Δευτέρα, Νοεμβρίου 02, 2009

Ἰσοκράτης: «τσακῖστε τοὺς φασίστες ὅπου τοὺς βρῇτε»

Πρόκειται για ένα εξαίρετο ποστ από το ευλόγιον "Πότμος". Κάτι τέτοια βλέπω και λέω "είμαστε κάμποσοι τελικά..."

Οἱ ῥητορικοὶ λόγοι δὲν ἐνδείκνυνται μὲν γιὰ τὴν ἐξαγωγὴ συμπερασμάτων πολιτικῆς φιλοσοφίας· καθὼς εἶναι ἐκ φύσεως προωρισμένοι νὰ στηρίξουν μία καὶ μόνη ἄποψι σὲ μιὰ διαμάχη. Δὲν παύουν ὄμως νὰ περιέχουν ψήγματα πολιτικῆς σκέψης· καὶ δὴ ὅταν μιλᾶμε γιὰ ἕνα πραγματιστὴ δημοκράτη ὅπως ὁ Ἰσοκράτης.

Ἕνα πολὺ ἀξιόλογο τέτοιο δεῖγμα εἶναι τὸ ἀπόσπασμα ποὺ μᾶς σῴζεται ἀπὸ τὸν λόγο του «Κατὰ Λοχίτου».

Πρόκειται γιὰ δικανικὸ λόγο, δηλαδὴ γιὰ ἀγόρευση στὸ δικαστήριο. Ὁ Λοχίτης ἦταν ἕνας θερμόαιμος νεαρός ὀλιγαρχικός, τὸ ἀντίστοιχο τοῦ φασίστα ἐκείνη τὴν ἐποχὴ στὴν Ἀθῆνα. Ὄντας ἀριστοκράτης (γόνος μιᾶς ἀπὸ τὶς οἰκογένειες που εἶχαν συνεργαστεῖ μὲ τοὺς Σπαρτιᾶτες κατακτητὲς γιὰ νὰ καταλύσουν τὴν Δημοκρατία καὶ νὰ ἐγκαθιδρύσουν ὀλιγαρχικὸ πολίτευμα) γιὰ κᾄποιον - προφανῶς καὶ πολιτικό - λόγο, ἐπετέθη στὸν δημοκρατικὸ Ἰσοκράτη.

Στὸ δικαστήριο (αὐτὸ μὲ τοὺς κληρωτοὺς δικαστές - πολῖτες, μὴ ξεχνιόμαστε), κλείνοντας τὸν λόγο, δίνει τὴν πολιτικὴ διάσταση τῆς ὑπόθεσης, χρησιμοποιώντας καὶ τὴν πρόσφατη, μετὰ τὸν Πελοποννησιακὸ Πόλεμο, ἐμπειρία. Καλεῖ τοὺς δικαστὲς σὲ «'μηδενικὴ ἀνοχὴ' στοὺς ὀλιγαρχικούς, γιατὶ ὅσο παραβλέπεται ἡ ἀντιδημοκρατικὴ συμπεριφορά τους, τόσο ἐπῳάζεται 'τὸ αὐγὸ τοῦ φιδιοῦ'»:

Αὐτοὶ γὰρ ἡμεῖς δὶς ἤδη τὴν δημοκρατίαν ἐπείδομεν καταλυθεῖσαν καὶ δὶς τῆς ἐλευθερίας ἀπεστερήθημεν, οὐχ ὑπὸ τῶν ταῖς ἄλλαις πονηρίαις ἐνόχων ὄντων, ἀλλὰ διὰ τοὺς καταφρονοῦντας τῶν νόμων καὶ βουλομένους τοῖς μὲν πολεμίοις δουλεύειν, τοὺς δὲ πολίτας ὑβρίζειν. Ὧν οὗτος εἷς ὢν τυγχάνει.


Ἐπειδὴ, ἐμεῖς οἱ ἴδιοι, δυὸ φορὲς ἤδη είδαμε τὴν δημοκρατία να καταλύεται καὶ δυὸ φορὲς τὴ λευτεριὰ στερηθήκαμε, ὄχι ἀπ' αὐτοὺς ποὺ εἶναι ἔνοχοι γιὰ ἄλλα ἐγκλήματα, παρὰ απ' αὐτοὺς ποὺ δὲ λογαριάζουν τοὺς νόμους κι ἐπιθυμοῦν νὰ συνεργάζοντια με τοὺς ἐχθρούς, καὶ νὰ ἐπιτίθενται στοὺς πολῖτες. Ποὺ ἕνας ἀπὸ 'κείνους εἶναι κι αὐτός.



Νεοελληνικὴ δεξιά - ἀρχαῖοι Ἀθηναῖοι ὀλιγαρχικοί: τάλε κουάλε. «Ταγματασφαλῖτες» τῆς ἐποχῆς οἱ ἀριστοκρατικοί πού, προκειμένου να καταλάβουν τὴν ἀγαπημένη τους ἐξουσία δὲν δίστασαν νὰ συνεργαστοὺν μὲ τὸν ὀμοϊδεάτη κατακτητή, ἐναντίον τῶν συμπολιτῶν τους. Χίλιους πεντακόσιους ἔσφαξαν οἱ ἀριστοκρατικοὶ δοσίλογοι μὲ συνοπτικὲς διαδικασίες, λέει ὁ Ἰσοκράτης:

Καὶ γὰρ εἰ τῶν τότε κατασταθέντων νεώτερός ἐστιν, ἀλλὰ τόν γε τρόπον ἔχει τὸν ἐξ ἐκείνης τῆς πολιτείας. Αὗται γὰρ αἱ φύσεις εἰσὶν αἱ παραδοῦσαι μὲν τὴν δύναμιν τὴν ἡμετέραν τοῖς πολεμίοις, κατασκάψασαι δὲ τὰ τείχη τῆς πατρίδος, πεντακοσίους δὲ καὶ χιλίους ἀκρίτους ἀποκτείνασαι τῶν πολιτῶν.

Διότι, ἂν και εἶναι πιὸ καινούργιος ἀπὸ 'κείνους ποὺ διορίστηκαν τότε, κληρονόμησε ὄμως βέβαια τὴν συμπεριφορὰ ἀπὸ 'κείνη τὴν κατάστασι. Τοῦτες 'δὼ εἶναι οἱ φύσεις ποὺ παρέδωσαν τὴν δύναμή μας στοὺς ἐχθρούς, γκρέμισαν τὰ τείχη τῆς πατρίδας μας και σκότωσαν χίλιους πεντακόσιους πολῖτες χωρὶς δίκη.


Νὰ σχολιάσω μόνο τὴν ἔκφραση «αὗται αἱ φύσεις», πόση ἀπέχθεια κρύβει για τοὺς ὀλιγαρχικούς. Καὶ συνεχίζει, μὲ πάθος:

Ὧν εἰκὸς ὑμᾶς μεμνημένους τιμωρεῖσθαι μὴ μόνον τοὺς τότε λυμηναμένους ἀλλὰ καὶ τοὺς νῦν βουλομένους οὕτω διαθεῖναι τὴν πόλιν, καὶ τοσούτῳ μᾶλλον τοὺς ἐπιδόξους γενήσεσθαι πονηροὺς τῶν πρότερον ἡμαρτηκότων, ὅσῳ περ κρεῖττόν ἐστι τῶν μελλόντων κακῶν ἀποτροπὴν εὑρεῖν ἢ τῶν ἤδη γεγενημένων δίκην λαβεῖν.

Αὐτὰ νὰ θυμᾶστε καὶ νὰ καταδικάζετε ὄχι μόνον αὐτοὺς ποὺ τότε λυμαίνονταν, ἀλλὰ κι αὐτοὺς ποὺ σήμερα πάλι ἔτσι ἐπιθυμούν νὰ κάνουν την πόλι. Και τόσο περισσότερο (νὰ τιμωρήσετε) τοὺς ἐπίδοξους κακοὺς ἀπὸ τοὺς παλιότερα ἐγκληματήσαντες, ὅσο καλύτερο εἶναι νὰ ἀποτραποῦν τὰ μελλοντικὰ δεινά, ἀπὸ τὸ να δικαστοῦν ὅσα ἤδη ἔγιναν.



«Θυμηθείτε τὴν προδοσία!», φωνάζει· «καταδικάστε τὸ φασιστάκι σήμερα γιατὶ ἂν τὸ ἀφήσετε τῶρα, αὕριο θὰ εἶναι τύραννος!» Ἔχει κι ἄλλο, πιό ὡραῖο:

Καὶ μὴ περιμείνηθ’ ἕως ἂν ἀθροισθέντες καὶ καιρὸν λαβόντες εἰς ὅλην τὴν πόλιν ἐξαμάρτωσιν, ἀλλ’ ἐφ’ ἧς ἂν ὑμῖν προφάσεως παραδοθῶσιν, ἐπὶ ταύτης αὐτοὺς τιμωρεῖσθε, νομίζοντες εὕρημ’ ἔχειν ὅταν τινὰ λάβητ’ ἐν μικροῖς πράγμασιν ἐπιδεδειγμένον ἅπασαν τὴν αὑτοῦ πονηρίαν.

Και μή περιμένετε ἔως ὅτου νὰ γίνουν πολλοὶ καὶ να βροὺν τὴν εὐκαιρία νὰ ἐγκληματήσουν ἐνάντια σ' ὅλη την πόλι, ἀλλὰ μ' ὅποια κατηγορία καὶ νὰ σᾶς παραδίνονται, μ' αὐτὴν νὰ τοὺς καταδικάζετε, θεωρῶντας ἀνακάλυψη ὅταν κἄποιος σὲ μικρὰ πράγματα ἐπιδεικνύει ὅλη του τὴν κακότητα.



«Τῶρα τόνε βρήκατε, τῶρα τσακῖστε τον! Ἐπιτέθηκε ὀλιγαρχικὸς σὲ δημοκρατικὸ πολίτη! Τί περιμένετε, νὰ γίνουν πάλι πολλοὶ καὶ να μᾶς κάτσουν καινούργια δικτατορία στὸ σβέρκο;

Ὅπου τοὺς πιάνετε, τσακῖστε τους!»

-----------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------

Και πάλι συγχαρητήρια στο ευλόγιον "Πότμος". Αγνοούσα την ύπαρξή του, αλλά θα το παρακολουθώ με ενδιαφέρον!

10 σχόλια :

  1. Σωστός ο Ισοκράτης,τσάκισμα απο μικρά πριν μεγαλώσουν και γίνουν επικίνδυνα,μόνο μη σε πάρει χαμπάρι ο γνωστός φιλόλογος,βιβλιοπώλης και βουλευτής γιατί του έχει και μιά αδυναμία(του Ισοκράτη)!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Κρύβε λόγια!!!
    Άστονα εκεί να ρητορεύει υπέρ του Ισοκράτους, και από κάτω το ψυλλιασμένο μέρος του κοινού να λύνεται στα γέλια!!!
    :-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ποιος Δημοκράτης, τελικα, μπρε παιντιά?
    Η Αθηναική ντημοκρατία του Περικλετου που εσφακσε ΣΤΟ ΓΟΝΑ 11000 γυναικόπαιδα στη Μηλο και στη Σαμο για να χτισει τον ΚΟΚΚΙΝΟ απο το αιμα τους Παρθενώνα?
    Αχ αχ αυτες οι λέκσεις....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. παρεπιπτωντως το μπλοκ σου πολυ καλο αλλα με προελεγχο των σχολιων δεν ξαναπαταω εντω, και συγγνωμη.

    βλεπεις , η Ντημοκρατια ινε ντισκολο πραγκμα ΠΡΚΛΣ.

    το βλέπις, ε?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Γούφας,
    πρώτα περί Αθήνας και δημοκρατίας και Παρθενώνα:
    Πέραν του ότι ο Παρθενώνας προϋπήρξε της σφαγής -και φτιάχτηκε πολύχρωμος: ούτε λευκός όπως σήμερα, αλλά όχι και αιματοβαμμένος δα-
    είναι και το ότι η δημοκρατία της Αθήνας αποτέλεσε απλώς μια κατάκτηση της ανθρωπότητας -και για πολλούς αιώνες ήταν η μοναδική περίπτωση δημοκρατίας στην πράξη.
    Ένα σύστημα διοίκησης ήταν, μην τρελαθούμε κιόλας. Απλώς ήταν το έως τότε -και έως σήμερα- πιο ανοιχτό, και απλώς επειδή στην Αθήνα ήταν η πρώτη (και για πολλούς αιώνες μοναδική) περίπτωση όπου αυτό το σύστημα εφαρμόστηκε, λέμε για την Αθήνα ως ιστορικό παράδειγμα που μας δίνει μια ιδέα του πως θα μπορούσαν να είναι τα πράγματα.
    Προφανώς οι νοσταλγοί της δημοκρατίας -σαν και του λόγου μου- δεν οραματίζονται ξερωγώ την επαναφορά του θεσμού της δουλείας (πιο πολύ την κατάργηση της μισθωτής εργασίας οραματίζονται), ούτε ξερωγώ οραματίζονται την επαναπραγματοποίηση της σφαγής των Μηλίων, ούτε καν την επαναδημιουργία νεωσοίκων στον Πειραιά.
    Έχουν αλλάξει οι καιροί, έχουν καταργηθεί πλέον οι νεώσοικοι -αν και συνεχίζονται οι σφαγές ανά τον πλανήτη.
    Αλλά και από την εποχή της αθηναϊκής δημοκρατίας, ήταν ευρύτατα διαδεδομένη η άποψη πως η σφαγή στη Μήλο ήταν ένα έγκλημα (για το οποίο ελάχιστα θα ξέραμε αν το πολίτευμα στην Αθήνα ήταν διαφορετικό: Στα πιο συγκεντρωτικά πολιτεύματα, τέτοιες πληροφορίες απαγορεύεται δια ροπάλου να κυκλοφορούν -πλήττουν, λέει, την εθνική ενότητα).
    Τελοσπάντων, μην τα πολυλογώ, η άποψή μου είναι πως η αθηναϊκή δημοκρατία αποτέλεσε απλώς ένα όμορφο ολοένα διευρυνόμενο πείραμα, που δυστυχώς δεν πρόλαβε -δεν το αφησαν οι αντίπαλοί του- να ολοκληρώσει την κοινωνική του διεύρυνση ώστε να περιλαμβάνει τους πάντες -κάτι δούλους και λοιπά υπηρετικά προσωπικά, ας πούμε.

    Τώρα για το άλλο, το σχετικό με τον προέλεγχο των σχολίων, αν θες πιστεύεις το εξής:
    Στο moderate-comment έχουν μαζευτεί καμιά διακοσαριά υβριστικά μηνύματα που δεν έχω σβήσει (έχουν υπάρξει και καμιά 300αριά που έχω σβήσει) ενός ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΥ περίεργου βορειοελλαδίτη που -άγνωστο γιατί- δεν έχει τίποτα καλύτερο να κάνει.
    Πίστεψέ με, αν τα άφηνα να δημοσιεύονται, το μπλογκ θα έμοιαζε περισσότερο με οχετό παρά με μπλογκ.

    Χίλια συγγνώμη λοιπόν για αυτό που μοιάζει με λογοκρισία, (και λογοκρισία είναι στην τελική) αλλά δεν το έχω βάλει για να κόβω ενοχλητικές απόψεις: Το έχω βάλει απλώς και μόνο για να μην επιτραπεί σε έναν συγκεκριμένο άνθρωπο να καταντήσει το μπλογκ να μοιάζει με βόθρο.

    Ζητάω συγγνώμη από εσάς τους υπόλοιπους, αλλά κάπως πρέπει να γίνει. Ελπίζω σε ένα μήνα (ακριβώς σε ένα μήνα) από σήμερα, το όλο ζήτημα να έχει λυθεί.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. ευχαριστω για την διεξοδική απάντηση, και γω ζητω συγγνωμη, τα παραείπα.

    θα τα λεμε, σιγουρο αυτό.

    [π.χ. Και στα δημοκρατικα υπερσυγκαλύπτονται ανοσιουργηματα, οπως η δολοφονια και ο ιστορικος συκοφαντικος διασυρμός του Εφιάλτη, του ΜΟΝΟΥ πραγματικου δημοκρατη της εποχης του Πρκλ ]

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Εντάξει, αυτόνε τον έφαγε το όνομα... Φέρνει άσκημους συνειρμούς -αν και ήντονε παιδαράς...
    :-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. το γνωρίζω αυτό το κείμενο. Μου το είχε επισημάνει πριν δυο δεκαετίες ένας φίλος όταν σε μια συζήτηση ήμουν της γνώμης πως ο ανθρωπισμός πρέπει να είναι υπεράνω πολιτικών πεποιθήσεων. Γνώμη δεν άλλαξα αλλά παραδέχομαι πως λίγα πράγματα έχουν αλλάξει από τότε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Χμμμμ... Μα ο ανθρωπισμός αν δεν είναι πολιτική πεποίθηση από μόνος του, τι είναι? ;-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Mi-la-re,
mi-la-re-si