Για μια άνω τελεία

Που λες, ωραίο πράμα οι μελοποιημένοι στίχοι -και ειδικά οι με εμπνευσμένο τρόπο μελοποιημένοι στίχοι- ωστόσο καμιά φορά μέσα στην εμπνευσμένη μελοποίηση χάνεται κάποια λεπτομέρεια της ποίησης κι αποχτάμε την ευκαιρία να γίνουμε δικαίως σχολαστικοί και δικαίως να ψάχνουμε ψύλλους στ' άχυρα. 

Παράδειγμα, η Άρνηση του Σεφέρη: 

Στο περιγιάλι το κρυφό

κι άσπρο σαν περιστέρι

διψάσαμε το μεσημέρι·

μα το νερό γλυφό.

Πάνω στην άμμο την ξανθή

γράψαμε τ' όνομά της·

ωραία που φύσηξεν ο μπάτης

και σβήστηκε η γραφή.

Mε τι καρδιά, με τι πνοή,

τι πόθους και τι πάθος,

πήραμε τη ζωή μας· λάθος!

κι αλλάξαμε ζωή.

Πασίγνωστο το ποίημα εξαιτίας της πανέμορφης μελοποίησης του απ' τον Θεοδωράκη, όμως ρε παιδί μου χάθηκε η άνω τελεία του προ-τελευταίου στίχου. Έτσι δεν είναι? 

Και δεν είναι να πεις ότι ο ποιητής υποτιμά αυτή την άνω τελεία. Να, άκου τον εδώ να απαγγέλλει, ας πούμε, για να δεις πόση έμφαση δίνει σ' αυτή την άνω τελεία.

Όπως λέει κι αυτή εδώ η εξαίρετη δημοσίευση την οποία αξίζει κάποιος να διαβάσει ολόκληρη: 

Το ποίημα  δομείται σε τρεις στροφές  και της κάθε στροφής η φορά ανακόπτεται από μία άνω τελεία. Αυτό που απομένει αρνείται ό,τι προηγήθηκε:

 1η στροφή: στο περιγιάλι, διψάσαμε >νερό γλυφό

 2η στροφή: πάνω στην άμμο γράψαμε>

                          φύσηξε, σβήστηκε

 3η στροφή: Με τι … πήραμε τη ζωή μας> λάθος, αλλάξαμε

 Σε κάθε στροφή λοιπόν υπάρχει κάτι που εξαρτάται από μας αλλά ακυρώνεται από εξωγενείς παράγοντες. Εμείς «διψάσαμε», «επιθυμήσαμε», «μα το νερό γλυφό». Εμείς «γράψαμε», μα «σβήστηκε η γραφή». Η καταγραφή της άρνησης στην «δίψα» μας και της γραφής μας γίνεται  μετά την άνω τελεία. Νερό και αέρας, στοιχεία θεμελιώδη για την ζωή μας αρνήθηκαν.

Στην τρίτη στροφή η λέξη «λάθος» βρίσκεται μετά την επίμαχη άνω τελεία, οπότε το «λάθος» δεν εγγράφεται στις πράξεις μας· σε ποιον τότε; Σε  εξωγενείς παράγοντες, προφανώς. Δεν πήραμε εμείς τη ζωή μας λάθος (όσο και αν έτσι ακούγεται στο τραγούδι). Επομένως, το λάθος δεν είναι δικό μας. Το λάθος βρίσκεται έξω από μας, όμως καθορίζει τη ζωή μας και μας υποχρεώνει σε αλλαγή πορείας.   Είναι «λάθος», κι εδώ νομίζω πρέπει να σταματήσουμε, είναι λάθος να νομίζουμε πως, επειδή τα κάναμε όλα καλά και τα δώσαμε όλα- καρδιά, πνοή, πόθους, πάθος – γι’ αυτό και μόνο θα μας πάνε όλα καλά.

Εμείς κάναμε αυτό που έπρεπε, χωρίς να ξέρουμε πού θα καταλήξει ή ποιος θα αποφασίσει. Σαν τους «ήρωες» που προχωρούν στα σκοτεινά» κάνουμε ό,τι πρέπει, κάναμε ό,τι έπρεπε, αλλά δεν πετύχαμε…

Έτσι είναι τα πράγματα, αναγνωσταρά μου, και δεν είναι αλλιώς. Και να τις προσέχεις τις άνω τελείες και τις υπόλοιπες λεπτομέρειες των ποιητών, γιατί ξέρουν τι λένε οι ποιητές και ξέρουν πολλά!