ΕΚΑΣ

Δεν ξέρω αν είχε να κάνει μ' εμάς ή όχι, αλλά την ώρα που σηκώσαμε τα μπαγκάζια φεύγοντας από τα φετινά Προμήθεια, πίσω μας, εν χορώ, κάποιοι επαναλάμβαναν το ουρλιαχτό ενός οργάνου της τάξεως που ρητόρευε: "Εκάς οι βέβηλοι"!
Υποθέτω πως το εν λόγω "εκάς" δεν είχε να κάνει με το ΕΚΑΣ που παίρνουν οι συνταξιούχοι. Εμείς βέβαια πολύ θα γουστάραμε να εννοούσε ότι πρέπει να πάρουμε ΕΚΑΣ, αλλά...
Μάλλον σε άλλο "εκάς" πρέπει να αναφερόταν το όργανο της τάξεως.

(Πάντως και το ΕΚΑΣ των συνταξιούχων, ίσως να ονομάστηκε έτσι επειδή οι συνταξιούχοι το παίρνουν ως "δώρο εξ ουρανού". Διότι από τη λέξη "εκάς" (εκάς=μακρυά, από μακρυά) προκύπτουν λέξεις όπως "εκάτη", "εκατηβολος" και τέτοια, που οι μυημένοι γνωρίζουν ότι φανερώνουν "ενέργεια από απόσταση": Σαν την ενέργεια του τάδε υπουργού να δώσει ΕΚΑΣ στους συνταξιούχους... Τέλος πάντων, μην ξεφεύγουμε από το θέμα).

Μεγάλη ιστορία το "εκάς οι βέβηλοι", αγαπητέ αναγνώστη, διότι έχει επικρατήσει η άποψη ότι "βέβηλος" είναι κάτι σε στυλ "ο βρωμιάρης, ο μιαρός". Ή, όπως θα το έθετε το όργανον της τάξεως: "ο αναρχοάπλυτος".
(Μερικοί σαλταρισμένοι, μάλιστα, διατείνονται ότι η λέξη "βέβηλος" έχει να κάνει με τον Βάαλ-Βήλο που λάτρευαν οι αρχαίοι Φοίνικες).

Όπως πάντα, μόνο ο θείος Συντ θα σου πει την αλήθεια, φίλε αναγνώστη. Και όπως πάντα, η γνώση αυτή θα είναι τζάμπα:

Η λέξη "Βέβηλος" προκύπτει από το "βω - βαίνω- βήσω", από το οποίο μας προέκυψε αφενός η λέξη "βωμός" (που ουδείς πνευματηφόρος την βρίσκει κακή), αφετέρου οι λέξεις "βάσις-βάσιμος" (που επίσης ουδείς πνευματηφόρος τις βρίσκει κακές), η λέξη "βαθμός" (που ουδείς βαθμοφόρος την βρίσκει κακή) και η λέξη "βηλός" που πα να πει "σκαλοπάτι-κατώφλι".
Με διπλασιασμό της πρώτης συλλαβής, από το "βηλός-σκαλοπάτι" προκύπτει συτός που είναι αραχτός στο σκαλοπάτι και πίνει μπύρες: ο "βέβηλος".

Με λίγα λόγια, "βέβηλος" είναι αυτός που την αράζει στο σκαλοπάτι κάτω από το θαυμάσιο φως του Απόλλωνα ή της Αρτέμιδας και παίζει τρίλιζα με κανέναν άλλο βέβηλο πίνοντας μπύρες, για να περάσει η ώρα, μέχρι να τελειώσουν με τις μυήσεις οι μυητικώς μυούμενοι που αντί να κάτσουν στο σκαλοπάτι να παίξουν τρίλιζα και να πιούν καμιά μπύρα απολαμβάνοντας τη λιακάδα, την είδαν στραβά και χώθηκαν στο σκοτεινό άδυτο για να μυηθούν στο μυητικό σκοτάδι.

(Σοβαρολογώ φίλε αναγνώστη: Αν πας στην Ελευσίνα, θα τη βρεις γεμάτη "βηλούς-σκαλοπάτια" που έχουν πάνω τους σκαλισμένες αρχαίες τρίλιζες όπου έπαιζαν οι "βέβηλοι" απολαμβάνοντας τα δώρα της λιακάδας ή της φεγγαράδας, μέχρι να τελειώσουν τις σκοτεινές μυήσεις τους οι μυούμενοι.
Με αυτή την έννοια -που είναι και η μοναδική ορθή έννοια της λέξεως "βέβηλος"- οι βέβηλοι ήταν τέκνα και λάτρεις του φωτός, σε αντίθεση με τους μυστηριακώς μυστήριους μυστηριώδεις, που επέλεγαν το σκοτάδι).

Με αυτή την έννοια, η φράση "Εκάς οι βέβηλοι" δεν σημαίνει τίποτα περισσότερο από κάτι του στυλ: "Εντάξει ρε παιδιά, πηγαίνετε λίγο πιο πέρα να παίξετε και να πιείτε μπύρες, κι αφήστε μας στα σκοτάδια μας..."

Με τον καιρό, βέβαια, και ειδικά μετά την επικράτηση του σκοταδιού των κακορίζικων, η λέξη "βέβηλος" έγινε συνώνυμη του απόλυτου κακού: Οι κακορίζικοι, στα πλαίσια του μίσους τους προς τη ζωή, κάθε εκδήλωση ζωής και χαράς (όπως το να παίζεις τρίλιζα στη λιακάδα πίνοντας μπύρες) την ονόμασαν απόλυτο κακό. Κατά συνέπεια, οι "βέβηλοι" έγιναν συνώνυμοι του απόλυτου κακού.

Τώρα βέβαια, όσοι από εμάς είμαστε αρχαιότροποι, καλό θα ήταν να τα ξέρουμε όλα αυτά και να μην πέφτουμε σε λούμπες του στυλ "εκάς οι βέβηλοι". Ελπίζω κάποια στιγμή να μάθουμε να μιλάμε σωστά ελληνικά: Να μη φορτώνουμε τις φράσεις των προγόνων μας, με νοηματικά φορτία που ουδέποτε είχαν.
(Από την άλλη, βέβαια, θα είχε δίκιο κάποιος να μου έλεγε ότι "Συντάκο, λούμπα είναι και το να προσδοκάς ανάσταση νεκρών"...)

Κατά τα άλλα, ποιές είναι οι εντυπώσεις μου από τα Προμήθεια?
Διότι εντάξει, καλά τα είπα και καλά τα ήπια με παλιούς και νέους φίλους, έγινε και μια σχεδόν πανέμορφη απόδοση τιμής στους θεούς για το ηλιοστάσιο -ήταν τόσο ωραία ώστε τελείωσε μέσα σε ένα αυθόρμητο και θεωρητικώς απαράδεκτο -πλην όμως συγκλονιστικό- ξέσπασμα χειροκροτήματος των "από κάτω", παίξανε και κάποιοι μουσικοί που πολύ μου άρεσαν, υπήρξε και το πολύ καλό μονίμως ανανεούμενο θεατρικό δρώμενο, έλαβε χώραν μια ουσιαστικότατη -κατ' εμέ- συνάντηση των Επικούρειων, μέχρι κι ο μάστορης στην ταβέρνα είχε βελτιώσει το φαγητό...
πολλά τα ωραία δηλαδή.

Το κλίμα όμως ποιό ήταν?

Πολλές σκηνές (περισσότερες δεν μπορώ να θυμηθώ) αλλά μάλλον λιγότεροι άνθρωποι. Ίσως φταίει η κακούργα η οικονομική κρίση.
Λίγες γυναίκες, και μάλιστα τραγικά λίγες νέες γυναίκες, και μάλιστα τραγικώς τραγικά λίγες ωραίες νέες γυναίκες.
Από την άλλη όμως, πολλοί νέοι άντρες, τραγικά πολλοί νέοι στρατόκαυλοι άντρες, φέτος είχε και τοξότες -πέρα από τα ανησυχητικώς πολλαπλασιαζόμενα αγήματα οπλιτών με τις ασπίδες, τις περικεφαλαίες και τα κοντάρια και τέτοια.
Ελπίζω να μην κατέβει σε κανέναν η ιδέα για καμιά λοξή φάλαγγα με σάρισες, γιατί θα μας βγάλουν κάνα μάτι (και προσωπικά προτιμώ να μου βγει το όνομα).

Από την άλλη, είναι γκίνια το γεγονός ότι το "υγρόν πυρ" δεν θεωρείται μέρος της αρχαίας ελληνικής πολεμικής παραδόσεως: Θα μπορούσα να συνεισφέρω τα μάλα στη δημιουργία ενός σχετικού αγήματος (έχω κάμποσους γνωστούς εξασκημένους στη χρήση του υγρού πυρός). Θα μπορούσε να λέγεται "άγημα υγροπυριτών" και να αποτελείται από νέα παιδιά, τα οποία, στο κάτω-κάτω, μαθητές μου είναι, μ' όποιο δάσκαλο έκατσαν, τέτοια γράμματα έμαθαν. (Και θα σου'λεγα εγώ μετά, φίλε αναγνώστη, αν θα συνέχιζαν να αυξάνονται τα αγήματα οπλιτών... Αστειεύομαι, βέβαια...).

Η άγνοια όρων και εννοιών έδινε κι έπαιρνε. Ενδεικτικά, κάποια κεφαλή εξέφρασε την άποψη πως "αν είχα να διαλέξω ανάμεσα στη θρησκεία και την πατρίδα θα επέλεγα την πατρίδα". Μου εφάνη ότι καθώς το έλεγε, ανατιναζόταν μια γέφυρα (αλλά μπορεί να κάνω και λάθος).

Ένας άλλος ήθελε να βάλει εισιτήριο σε όσους θα ανεβαίνουν στον Όλυμπο τις ημέρες των Προμηθείων. (Κάπου εκεί ο ουρανός μαύρισε και πήγε να βρέξει, και μου φάνηκε ότι ο Δίας είχε όρεξη να μας φτύσει κι ότι μετά βίας τον συγκράτησε η Ήρα).

Το γενικό πρόσταγμα στην όλη εκδήλωση θεωρητικώς το είχε ένας φίλος, ο οποίος κατά τη γνώμη μου τα πήγε θαυμάσια.
Αλλά εμένα μου φάνηκε ότι πρακτικώς το γενικό πρόσταγμα το είχε ένας συμπαθής μεσο-μακρο-μεσήλιξ από την ομάδα "Ε" (μιλάμε για εκείνη την ομάδα Ε που έχει σήμα το άστρο του Ανδρόνικου).
Γενικά, πάντως, έπαιζαν πολύ τα αντίρροπα Ε (κάποιοι μου είπαν ότι αυτό συνέβαινε πάντα, κι ότι τις άλλες φορές απλώς δεν ήθελα να το δω).

Μέσα σ' όλα, έσκασε μύτη κι ένα χαρτί από τον εμπνευστή του όλου πράγματος, και πολύ με ανησύχησε, γιατί θέλει, λέει, να φτιάξει κίνημα, το οποίο θα λέγεται ΕΛΛΑΝ και "δεν θα είναι ανοιχτό σε όλους, παρά μόνο στους αποδεδειγμένως Έλληνες".
Βράσε ρύζι, δηλαδή.
Θα βγάζει ο άλλος το καυλί του έξω για να διαπιστωθεί εάν είναι περιτετμημένον ή ουχί. Ή ίσως ο εμπνευστής των Προμηθείων να έχει εμπνευστεί -μετά από τη νομοκρατία και τον ερομισμό- και το "ελληνόμετρον".
Φαιδρότητες. Θλιβερές μεν, φαιδρότητες δε.

Μην τα πολυλογώ, η κοινωνία έχει πάρει φασίζουσα στροφή, και αυτό είναι επόμενο να αντανακλάται σε όλες τις κοινωνικές εκδηλώσεις. Τα Προμήθεια δεν θα μπορούσαν να αποτελέσουν εξαίρεση.

Όταν είχα πρωτοπάει πριν κάτι χρόνια, είχα ρωτήσει έναν φίλο φεύγοντας:
-Πως σου φάνηκε?
-Τι να σου πω ρε Συντ... Έπληξα... Αλλά γνώρισα και άκουσα ανθρώπους ενδιαφέροντες και εξαιρετικούς!

Φέτος, πάλι φεύγοντας, έτυχε να ρωτηθεί μια φίλη που ερχόταν κι αυτή για πρώτη φορά:
-Πως σου φάνηκαν οι άνθρωποι?
-Καμμένοι!

Η διαφορά των απαντήσεων, νομίζω πως είναι απόλυτη. Θα μπορούσα να το παλέψω λίγο και να εκμαιεύσω ότι "εντάξει, δεν ήταν όλοι καμένοι", ότι ας πούμε υπήρχε ένα υγιές 20 ή 30 ή 40%, αλλά δεν είχα λόγο να εκμαιεύσω κάτι τέτοιο. Αν κάποιοι προτιμούν να είναι ζωντανή δυσφήμιση του εαυτού τους, είμαι πολύ μικρός για να τους εμποδίσω.