε, το γούσταρε και το επαναλάμβανε.

Η λέξη ιχώρ έχει πολύ παλιά καταγωγή.
Ο πρώτος που τη λάνσαρε στην πιάτσα ήταν ο παππούς μου ο Όμηρος, όταν μίλησε σχετικά με τον ιχώρα (και όχι "σχετικά με το ιχώρ" που λένε οι στούρνοι. Διότι η λέξη είναι αρσενικού γένους: Ο Ιχώρ, του ιχώρος, τον ιχώρα κλπ). Είπε λοιπόν ο θείος (και παππούς μου) Όμηρος σχετικά με τον ιχώρα ότι είναι:
"άμβροτον αίμα θεοίο ιχώρ, οίός περ τε ρέει μακάρεσσι θεοίσιν.
Ου γαρ σίτον έδουσ', ού πίνουσ' αίθοπα οίνον,
τούνεκ' αναίμονές εισι και αθάνατοι καλέονται
". (Ιλιάδα Ε)

Ο Όμηρος ήταν σοβαρός άνθρωπος. Σαν σοβαρός άνθρωπος, έκανε τη λογική σκέψη:
Ωραία, στο έπος θέλω να βάλω μια σκηνή όπου ο Διομήδης θα τραυματίζει μία θεό (Η θεός, της θεού). Αλλά τι στα κομμάτια, κοτζάμ θεό θα βάλω να τρέχει αίμα από το τραύμα της? Ζαμαί!
Αίμα έχουν ΜΟΝΟ οι θνητοί, άνθρωποι και ζώα.
Για ποιό λόγο έχουν αίμα οι θνητοί, άνθρωποι και ζώα?
Γιατρός δεν είμαι (είπε ο Όμηρος), αλλά κάτι μου λέει ότι το αίμα έχει να κάνει με αυτά που τρώνε και πίνουν οι θνητοί: Σιτάρι, νερό, κρασί, βρούβες, κολοκύθια, μπιφτέκια κλπ.
Όμως οι θεοί (συνέχισε ο Όμηρος) δεν τρώνε και δεν πίνουν τέτοια. Επομένως, λογικά οι θεοί είναι "αναίμονες". Ήτοι δεν έχουν αίμα. Όποιος έχει αίμα είναι θνητός. Όποιος δεν έχει αίμα είναι αναίμων και αθάνατος. Επομένως οι θεοί είναι αναίμονες και αθάνατοι. Τελεία και παύλα, ποιητική διαταγή και τα σκυλιά δεμένα.
Κάτι τέτοια σκεφτόταν ο Όμηρος αλλά κόντευε να φτάσει σε ποιητικό αδιέξοδο, ώσπου τελικά η Μούσα του έριξε μια φλασιά που τον έκανε να μονολογήσει:

"Βοήθα ω Μούσα, διότι ο στίχος μου λέει πως οι θεοί δεν τρώνε σίτο και δεν πίνουνε αίθοπα οίνο και γι' αυτό είναι αναίμονες. Όμως, όπως θα παρατηρήσει μετά από αιώνες ο μελετητής μου ο Πορφύριος, "και τα σκουλήκια δεν τρώνε επίσης σίτο και δεν πίνουν κρασί και είναι επίσης αναίμονες". Πολύ με τσαντίζει ο Πορφύριος. Να του ρίξω μια σφαλιάρα?
Ώπα! Για στάκα ένα λεπτό Μούσα... Τι είπαμε ότι τρώνε οι θεοί? Αμβροσία δεν τρώνε? Τι σημαίνει αμβροσία? Στερητικό α + βροτός δε σημαίνει? Δηλαδή αυτό που δεν τρώνε οι βροτοί, δηλαδή οι θνητοί, δε σημαίνει? Δηλαδή αμβροσία είναι η τροφή που δίνει αθανασία στους αθάνατους. Γουάου!
Ωραία, θα του το τρίψω στη μούρη του Πορφύριου! Θα αναγκαστεί να παραδεχτεί ότι οι σκώληκες δεν τρώνε αμβροσία!
Και τι πίνουν οι θεοί? Νέκταρ δεν πίνουν? Τι σημαίνει νέκταρ? Εκ του "νέκ-υς" και του "ταρ" δεν βγαίνει το νέκταρ? Και δε σημαίνει "αυτό που νικάει το θάνατο"? Δηλαδή το ποτό που χαρίζει αθανασία στους αθάνατους. Αργότερα βέβαια, οι απόγονοί μου θα φτιάχνουν νέκταρ πορτοκαλιού, αλλά τι με κόφτει εμένα... Εγώ έπη γράφω, ας τα διαβάσουν να ξεστραβωθούνε... Πάμε παρακάτω ω Μούσα, διότι προβληματίζομαι βαθιά:
Αν λοιπόν το νέκταρ και η αμβροσία είναι λέξεις που τις φτιάξαμε εμείς οι ποιητές υπό την έμπνευσή σου ω Μούσα, για βοήθα την κατάσταση να φτιάξω μια λέξη που να περιγράφει το "θεοίο αίμα", και κατά προτίμηση να τελειώνει σε -ώρ για να μου κάνει στο ποιητικό μέτρο, και για να μπερδεύονται οι δημοτικιστές απόγονοί μου.... Λέξη σε -ωρ λοιπόν... "Θαβώρ" δε μας κάνει, το έχουν καβαντζώσει οι εβραίοι. Ούτε "Αμόρ", το έχουν καβαντζώσει οι Ισπανοί.
Να 'σαι καλά ω Μούσα και το βρήκα: "Ιχώρ" θα λέγεται το "άμβροτον θεοίο αίμα" και θα παράγεται από το ρήμα "ίσχω" που είναι αινιγματικό ρήμα, εφόσον από αυτό πηγάζουν τόσο η "ισχνότης" όσο και η "ισχύς". Μαγκιά, ε? Θα τους βάλουμε να ψάχνονται τους απογόνους και να νομίζουν ότι μιλάω για ομάδα αίματος ρέζους ιχώρ!!!
"

Κάπως έτσι πρέπει να κατέληξε στη λέξη "ιχώρ" ο Όμηρος, θέλοντας να δώσει ένα όνομα στο αίμα των θεών. Και είχε τη συνείδησή του ήσυχη, διότι σου λέει "σιγά τώρα μην καταφέρει κανείς να δει το αίμα των θεών και να μου πει ότι δεν λέγεται ιχώρ... Μόνο ο Διομήδης το είδε μαζί με καναδυό άλλους, και είναι γνωστό το τέλος τόσο το δικό του όσο και εκείνων που ήταν μαζί του... Θέλει γενναιότητα για να κάνεις να τρέξει το αίμα των θεών, αλλά ακόμα κι έτσι, σου φέρνει γκαντεμιά, και παιδεύεσαι κάτι χρονάκια όξω απ' την Τροία. Ε, σιγά τώρα μην υπάρξουν Διομήδηδες στο μέλλον... Αλλά και να υπάρξουν, θα καταλάβουν ότι μιλούσα ποιητικά όταν χρησιμοποίησα τη λέξη "ιχώρ" που σημαίνει "ορός αίματος"... Δε φαντάζομαι να είναι στούρνοι και να με διαβάζουν φονταμεταλιστικά και κατά λέξη..."
Και είχε δίκιο, εδώ που τα λέμε, άσχετα αν στις μέρες μας τα πράγματα πήραν άλλη τροπή, γονιδιακού τύπου.

Οι αιώνες κύλησαν από τότε, και φτάσαμε σήμερα κάποιοι να ψάχνονται με τα "γονίδια ιχώρ" που λέγαμε στην αρχή.
(Ενδεικτικά: βουαλά, αλλά και βουαλά και βουαλά)
Βέβαια, αν την έψαχναν τη δουλειά λίγο παραπάνω, θα έσβηναν τη λέξη από το λεξιλόγιό τους.
Και αυτό γιατί στην πορεία των αιώνων, η λέξη "ιχώρ" απέκτησε περίεργες έννοιες, πέρα από την έννοια του "ορού αίματος":

Ο Αριστοτέλης ήταν αν μη τι άλλο ένας σοβαρός φιλόσοφος. Αλλά φαίνεται πως για τον ιχώρα δεν είχε δα και την καλύτερη άποψη. Λέει ας πούμε στα "Προβλήματα":
"Το άρρωστο αίμα, γίνεται λεπτότερο από το καθαρό, και όταν λέμε άρρωστο, εννοούμε το αίμα που έχει μιχθεί με τα περιττώματα του εγκεφάλου και έχει γίνει σαν ιχώρ". (Προβλήματα, Επιτομή Φυσικών).
Αλλά και ο Πλάτων, δεν είχε σε μεγαλύτερη εκτίμηση τον ιχώρα, εφόσον στον "Τίμαιο" τσουβαλιάζει τον ιχώρα στην ίδια κατηγορία με τις χολές και τις μύξες:
"...χολάς και ιχώρας και φλέγματα παντοία..." (Τίμαιος, 82)
Στο λεξικό του Ησύχιου, ο ιχώρ σημαίνει "αίμα έμπυον, σεπηδών", που πάει να πει "αίμα γεμάτο πύον, σαπίλα".
Στο "Μέγα ετυμολογικόν λεξικόν" πάλι, ο ιχώρ είναι απλά "το σεσηπός αίμα".
Η πλάκα κορυφώνεται στην λεγόμενη "Παλαιά διαθήκη", όπου στο βιβλίο του κατακαημένου του Ιώβ, οι υποτιθέμενοι 70 μεταφραστές του κειμένου στα ελληνικά, έγραψαν για τον κατακαημένο τον Ιώβ:
"Εξήλθεν δε ο διάβολος από του Κυρίου και έπαισεν τον Ιώβ έλκει πονηρώ από ποδών έως κεφαλής. Και έλαβεν όστρακον, ίνα τον ιχώρα ξύη..." (Ιώβ κεφ. 2) όπου βλέπουμε έκπληκτοι πως τα κακάδια από τις πληγές, οι υποτιθέμενοι εβδομήκοντα τα ονομάζουν και αυτά "ιχώρ".

Τι να πει κανείς...
Προσωπικά, ύστερα από όλα αυτά, εγώ ΔΕΝ θα ήθελα να αφυπνιστούν μέσα μου τα "γονίδια ιχώρ". Βασικά ελπίζω να ΜΗΝ έχω μέσα μου γονίδια ιχώρ... Να είμαι υγιής δηλαδή.

Πέρα από την πλάκα, μου φαίνεται πως υπάρχει και κυκλοφορεί ένα αρκετά αξιόλογο περιοδικό, γραμμένο από γραμματιζούμενους ανθρώπους. Ο τίτλος του περιοδικού είναι "ΙΧΩΡ". Το έχω διαβάσει κάμποσες φορές και δείχνει σοβαρό ως περιοδικό. Το συνιστώ να το διαβάσεις κι εσύ καμιά φορά, καλέ μου αναγνώστη.
Όμως πάντοτε απορούσα για ποιό στην ευχή λόγο διάλεξαν αυτό τον τίτλο για το περιοδικό τους.
Όταν μεγαλώσω, ελπίζω να καταλάβω...

Δευτέρα, Απριλίου 21, 2008

ΜΕ ΤΙΜΕΣ ΑΡΧΗΓΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ...

Κι ενώ όλοι καθόμαστε σε αναμμένα κάρβουνα προσμένοντας με χαρμολύπη την ώρα που το Άγιο Φως θα σκάσει μύτη και θα γίνει δεκτό με τιμές αρχηγού κράτους, σε ένα σχετικά καινούργιο μπλογκ, ο Θέσπης έχει κάνει μια ενδιαφέρουσα δουλειά, αναδημοσιεύοντας ζουμερά αποσπάσματα από το (προφανώς ενδιαφέρον) βιβλίο του Καλόπουλου με τίτλο "Το θέατρο της σωτηρίας".
Ο τίτλος της σειράς δημοσιεύσεων του Θέσπι είναι "Πως κατάφερε και αναστήθηκε ο Χριστός;" και γενικά μου τράβηξε το ενδιαφέρον.
Αν και δεν ανήκω σε εκείνους που πιστεύουν στο ότι κάποτε έγινε ανάσταση του Χριστού, ωστόσο βρίσκω τη συγκεκριμένη Θέσπεια σειρά δημοσιεύσεων αξιόλογη, και τη θεωρώ σημαντική συμβολή στην αντιμετώπιση της χαρμολύπης των ημερών...


(στη φωτογραφία στιγμιότυπο από τη μεταφορά του αρχηγού κράτους)

Δευτέρα, Απριλίου 14, 2008

ΕΛΛΗΝΟΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΝ ΕΡΓΟΝ ΤΕΧΝΗΣ


Δεν έχω τίποτα με τις μετονομασίες οδών. Το αντίθετο! Τις βρίσκω συναρπαστικές, εφόσον συχνά οδηγούν σε χαώδεις καταστάσεις που αναπτύσσουν την ευστροφία:
Για παράδειγμα, θέλει φαντασία να υποθέσεις ότι μπορεί να είσαι ταυτοχρόνως τόσο στην "οδό Πατησίων" όσο και στην "οδό 28ης Οκτωβρίου", ας πούμε. Τέτοιες καταστάσεις σε βάζουν στο τριπ της πολυστασίας, αλλά και σε γόνιμες εσωτερικές αναζητήσεις του στυλ "Από που έρχομαι?" "Που πάω?" "Που βρίσκομαι?" κλπ...

Όμως οι σχετικές φωτό που δημοσίευσε η ΑΦΑΙΑ φρονώ ότι έχουν και ιδιαίτερο αισθητικό ενδιαφέρον!



Ναι κύριοι!
Δεν ξέρω σε ποιά περιοχή έγινε η συγκεκριμένη μετονομασία οδού, αλλά πολύ την κάνω κέφι! Διότι αμάν πια με τις οδούς Οιδίποδος και του κάθε Οιδίποδος!
Ναι λέμε! Εμπρός για περισσότερες οδούς Αγίας Αικατερίνης! Διότι, στο φινάλε, ήτο και αγία η αγία...