Ισοκράτης ο εξορκιστής

...τῶν θεῶν 

τοὺς μὲν τῶν ἀγαθῶν αἰτίους ἡμῖν ὄντας Ὀλυμπίους προσαγορευομένους, 

τοὺς δ' ἐπὶ ταῖς συμφοραῖς καὶ ταῖς τιμωρίαις τεταγμένους 

δυσχερεστέρας τὰς ἐπωνυμίας ἔχοντας, 

καὶ τῶν μὲν καὶ τοὺς ἰδιώτας καὶ τὰς πόλεις καὶ νεὼς καὶ βωμοὺς ἱδρυμένους, 

τοὺς δ' οὔτ' ἐν ταῖς εὐχαῖς οὔτ' ἐν ταῖς θυσίαις τιμωμένους, 

ἀλλ' ἀποπομπὰς αὐτῶν ἡμᾶς ποιουμένους.

τουτέστιν μεθερμηνευόμενον 

...απ' τους θεούς 

όσους μας είναι πρόξενοι αγαθών τους αποκαλούμε Ολύμπιους, 

ενώ όσοι είναι ταγμένοι σε συμφορές και τιμωρίες 

έχουν τις χειρότερες επωνυμίες, 

και για τους μεν οι ιδιώτες και οι πόλεις ιδρύουν ναούς και βωμούς, 

ενώ οι άλλοι ούτε με προσευχές, ούτε με θυσίες τιμούνται, 

αλλά τους αντιμετωπίζουμε με αποπομπές.

Ισοκράτης, Φίλιππος, 117

Σημειώνουμε πως όταν ο Ισοκράτης λέει "ημάς" εννοεί και τον εαυτό του. 

Ο Ισοκράτης ήταν γόνος εύπορης οικογένειας, 

ήταν ένας εξαιρετικά μορφωμένος άνθρωπος της εποχής του

και βέβαια υπήρξε ένας από τους πιο φημισμένους δασκάλους της ρητορικής. 

Όταν λοιπόν λέει "ημάς" συμπεριλαμβάνοντας τον εαυτό του στην άσκηση των "αποπομπών", 

μας λέει πολύ απλά ότι και οι πλούσιοι, μορφωμένοι και φημισμένοι άνθρωποι 

είναι άνθρωποι όπως όλοι οι άλλοι και ασχολούνται
-και αυτοί όπως και οι υπόλοιποι-
με "αποπομπές θεών". 

Όπου ως "αποπομπή θεών" 

δεν εννοεί τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο 

από αυτό που εμείς σήμερα ονομάζουμε "εξορκισμό". 

Ενδεχομένως -και προφανώς- 

εξορκισμό με άλλο τυπικό από αυτό που ασκείται σήμερα από "ημάς" ή "αυτούς",

ωστόσο -ασχέτως τυπικού- μια αποπομπή δεν είναι τίποτα περισσότερο 

και τίποτα λιγότερο

από εξορκισμός.

Ξύλινα σπαθιά, Ο Εξορκιστής