ΚΑΛΑΥΡΕΖΙΚΑ
Ελλάς - Σουηδία - Συμμαχία

Από τον αρχαίο παππού Πλούταρχο μαθαίνουμε πως όταν ο αξιοπρεπής και περήφανος αρχαίος παππούς Δημοσθένης, ηττημένος από τους Μακεδόνες, κατέφυγε ικέτης στο ιερό του Ποσειδώνα στην Καλαυρία, οι Μακεδόνες έστειλαν εκεί πέρα έναν γελοίο που λεγόταν Αρχίας, με σκοπό να πείσει τον Δημοσθένη να παραδοθεί.
Ο Δημοσθένης του απάντησε με τη φράση
"ου σωτηρίας δεόμενος κατέφυγον εις Καλαυρίαν, αλλ' ως ελέγξων Μακεδόνας και κατά θεών βιασομένους"
που σημαίνει
"δεν κατέφυγα στην Καλαυρία για να σωθώ, αλλά για να αποδείξω πως οι Μακεδόνες έχουν κηρύξει τον πόλεμο ακόμα και εναντίον των θεών μας".
(Πλούταρχος, "Βίοι των Δέκα Ρητόρων")

Για τους αρχαίους, η Καλαυρία ήταν ένας σημαντικός τόπος: Σε αυτή βρισκόταν ένα από τα σημαντικότερα θρησκευτικά κέντρα τους: Ο ναός του Ποσειδώνα της Καλαυρίας.

Οι αρχαίοι ήταν σε θέση να θυμούνται ότι κάποτε η Καλαυρία ανήκε στον Απόλλωνα. Στον Απόλλωνα επίσης ανήκε και το Ταίναρο, κάποτε.
Επίσης, οι αρχαίοι ήταν σε θέση να θυμούνται ότι κάποτε, παλιά, οι Δελφοί ανήκαν στον Ποσειδώνα, όπως στον Ποσειδώνα ανήκε και η Δήλος.
Ώσπου, για λόγους που σήμερα μπορούμε μόνο να τους υποψιαστούμε, οι δύο θεοί αποφάσισαν να κάνουν τράμπα: Ο Ποσειδώνας έδωσε στον Απόλλωνα τη Δήλο με αντάλλαγμα την Καλαυρία, του έδωσε επίσης τους Δελφούς με αντάλλαγμα το Ταίναρο.
Από τους αρχαίους, αυτό θεωρήθηκε ως μια δίκαιη ανταλλαγή, ως υπόδειγμα δίκαιης ανταλλαγής.
Είχαν κι ένα γνωστό ποιηματάκι οι αρχαίοι, σε ανάμνηση αυτής της υποδειγματικά δίκαιης θεϊκής ανταλλαγής:
"Ίσον τοι Δήλον τε Καλαύρειάν τε νέμεσθαι,
Πυθώ τ' ηγαθέην και Ταίναρον ηνεμόεντα".

Σου λέω αναγνώστη μου, για τους αρχαίους όση σημασία είχαν οι Δελφοί, την ίδια σημασία είχε το Ταίναρο. Και όση σημασία είχε η Δήλος, ακριβώς την ίδια σημασία είχε η Καλαυρία (που μερικές φορές γραφόταν με "ει", ως "Καλαυρεία").
Εκεί στην Καλαυρία, πίστευαν πως είχε παλιά, πολύ παλιά, την έδρα της η πρώτη αμφικτυονία εφτά ελληνικών πόλεων: Ερμιόνη, Επίδαυρος, Αίγινα, Αθήνα, Πρασιές, Ναύπλιο, Ορχομενός.
Έδρα της αμφικτυονίας αυτής, ήταν βέβαια το ιερό του Ποσειδώνα.
Παλιά αυτά, πολύ παλιά, πριν τον Τρωικό πόλεμο σου λέω. Όταν ακόμα ο Ηρακλής ήταν το παιδί για τα θελήματα. Τόσο παλιά.

Όταν λοιπόν ο Δημοσθένης την κοπάνησε και κατέφυγε στο ναό του Ποσειδώνα στην Καλαυρία, ήξερε ότι κατέφευγε σε έναν από τους ιστορικότερους και ιερότερους τόπους των Ελλήνων.
Φυσικά, οι διώκτες του είτε δε γνώριζαν την ιστορία και τα υπονοούμενά της, είτε δεν της έδιναν σημασία, πράγμα που ανάγκασε τον στριμωγμένο φυγά Δημοσθένη να κάνει ότι ξεκινάει να γράψει μια επιστολή προς τον Αντίπατρο τον Μακεδόνα... Ξεκίνησε την επιστολή με μια χιουμοριστική φράση του στυλ:

"Απολογούμενος στον Αντίπατρο τον Μακεδόνα έχω να πω τα εξής:"

και ενώ έκανε ότι σκέφτεται τι να γράψει, με αριστοτεχνικό τρόπο δάγκωσε το στυλό του -μέσα στον οποίο είχε κρύψει αριστοτεχνικά το δηλητήριο- και αυτοκτόνησε, δηλώνοντας με αυτό τον τρόπο ότι δε γούσταρε να απολογηθεί στους Μακεδόνες.

(Αιώνες αργότερα θα κυκλοφορήσει το βιβλίο "Όλα όσα ξέρει ένας άντρας για μια γυναίκα". Οι σελίδες του βιβλίου θα είναι λευκές).

Ο παππούς Δημοσθένης πέθανε όπως έζησε: Αξιοπρεπής και περήφανος, στο ναό ενός από τους θεούς που τιμούσε και σεβόταν.

Τις προάλλες, βρέθηκα κι εγώ σ' εκείνο το ναό (ποιό ναό δηλαδή... ούτε καν τα χαλάσματα του ναού δεν υπάρχουν πλέον, μόνο κάτι θεμελιώσεις έχουν έρθει στο φως, κι αυτές ας είναι καλά κάτι αδέρφια μας Σουηδοί αρχαιολόγοι του Σουηδικού αρχαιολογικού ινστιτούτου που τις έχουν φέρει στο φως ψυλλιάζοντάς μας πως εκεί γινόταν κάτι σπουδαίο), προκειμένου να θαυμάσω την πανσέληνο του Αυγούστου υπό τους ήχους νεαρών ανερχόμενων δεξιοτεχνών του πιάνου.

Ωραία ήταν, η κυρά μας η Σελήνη φώτιζε το χώρο κι ο αδερφός της έκανε ό,τι μπορούσε να δώσει έμπνευση στα παιδιά, κι εμείς περιπλανιόμασταν στο χώρο έτσι, χαλαρά, μπας και νιώσουμε κάτι από τους κραδασμούς του χώρου.

Τώρα να πω ότι νιώσαμε κάτι από τους κραδασμούς, μάλλον θα ήταν υπερβολή -και καλώς θα ήταν υπερβολή, γιατί οι κραδασμοί σε εκείνη την περιοχή είναι περίεργο πράγμα...

Η επίσημη άποψη λέει (κι ας το λέει μασημένα) πως όχι μόνο κατάγγειλε ο Δημοσθένης ότι οι Μακεδόνες κήρυξαν τον πόλεμο στους θεούς, αλλά επιπλέον ότι ίσως διάφορες επιπρόσθετες μεταγενέστερες κοινωνικοθρησκευτικές εξελίξεις στην περιοχή έκαναν τους θεούς να πάρουν εντελώς ανάποδες:
Είδαν κι αποείδαν ότι το πράγμα είχε πάρει τον κακό το δρόμο, και πιθανόν γύρω στο 400 μετά Χριστόν ο Ποσειδώνας τσαντίστηκε τόσο πολύ, ώστε κότσαρε μια ωραία τελευταία έκρηξη του ηφαιστείου των Μεθάνων, δια της οποίας καταποντίστηκε η περιοχή που σήμερα χωρίζει τον Πόρο από την απέναντι ακτή του Γαλατά (βλέπε και εδώ):
Και τότε,
το χάσμα π' άνοιξε ο σεισμός ευθύς εγιόμισε θάλασσα,
και από τότε
"γκιελ-γκιελ καϊξή
γιαβάς-γιαβάς"
που λέει και το τραγούδι: όποιος θέλει να πάει από το Γαλατά στον Πόρο χρειάζεται καϊκι. Αφού δεν τιμάται ο Ποσειδώνας έτσι, ως γαιήοχος, τιμάται γιουβέτσι, ως θεός της θάλασσας.

Διότι ναι, καλέ μου αναγνώστη, η αρχαία Καλαυρία είναι το μεγαλύτερο κομμάτι από το σημερινό νησάκι του Πόρου και τα ερείπια του αρχαίου ναού του Ποσειδώνα πιθανότατα είναι τα ντουβάρια κανενός μοναστηριού στον Πόρο ή στην Ύδρα.
Ξέρεις τώρα: Φέρτε τα ελγίνεια εφόσον δεν τα κάνατε ντουβάρια μοναστηριών και τέτοια, φέρτε τα σε μας που έχουμε μια ευγενή παράδοση να σεβόμαστε τ' αρχαία κάνοντάς τα ντουβάρια μοναστηριών και τέτοια...
Ας πούμε, λέει ένα απόσπασμα από το koutouzis.gr:

To 1765 o Άγγλος Richard Chandler επισκέφτηκε την Καλαυρεία στα πλαίσια του «Μεγάλου Ταξιδιού» του. Στο βιβλίο του Travels in Asia Minor and Greece ΙΙ, Λονδίνο 1817, περιγράφει πως όταν έφτασε στο ιερό του Ποσειδώνα πάνω σ ένα γάιδαρο, είδε έντονη δραστηριότητα. Λιθοξόοι έκοβαν τους αρχαίους λίθους σε μικρότερα κομμάτια για να μεταφερθούν με υποζύγια στα πλοία που περίμεναν στο λιμάνι για να τα μεταφέρουν στην Ύδρα όπου χτιζόταν το μεγάλο μοναστήρι.

Αλλά, πόσα να πλιατσικολογούσαν οι μπαγάσηδες με τα μαύρα από την Ύδρα? Όλο και κάτι θα έμενε. Συνεχίζει το koutouzis.gr:

Ο William Gell είδε να σώζονται ακόμη στην εποχή του τμήματα του εσωτερικού του ναού του Ποσειδώνα, του σηκού και της πλακόστρωσης, ενώ ο Edward Dodwell, που ταξίδεψε στην Ελλάδα μεταξύ του 1801 και 1806 σχολιάζει όχι μόνο το ναό του Ποσειδώνα αλλά και άλλα μνημεία στο Ιερό. Είδε δόμους ενός κυκλικού οικοδομήματος, που θεώρησε ότι προέρχονταν από το ταφικό μνημείο του Δημοσθένη.

Στο αξιοθέατο του Πόρου το οποίο πιθανότατα χρησιμοποίησε ως οικοδομικά υλικά όλα αυτά τα εναπομείναντα, αρνηθήκαμε να πάμε.

Τέλοσπάντων μην τα πολυλογώ, πάρε να 'χεις καλέ μου αναγνώστη το σχετικό λινκ από το ερευνητικό πρόγραμμα "Καλαυρεία" των Σουηδών αρχαιολόγων, που κάνει ακόμα κι εμένα τον αρίμπα μουτσατσίγιο αντικαπιταλίστα να σκέφτομαι πως καμιά φορά (μια στο τόσο) υπάρχει όντως περίπτωση καμιά σουηδική παλιοτράπεζα εκεί πέρα να χρηματοδοτήσει κάτι το ευγενές, με όρους και μεθόδους στα όρια του ασύλληπτου για τα νεο-ελληνικά δεδομένα.

http://www.kalaureia.org/
Ρίχνε που και που καμιά ματιά...