Κυριακή, Οκτωβρίου 21, 2012

ΠΛΗΒΕΙΑΚΟΤΗΤΕΣ


Οι ελεύθεροι πολίτες της Αρχαίας Ρώμης χωρίζονταν σε πατρικίους και πληβείους. Οι πρώτοι αποτελούσαν την άρχουσα τάξη και καταλάμβαναν τις περισσότερες θέσεις της Συγκλήτου, ενώ οι δεύτεροι αποτελούσαν το μεγάλο όγκο του πληθυσμού και συμμετείχαν στην πολιτική ζωή κυρίως μέσω του Συμβουλίου των Πληβείων και των δέκα Δημάρχων ή τριβούνων.

Η αρχή της διάκρισης μεταξύ πατρικίων και πληβείων μας είναι άγνωστη. Στην εποχή των πρώτων βασιλέων της Ρώμης, όλοι οι κάτοικοί της αποκαλούνταν πατρίκιοι. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Άνκου Μάρκιου (640-616 π.Χ.) εισήχθησαν στη Ρώμη οι πληβείοι ύστερα από διπλωματικές συμμαχίες ως πολίτες β' κατηγορίας.

Την εποχή της ίδρυσης της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας, οι πληβείοι εξαιρούνταν από τις θρησκευτικές ακαδημίες και αξιώματα, αλλά εγγράφονταν στα "γένη" και στις "φυλές", υπηρετούσαν στο στρατό και μπορούσαν να καταλάβουν κατώτερα στρατιωτικά αξιώματα. Επίσης, αρχικά απαγορεύονταν οι γάμοι μεταξύ πληβείων και πατρικίων. Ο αγώνας για διεύρυνση των δικαιωμάτων τους διήρκεσε σχεδόν δύο αιώνες, κατά τους οποίους κέρδιζαν προοδευτικά παραχωρήσεις εκ μέρους των πατρικίων. Το 367 π.Χ. απέκτησαν το δικαίωμα να είναι επιλέξιμοι για το αξίωμα του υπάτου και το 278 π.Χ. πέτυχαν την οριστική αναγνώρισή τους ως ισότιμων πολιτών, εκβιάζοντας ότι σε αντίθετη περίπτωση θα εγκατέλειπαν μαζικά την πόλη.

Αργότερα και μέχρι τις μέρες μας, με τον όρο πληβείοι ή πλέμπα αποκαλούνταν τα φτωχότερα μέλη της κοινωνίας γενικά.

Έτσι οπως βαριέμαι να το ψάξω παραπάνω, αρκέστηκα να αντιγράψω το λήμμα "πληβείοι" από τη wikipedia. 
Κι έτσι όπως συνεχίζω να βαριέμαι, θα αρκεστώ να αντιγράψω από τη wikipedia και το λήμμα "προλεταριάτο"

Στην Αρχαία Ρώμη οι Προλετάριοι, (Proletarii), αποτελούσαν την κατώτερη κοινωνική τάξη με ελάχιστη ή καθόλου ιδιοκτησία, όπου η μόνη τους συνεισφορά προς το κράτος ήταν η τεκνογονία και ειδικότερα η αρρενογονία. Η ονομασία τους αυτή προήλθε από τους καταλόγους των απογραφών της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας όπου ως περιουσιακό στοιχείο καταγράφονταν τα άρρενα τέκνα αυτών.

Σύμφωνα με το Ρωμαϊκό Δίκαιο αν και οι προλετάριοι αποτελούσαν κοινωνική τάξη επίσημα αναγνωρισμένη δεν είχαν το δικαίωμα ψήφου. Με τον χρόνο όμως σιγά – σιγά και ειδικά με τους συνεχείς πολέμους των Ρωμαίων στην Ανατολή άρχισε να αναγνωρίζεται περισσότερο η μεγάλη προσφορά τους στην πολιτεία. Επί εποχής μάλιστα του Ρωμαίου στρατηγού Γαΐου Μάριου (157 – 86 π.Χ.) , του επικαλούμενου "Τρίτου ιδρυτή της Ρώμης", οι προλετάριοι αποτελούσαν τη βασική πηγή στρατολόγησης ανδρών του ρωμαϊκού στρατού.

Στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία ο όρος αυτός δεν υφίσταται ως χαρακτηρισμός κοινωνικής τάξης και έτσι με τον χρόνο στον Μεσαίωνα ο όρος προλετάριος χρησιμοποιούταν χαλαρά και γενικά με περιφρόνηση για κοινωνική τάξη χαμηλότερης βαθμίδας. Με τον γενικό αυτό χαρακτήρα έφθασε μέχρι τον 19ο αιώνα με νόημα όμως που ποίκιλε ανάλογα με το πώς έκρινε ή θεωρούσε καθένας τον κοινωνικά "χαμηλότερο". Κριτήρια που λαμβάνονταν υπόψη την εποχή εκείνη ήταν διάφορα, όπως: βαθμοί ένδειας, εξαθλίωσης, οκνηρίας, βαριάς χειρωνακτικής εργασίας, αμάθειας, εγκληματικότητας κ.ά.

Σύμφωνα με τον ευρύτερο ορισμό του Μαρξ και των μαρξιστών, το προλεταριάτο αποτελείται από το σύνολο των μισθωτών και των ανέργων (που θεωρούνται μισθωτοί χωρίς απασχόληση), ορίζοντας το προλεταριάτο ως μια κοινωνική τάξη που, για να μπορέσει να επιβιώσει, είναι υποχρεωμένη να πουλά την εργατική της δύναμη στην ανταγωνιστική της τάξη που διαθέτει το κεφάλαιο και τα υλικά μέσα παραγωγής. 

Ο Κάρολος Μάρξ και ο Φρίντριχ Ένγκελς πρότειναν πλήθος ορισμών του προλεταριάτου: «θα πρέπει να ορίσουμε ως προλετάριο τον μισθωτό που παράγει το κεφάλαιο και το κάνει να καρποφορήσει, και τον οποίο ο Κος Κεφάλαιο βγάζει στον δρόμο όταν πια δεν τον έχει ανάγκη» (Το κεφάλαιο). 
Στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο (1848), ο Μάρξ μιλά για το προλεταριάτο σαν «την τάξη των σύγχρονων εργατών».
Σύμφωνα με τον Ένγκελς : «Με τον όρο μπουρζουαζία, ορίζουμε την τάξη των σύγχρονων καπιταλιστών, που κατέχουν τα μέσα της κοινωνικής παραγωγής και απασχολούν την μισθωτή εργασία. Ενώ προλεταριάτο ονομάζουμε την τάξη των σύγχρονων μισθωτών εργατών που, μη κατέχοντας καθόλου ίδια μέσα παραγωγής, είναι αναγκασμένοι να πουλήσουν την εργατική τους δύναμη για να επιβιώσουν».

Τα γράφω αυτά, καλέ μου αναγνώστη, προκειμένου να τα εμπεδώσεις, διότι φρονώ ότι στο σύντομο μέλλον θα φανούν αρκούντως χρήσιμα και χρηστικά -υπό την έννοια ότι χωρίς επαναστατική θεωρία είναι αδύνατον να υπάρξει επαναστατική πράξη, και χωρίς σωστό καθορισμό των εννοιών είναι αδύνατον να υπάρξει οποιαδήποτε σοβαρή θεωρία -επαναστατική ή μη. 

Ήδη, η σύγχυση απλώνεται, οι πεινασμένοι άστεγοι θεωρούνται πληβείοι και οι φοιτητές θεωρούνται προλετάριοι, οι οδοκαθαριστές θεωρούνται πληβείοι και οι διανομείς πίτσας θεωρούνται προλετάριοι, οι εκφράσεις  "πληβειακά χαρακτηριστικά" και "πληβειακά στρώματα" αυξάνονται και πληθύνονται για να καλύψουν κι εγώ δεν ξέρω ποιά πρωτογενή αδυναμία πλησιάσματος των προλεταριακών χαρακτηριστικών και στρωμάτων, και γενικά το κρέας τείνει να βαφτιστεί ψάρι, γεγονός που ναι μεν μας βοηθά να κοιμόμαστε ευκολότερα τα βράδια, αλλά είναι αμφίβολο το εάν και κατά πόσο αυτός ο βραδυνός ύπνος βοηθά να είμαστε ξύπνιοι στη διάρκεια της ημέρας. 

Κάτω απ' το μαξιλάρι:

2 σχόλια :

  1. Εμένα μου ήρθε, συνειρμικά, ο στίχος του Lennon από το Working class hero που λέει:

    «but you're still fucking peasant as far as i can see»

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. :-)
    Ελπίζω να το λες με την καλή έννοια...

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Mi-la-re,
mi-la-re-si