ΟΜΗΡΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ -8

Ἠὼς δ᾽ ἐκ λεχέων παρ᾽ ἀγαυοῦ Τιθωνοῖο
ὤρνυθ᾽, ἵν᾽ ἀθανάτοισι φόως φέροι ἠδὲ βροτοῖσιν

που πα να πει

Απ' του λεβέντη Τιθωνού την αγκαλιά η Αυγή
σηκώθηκε για να φέρει φως σε αθάνατους και θνητούς.

Πρόκειται για τους δύο πρώτους στίχους από την πέμπτη ραψωδία της Οδύσσειας.
Κάθε άλλο παρά τυχαία είναι η αναφορά στον μύθο της Ηούς (της Αυγής, δηλαδή) και του Τιθωνού.
Τον όμορφο και διδακτικό αυτόν μύθο, τον περιγράφει με όμορφο λακωνικό τρόπο η wikipedia, επομένως για λόγους συντομίας θα τον αντιγράψω από εκεί:

Ο Τιθωνός κατά την ελληνική μυθολογία ήταν γιος του βασιλιά της Τροίας Λαομέδοντα και της Στρυμούς· τον αγάπησε η Ηώς και οι θεοί του χάρισαν την αθανασία αλλά όχι και την αιώνια νεότητα. (...) Ο Τιθωνός λοιπόν έφθασε σε έσχατο γήρας, κι έτσι η Ηώς, που ως θεά ήταν και αθάνατη και αιώνια στην ίδια ηλικία, δεν μπορούσε πια να τον βλέπει. Τότε οι θεοί τον λυπήθηκαν και τον μεταμόρφωσαν σε ένα ζαρωμένο έντομο που απλώς μιλά ακατάπαυστα, ανίκανο για νεανική δράση: το έντομο αυτό είναι ο τζίτζικας ή σύμφωνα με άλλες ιστορίες, η ακρίδα.

Στην πέμπτη ραψωδία της Οδύσσειας, ο Οδυσσέας βρίσκεται στο νησί της Καλυψούς, η οποία είναι θεά -τόσο θεά όσο η Ηώς - Αυγή. Ο ίδιος ο Οδυσσέας, είναι τόσο λεβέντης όσο λεβέντης ήταν ο Τιθωνός.
Στην εξέλιξη της πέμπτης ραψωδίας θα μάθουμε πως η  Καλυψώ λοιπόν, θέλει να κρατήσει τον Οδυσσέα στο νησί της, να του χαρίσει την αθανασία και να τον έχει για άντρα-εραστή της -και στις ελεύθερες ώρες του να τον στέλνει να της κόβει ξύλα, πιθανότατα, διότι αν ο Οδυσσέας δεχτεί την προσφορά της θα είναι αθάνατος, οκέϋ, αλλά θεός ΔΕΝ θα είναι. Θα είναι ο εραστής και ο άνδρας για τις βαριές δουλειές.
Αναπόφευκτα ο Οδυσσέας κάποια στιγμή θα γεράσει, θα ασπρίσουν τα μαλλιά του και θα γεμίσει ρυτίδες, ούτε θα του σηκώνεται ούτε θα μπορεί να κόψει ξύλα, ως εκ τούτου η Καλυψώ -που ως θεά είναι μονίμως προσκολλημένη στην ομορφιά και τη μακαριότητα- θα τον έχει στο φτύσιμο.
Όπως ακριβώς η Ηώς έφτασε να έχει στο φτύσιμο τον Τιθωνό.

Θέλοντας να μας κάνει να έχουμε αγωνία σχετικά με το αν θα δεχτεί ο Οδυσσέας να γίνει αθάνατος, (πράγμα που εμμέσως σημαίνει "αν θα δεχτεί ο Οδυσσέας να δει τη ζωή του να βαδίζει με μαθηματική ακρίβεια προς την απόλυτη ξεφτίλα"), ο Όμηρος σκαρφίζεται το εξής ποιητικό τέχνασμα:
Βάζει τον μύθο της Ηούς και του Τιθωνού να βρίσκεται σε ένα πρώιμο στάδιο της εξέλιξής του: Ο Τιθωνός είναι ακόμα νέος, λεβέντης κι ένδοξος, και η Ηώς ακόμα είναι τρελλά ερωτευμένη μαζί του.
Όμως οι αναγνώστες-ακροατές της Οδύσσειας, ξέρουν την τελική κατάληξη της σχέσης της Ηούς και του Τιθωνού, ως εκ τούτου τους μπαίνουν ψύλλοι στ' αυτιά: Θα την πατήσει και ο λεβέντης Οδυσσέας όπως την πάτησε ο λεβέντης Τιθωνός?

Υποψιάζομαι πως ο Όμηρος κάθε άλλο παρά προέτρεπε τους ανθρώπους στο κυνήγι της αθανασίας. "Ζήσε ηρωικά, πέθανε ηρωικά, κι άσε την αθανασία να την έχουν εκείνοι που τους ανήκει". Αυτή μοιάζει να είναι η προτροπή του Ομήρου.

Σε αντίθεση με το πνεύμα των ημερών μας, θα μπορούσαμε να πούμε, όπου ο άλλος θα έδινε και τη ζωή του προκειμένου να εξασφαλίσει την αθανασία, που λέει ο λόγος.

(Σχετικό ανάγνωσμα: "Ομηρικός Ύμνος εις Αφροδίτην, στ. 218-240).