"Χωρίς επαναστατική θεωρία δεν υπάρχει επαναστατικό κίνημα" έλεγε ο Λένιν και κάπου το πέτυχα τις προάλλες επ' αφορμή της νιοστής επετείου της Οκτωβριανής επαναστάσεως, και μου ήρθε στο μυαλό η κλασική ατάκα όσων βαριούνται να ξεκουνήσουν. Ατάκα λέγουσα "Μια χαρά τα λέτε στη θεωρία... Να σας δούμε όμως τι θα κάνετε στην πράξη", ατάκα που εμπεριέχει τη σφοδρή πιθανολόγηση που λέει ότι "σκατά θα τα κάνετε στην πράξη κι εσείς όπως όλοι". Πρόκειται για ατάκα που κυκλοφορεί σε πολλές παραλλαγές (π.χ. εκείνοι που βαριούνται να ασχοληθούν με θεωρητικά ή θεολογικά ή ιδεολογικά ή οικονομολογικά κλπ ζητήματα, πετάνε ένα "όλες οι θεωρίες είναι εξαιρετικές... στην πράξη είναι που κολλάμε" και ξεμπερδεύουν έχοντας αποφύγει τη μελέτη των ζητημάτων κι έχοντας διατηρήσει άθικτη τη νωθρότητα του νου τους).
Πάντως, όλοι αυτοί, σε φιλοσοφικό επίπεδο αν το δούμε, ίσως έχουν με το μέρος τους κοτζάμ Πλωτίνο!
(...) καί ἄνθρωποι, ὅταν ἀσθενήσωσιν εἰς τὸ θεωρεῖν, σκιὰν θεωρίας καὶ λόγου τὴν πρᾶξιν ποιοῦνται. Ὅτι γὰρ μὴ ἱκανὸν αὐτοῖς τὸ τῆς θεωρίας ὑπ᾽ ἀσθενείας ψυχῆς, λαβεῖν οὐ δυνάμενοι τὸ θέαμα ἱκανῶς καὶ διὰ τοῦτο οὐ πληρούμενοι, ἐφιέμενοι δὲ αὐτὸ ἰδεῖν, εἰς πρᾶξιν φέρονται, ἵνα ἴδωσιν, ὃ μὴ νῶι ἐδύναντο. Ὅταν γοῦν ποιῶσι, καὶ αὐτοὶ ὁρᾶν βούλονται αὐτὸ καὶ θεωρεῖν καὶ αἰσθάνεσθαι καὶ τοὺς ἄλλους, ὅταν ἡ πρόθεσις αὐτοῖς ὡς οἷόν τε πρᾶξις ἦ. (...). Τίς γὰρ θεωρεῖν τὸ ἀληθινὸν δυνάμενος προηγουμένως ἔρχεται ἐπὶ τὸ εἴδωλον τοῦ ἀληθινοῦ;
Ό εστί μεθερμηνευόμενον και ελεύθερα αποδιδόμενον:
Και οι άνθρωποι, όταν εξασθενήσει η ικανότητά τους να θεωρούν, παίρνουν τη σκιά της θεωρίας και της λογικής και την κάνουν πράξη. Αυτό συμβαίνει επειδή, εξαιτίας της αδύναμης ψυχής τους δεν τους αρκεί η θεωρία, δεν μπορούν να προσλάβουν επαρκώς το αντικείμενο της θεωρίας κι έτσι δεν μπορούν να νιώσουν γεμάτοι με αυτό. Ωστόσο επειδή συνεχίζουν να έχουν την επιθυμία να δουν το αντικείμενο της θεωρίας, οδηγούνται στην πράξη για να δουν (με τα μάτια τους) αυτό που δεν μπορούν να δουν με τον νου τους. Όταν λοιπόν δημιουργούν, το κάνουν επειδή επιθυμούν να θεωρήσουν και να αισθανθούν -τόσο αυτοί όσο και οι άλλοι γύρω τους- το αντικείμενο της θεωρίας τους, προσπαθώντας να το κάνουν πράξη. (...) Διότι ποιός θα καθόταν ν' ασχοληθεί με το είδωλο του αληθινού αν είναι ικανός να θεωρήσει το αληθινό?
Τσκ τσκ τσκ!!! Τι είπες τώρα!!! Τι είπε ο φιλόσοφος!!!
Δημήτρης Ζερβουδάκης, Θεωρία και πράξη
Πάντως, όλοι αυτοί, σε φιλοσοφικό επίπεδο αν το δούμε, ίσως έχουν με το μέρος τους κοτζάμ Πλωτίνο!
(...) καί ἄνθρωποι, ὅταν ἀσθενήσωσιν εἰς τὸ θεωρεῖν, σκιὰν θεωρίας καὶ λόγου τὴν πρᾶξιν ποιοῦνται. Ὅτι γὰρ μὴ ἱκανὸν αὐτοῖς τὸ τῆς θεωρίας ὑπ᾽ ἀσθενείας ψυχῆς, λαβεῖν οὐ δυνάμενοι τὸ θέαμα ἱκανῶς καὶ διὰ τοῦτο οὐ πληρούμενοι, ἐφιέμενοι δὲ αὐτὸ ἰδεῖν, εἰς πρᾶξιν φέρονται, ἵνα ἴδωσιν, ὃ μὴ νῶι ἐδύναντο. Ὅταν γοῦν ποιῶσι, καὶ αὐτοὶ ὁρᾶν βούλονται αὐτὸ καὶ θεωρεῖν καὶ αἰσθάνεσθαι καὶ τοὺς ἄλλους, ὅταν ἡ πρόθεσις αὐτοῖς ὡς οἷόν τε πρᾶξις ἦ. (...). Τίς γὰρ θεωρεῖν τὸ ἀληθινὸν δυνάμενος προηγουμένως ἔρχεται ἐπὶ τὸ εἴδωλον τοῦ ἀληθινοῦ;
Ό εστί μεθερμηνευόμενον και ελεύθερα αποδιδόμενον:
Και οι άνθρωποι, όταν εξασθενήσει η ικανότητά τους να θεωρούν, παίρνουν τη σκιά της θεωρίας και της λογικής και την κάνουν πράξη. Αυτό συμβαίνει επειδή, εξαιτίας της αδύναμης ψυχής τους δεν τους αρκεί η θεωρία, δεν μπορούν να προσλάβουν επαρκώς το αντικείμενο της θεωρίας κι έτσι δεν μπορούν να νιώσουν γεμάτοι με αυτό. Ωστόσο επειδή συνεχίζουν να έχουν την επιθυμία να δουν το αντικείμενο της θεωρίας, οδηγούνται στην πράξη για να δουν (με τα μάτια τους) αυτό που δεν μπορούν να δουν με τον νου τους. Όταν λοιπόν δημιουργούν, το κάνουν επειδή επιθυμούν να θεωρήσουν και να αισθανθούν -τόσο αυτοί όσο και οι άλλοι γύρω τους- το αντικείμενο της θεωρίας τους, προσπαθώντας να το κάνουν πράξη. (...) Διότι ποιός θα καθόταν ν' ασχοληθεί με το είδωλο του αληθινού αν είναι ικανός να θεωρήσει το αληθινό?
Τσκ τσκ τσκ!!! Τι είπες τώρα!!! Τι είπε ο φιλόσοφος!!!
Δημήτρης Ζερβουδάκης, Θεωρία και πράξη
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου
Mi-la-re,
mi-la-re-si