ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΚΡΙΒΕΙΑΣ Νο 2
Και ενώ πληροφορούμαι από το www.in.gr ότι τις τελευταίες μέρες λαμβάνουν χώραν "ασφυκτικές πιέσεις σε σούπερ μάρκετ και εταιρείες τροφίμων για τη συγκράτηση των τιμών", αλλά (παραδόξως) αυτές οι πιέσεις φαίνεται να μην φέρνουν το επιθυμητό αποτέλεσμα,
μαθαίνω ότι στις 26 Ιουλίου, στα πλαίσια του "Φεστιβάλ του Δήμου Βύρωνα", το θεατρικό εργαστήρι του Δήμου Βύρωνα θα παρουσιάσει το έργο του Ντάριο Φο "Δεν πληρώνω! Δεν πληρώνω!".
Το “Δεν πληρώνω...δεν πληρώνω!” είναι ένα έργο για την επανάσταση των απλών ανθρώπων, όταν ο κόμπος έχει φτάσει πια στο χτένι. Οι ήρωες του έργου, απλοί μεροκαματιάρηδες, υψώνουν το ανάστημα και τη φωνή τους: «Aκριβαίνετε εσείς τα πράγματα; Ε κι εμείς λοιπόν, δεν τα πληρώνουμε, τα «απαλλοτριώνουμε». Μας κάνετε τη ζωή μας δυσβάσταχτη; Σας κάνουμε την δική σας δύσκολη». Τόσο επικίνδυνο θεωρήθηκε το έργο όταν πρωτοπαρουσιάστηκε, στην Ιταλία από τον θίασο του Ντάριο Φο, που οι επιχειρηματίες τον σύρανε σε δίκες, με την κατηγορία ότι υποκινούσε τον κόσμο σε κλοπές. Ο ίδιος είπε γελώντας στο δικαστήριο: «Δικάστε με. Εγώ δεν έκανα τίποτα. Κήρυξα την ατομική αντίδραση, το να κάνει ο καθένας κάτι στο χώρο του». Στο τέλος ο δικαστής είπε: “Προτείνω δέκα χρόνια κάθειρξη για το κύριο Φο, αλλά παρακαλώ η επόμενη δίκη να είναι για τον Aριστοφάνη. Να τον δικάσουμε κι αυτόν δέκα χρόνια”. Φυσικά αθωώθηκε παμψηφεί.
Εν τω μεταξύ, οι κινήσεις για την αντιμετώπιση της ακρίβειας, συνεχίζονται ποικιλοτρόπως (για παράδειγμα, με αυτόν τον τρόπο).
Σάββατο, Μαΐου 31, 2008
Τετάρτη, Μαΐου 28, 2008
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΚΡΙΒΕΙΑΣ
Για τους αεράτους, ποδαράτους και μαζικομεταφορικά κινούμενους ανθρώπους του άστεως (σαν και του λόγου μου), οι πρόσφατες αυξήσεις των εισιτηρίων στα μέσα μαζικής μεταφοράς, ήντονε λιγουλάκι τσουχτερές. 60% τσουχτερές, για την ακρίβεια.
Βέβαια κάποιοι θέτουν το ζήτημα σε στυλ "έλα μωρέ, τι σου ζητάνε? Μόνο 60% παραπάνω σου ζητάνε, σιγά το ζήτημα... Ούτε 61% παραπάνω δεν σου ζητάνε".
Δε λέω, είναι κι αυτό μια άποψη.
Εν πάση περιπτώσει, στην πολύ καλή "Ζωή ποδήλατο" εντόπισα την εξής απλή δημοσίευση, υπό τον τίτλο:
ΜΗΝ ΠΕΤΑΤΕ ΤΑ ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ!!!
Ως Πρκλς βρίσκω πολύ σημαντικές αυτές τις μικρούλικες, τοσοδούλικες κινήσεις φιλαλληλίας των κατοίκων του άστεως.
Για τους αεράτους, ποδαράτους και μαζικομεταφορικά κινούμενους ανθρώπους του άστεως (σαν και του λόγου μου), οι πρόσφατες αυξήσεις των εισιτηρίων στα μέσα μαζικής μεταφοράς, ήντονε λιγουλάκι τσουχτερές. 60% τσουχτερές, για την ακρίβεια.
Βέβαια κάποιοι θέτουν το ζήτημα σε στυλ "έλα μωρέ, τι σου ζητάνε? Μόνο 60% παραπάνω σου ζητάνε, σιγά το ζήτημα... Ούτε 61% παραπάνω δεν σου ζητάνε".
Δε λέω, είναι κι αυτό μια άποψη.
Εν πάση περιπτώσει, στην πολύ καλή "Ζωή ποδήλατο" εντόπισα την εξής απλή δημοσίευση, υπό τον τίτλο:
Κάτι ενδιαφέρον που μπορούμε να το επεκτείνουμε.
Υπάρχει μία ομάδα ατόμων που αντί να πετάξει το εισιτήριο κατά την έξοδο της από το μέσο μεταφοράς το αφήνει πάνω στα ακυρωτικά μηχανήματα, ώστε να το χρησιμοποιήσει και ο επόμενος. Είναι μια κίνηση συνεργασίας των πολιτών της Αθήνας, που αντιδρούν στις μαζικές αυξήσεις των τιμών βασικών αγαθών.
Νομίζω θα μπορούσαμε να το εφαρμόσουμε και εμείς, δίνοντας την ευκαιρία στον επόμενο από μας να ταξιδέψει δωρεάν.
Επίσης θα βοηθούσε να το διαδίδαμε σε όσους το δυνατό περισσότερους!!!!!
Ως Πρκλς βρίσκω πολύ σημαντικές αυτές τις μικρούλικες, τοσοδούλικες κινήσεις φιλαλληλίας των κατοίκων του άστεως.
Τρίτη, Μαΐου 27, 2008
ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΡΟΤΣΕΣ
Άντε τώρα να συζητήσεις με έναν συνωμοσιολάγνο και να του πεις πράγματα σαν τα εξής:
Για ένα καρφί που δεν ήταν καλά βαλμένο, χάθηκε το πέταλο.
Για ένα πέταλο που χάθηκε, αχρηστεύτηκε το άλογο.
Για ένα άλογο που αχρηστεύτηκε, καθυστέρησε ο ταχυδρόμος.
Για έναν ταχυδρόμο που καθυστέρησε, δεν έφτασε εγκαίρως το μήνυμα.
Για ένα μήνυμα που δεν έφτασε εγκαίρως, χάθηκε μια μάχη.
Για μια μάχη που χάθηκε, ηττήθηκε και διαλύθηκε μια αυτοκρατορία.
Μιλάμε, αυτοκρατορίες χάνονται για ένα κωλοκαρφί και ένα κωλοπέταλο...
Όχι σου λέει ο ένας, τα πράγματα έχουν βαθιές ρίζες, η κίνηση της ιστορίας είναι προϊόν αδήρητων αναγκών και ιστορικών νόμων και νομοτελειών.
Όχι σου λέει ο άλλος, η κίνηση της ιστορίας είναι προϊόν της θελήσεως κάποιων σκοτεινών κύκλων...
Τι να τους πεις...
Άντε τώρα να συζητήσεις με έναν συνωμοσιολάγνο και να του πεις πράγματα σαν τα εξής:
Για ένα καρφί που δεν ήταν καλά βαλμένο, χάθηκε το πέταλο.
Για ένα πέταλο που χάθηκε, αχρηστεύτηκε το άλογο.
Για ένα άλογο που αχρηστεύτηκε, καθυστέρησε ο ταχυδρόμος.
Για έναν ταχυδρόμο που καθυστέρησε, δεν έφτασε εγκαίρως το μήνυμα.
Για ένα μήνυμα που δεν έφτασε εγκαίρως, χάθηκε μια μάχη.
Για μια μάχη που χάθηκε, ηττήθηκε και διαλύθηκε μια αυτοκρατορία.
Μιλάμε, αυτοκρατορίες χάνονται για ένα κωλοκαρφί και ένα κωλοπέταλο...
Όχι σου λέει ο ένας, τα πράγματα έχουν βαθιές ρίζες, η κίνηση της ιστορίας είναι προϊόν αδήρητων αναγκών και ιστορικών νόμων και νομοτελειών.
Όχι σου λέει ο άλλος, η κίνηση της ιστορίας είναι προϊόν της θελήσεως κάποιων σκοτεινών κύκλων...
Τι να τους πεις...
Δευτέρα, Μαΐου 26, 2008
ΜΕΡΜΗΓΚΟΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ...
Ήτοι,
"Three ants met on the nose of a man who was lying asleep in the sun. And after they had saluted one another, each according to the custom of his tribe, they stood there conversing.
The first and said, "These hills and plains are the most barren I have known. I have searched all day for a grain of some sort, and there is none to be found."
Said the second ant, "I too have found nothing, though I have visited every nook and glade. This is, I believe, what my people call the soft, moving land where nothing grows."
Then the third ant raised his head and said, "My friends, we are standing now on the nose of the Supreme Ant, the mighty and infinite Ant, whose body is so great that we cannot see it, whose shadow is so vast that we cannot trace it, whose voice is so loud that we cannot hear it; and He is omnipresent."
When the third ant spoke thus the other ants looked at each other and laughed.
At that moment the man moved and in his sleep raised his hand and scratched his nose, and the three ants were crushed".
ή, για να το εξελληνίσουμε το ζήτημα,
"Τρία μυρμήγκια συναντήθηκαν πάνω στην μύτη κάποιου που ξαπλωμένος κοιμόταν στον ήλιο. Αφού αλληλοχαιρετήθηκαν στάθηκαν να κουβεντιάσουν.
Το πρώτο μυρμήγκι είπε “αυτοί οι λόφοι και οι πεδιάδες είναι οι πιο γυμνόκαρπες από ότι έχω δει ποτέ μου. Έψαχνα ολημερίς ένα σποράκι και δεν βρήκα τίποτα.” Κι είπε το δεύτερο “ Κι εγώ τα ίδια. Αυτή ναι θαρρώ, κείνη που λεν οι συμπατριώτες μου μαλακή και κινούμενη γη που σε δαύτη τίποτα δεν φυτρώνει.”
Τότε το τρίτο μυρμήγκι, σήκωσε το κεφάλι του κι είπε: ”Φίλοι μου στεκόμαστε αυτή την στιγμή πάνω στην μύτη του υπερμύρμηγκα, του πανίσχυρου και άπειρου Μυρμηγκιού που το σώμα του είναι τόσο μεγάλο που δεν μπορούμε να το δούμε, που η σκιά του είναι τόσο απέραντη που δεν μπορούμε να την σκιαγραφήσουμε, που η φωνή του είναι τόσο βροντερή που να μην μπορούμε να την ακούσουμε χώρια που αυτός είναι και πανταχού παρών”.
Όταν το τρίτο μυρμήγκι μίλησε έτσι, τα άλλα αλληλοκοιτάχτηκαν και γέλασαν.
Και την ίδια εκείνη στιγμή ο άνθρωπος κουνήθηκε στον ύπνο του σήκωσε το χέρι του και έξυσε την μύτη του, και τα τρία μυρμήγκια γίνηκαν λιώμα.”
***
(Πρόκειται για μια ιστοριούλα από τον "Τρελλό" του λιβανεζοαμερικάνου ποιητο-συγγραφεο-φιλόσοφου Khalil Gibran. Άματις τυχόν υπάρχει κάποιος ελληνόφωνος που δεν ξέρει τον Χαλίλ Γκιμπράν -πολύ αμφιβάλλω- ε, του συνιστώ να τον μάθει το συντομότερο δυνατόν. Διότι, δικό μας παιδί ήταν και ο μακαρίτης: Από κίρρωση του ήπατος πήγε κι αυτός).
Ήτοι,
"Three ants met on the nose of a man who was lying asleep in the sun. And after they had saluted one another, each according to the custom of his tribe, they stood there conversing.
The first and said, "These hills and plains are the most barren I have known. I have searched all day for a grain of some sort, and there is none to be found."
Said the second ant, "I too have found nothing, though I have visited every nook and glade. This is, I believe, what my people call the soft, moving land where nothing grows."
Then the third ant raised his head and said, "My friends, we are standing now on the nose of the Supreme Ant, the mighty and infinite Ant, whose body is so great that we cannot see it, whose shadow is so vast that we cannot trace it, whose voice is so loud that we cannot hear it; and He is omnipresent."
When the third ant spoke thus the other ants looked at each other and laughed.
At that moment the man moved and in his sleep raised his hand and scratched his nose, and the three ants were crushed".
ή, για να το εξελληνίσουμε το ζήτημα,
"Τρία μυρμήγκια συναντήθηκαν πάνω στην μύτη κάποιου που ξαπλωμένος κοιμόταν στον ήλιο. Αφού αλληλοχαιρετήθηκαν στάθηκαν να κουβεντιάσουν.
Το πρώτο μυρμήγκι είπε “αυτοί οι λόφοι και οι πεδιάδες είναι οι πιο γυμνόκαρπες από ότι έχω δει ποτέ μου. Έψαχνα ολημερίς ένα σποράκι και δεν βρήκα τίποτα.” Κι είπε το δεύτερο “ Κι εγώ τα ίδια. Αυτή ναι θαρρώ, κείνη που λεν οι συμπατριώτες μου μαλακή και κινούμενη γη που σε δαύτη τίποτα δεν φυτρώνει.”
Τότε το τρίτο μυρμήγκι, σήκωσε το κεφάλι του κι είπε: ”Φίλοι μου στεκόμαστε αυτή την στιγμή πάνω στην μύτη του υπερμύρμηγκα, του πανίσχυρου και άπειρου Μυρμηγκιού που το σώμα του είναι τόσο μεγάλο που δεν μπορούμε να το δούμε, που η σκιά του είναι τόσο απέραντη που δεν μπορούμε να την σκιαγραφήσουμε, που η φωνή του είναι τόσο βροντερή που να μην μπορούμε να την ακούσουμε χώρια που αυτός είναι και πανταχού παρών”.
Όταν το τρίτο μυρμήγκι μίλησε έτσι, τα άλλα αλληλοκοιτάχτηκαν και γέλασαν.
Και την ίδια εκείνη στιγμή ο άνθρωπος κουνήθηκε στον ύπνο του σήκωσε το χέρι του και έξυσε την μύτη του, και τα τρία μυρμήγκια γίνηκαν λιώμα.”
***
(Πρόκειται για μια ιστοριούλα από τον "Τρελλό" του λιβανεζοαμερικάνου ποιητο-συγγραφεο-φιλόσοφου Khalil Gibran. Άματις τυχόν υπάρχει κάποιος ελληνόφωνος που δεν ξέρει τον Χαλίλ Γκιμπράν -πολύ αμφιβάλλω- ε, του συνιστώ να τον μάθει το συντομότερο δυνατόν. Διότι, δικό μας παιδί ήταν και ο μακαρίτης: Από κίρρωση του ήπατος πήγε κι αυτός).
Κυριακή, Μαΐου 25, 2008
Η ΜΙΚΡΗ-ΠΙΚΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΣΑΛΜΩΝΕΩΣ
(από "Τα παραμύθια του Θείου Συντ")
Ο Σαλμωνεύς ήταν καλός ανθρωπάκος. Γεννημένος κάπου προς τη Θεσσαλία, καταγόταν από καλή γενιά. Καλύτερη δεν γινόταν: Ήταν δισέγγονο του Δευκαλίωνα, εγγονάκι του Έλληνα και γιος του Αιόλου. Μαμά του ήταν η Ίφιδα. Είχε κι ένα αδερφάκι ο Σαλμωνεύς, τον Κρηθέα.
Στην εποχή που ζούσε ο Σαλμωνεύς, φαίνεται πως ήταν πολύ αναπτυγμένος ο εσωτερικός τουρισμός. Καραβάνια εσωτερικών τουριστών διέσχιζαν την Ελλάδα απ' άκρου εις άκρον.
Κάποια μέρα, έτσι όπως κοιτούσε ο Σαλμωνεύς τα προσπέκτους ενός Θεσσαλικού ταξιδιωτικού πρακτορείου της εποχής, εντυπωσιάστηκε από τις αναφορές στην Ηλεία. Αποφάσισε να επισκεφτεί το νομό Ηλείας, να πιεί νεράκι από τον Αλφειό, να πιεί φούντα πυργιώτικη, και να αγοράσει κάνα οικοπεδάκι κοντά στην Ολυμπία (κάποιος αετονύχης επενδυτής του είχε πει ότι η περιοχή κοντά στην Ολυμπία θα γνωρίσει μελλοντικά τρελλή τουριστική ανάπτυξη, εν όψει των ολυμπιακών του 2004).
Πράγματι, ο Σαλμωνεύς μπήκε στο τζάμπο τζετ που είχε κληρονομήσει από τον παππού του τον Έλληνα, και κατευθύνθηκε μαζί με ένα γκρουπ φίλων του Αιολέων τουριστών, προς την Ηλεία. Η περιοχή τον εντυπωσίασε: Όμορφη, πράσινη, με μπόλικα γάργαρα νερά, ωραίες γυναίκες, φοβερές παραλίες, κτήματα και χωράφια γονιμότατα και καλλιεργημένα, καταπράσινα βουνά, σκέτος παράδεισος. Αραιά και που, έσκαγε μύτη και κάποιο κρουαζιερόπλοιο με τουρίστες από απέναντι, την Ιταλία, που ερχόντουσαν για να αθληθούν στην Ολυμπία και να αγοράσουν αγροτικά προϊόντα και σουβενίρ της περιοχής: Σκυθική κάνναβη, μινιατούρες αγαλμάτων του μουσείου της Ολυμπίας, μπλουζάκια με στάμπα κάποια σκηνή από το άναμμα της ολυμπιακής φλόγας...
"Μάγκα μου, εδώ μπορούμε να μεγαλουργήσουμε" σκέφτηκε ο Σαλμωνεύς.
Πάνω απ' όλα, ήταν η μεγαλύτερη τουριστική ατραξιόν της περιοχής που τράβηξε την προσοχή του Σαλμωνέα: Μία ή δύο φορές τη βδομάδα, η περιοχή χόρευε κλακέτες εξαιτίας κάποιου σεισμού. Ήταν πολύ τακτικό φαινόμενο οι σεισμοί στην περιοχή.
Στον Σαλμωνέα άρεσαν πολύ οι σεισμοί, η βαβούρα και οι ανατροπές.
Κάποια μέρα, και ενώ το γκρουπ των Αιολέων τουριστών έκανε ηλιοθεραπεία στο Κατάκολο, μάζεψε τους φίλους και συνταξιδιώτες του Αιολείς και τους ξηγήθηκε κάπως έτσι: "Σύντροφοι, λέω να μη γυρίσουμε πίσω στην πατρίδα. Λέω να την αράξουμε εδώ που είναι παράδεισος, να φτιάξουμε μια αυτόνομη κοινότητα που θα την ονομάσουμε Σαλμωνία ή Σαλμώνη προς τιμήν μου, να τρώμε, να πίνουμε κρασάκι μαυρόξινο, να πηδάμε τσιγγανοπούλες, να κάνουμε τα μπανάκια μας στην Κουρούτα και στον Καϊάφα, να ανοίξουμε κάνα μαγαζάκι με σουβενίρ των ολυμπιακών αγώνων, να καλλιεργούμε τη γη, να εκμεταλλευόμαστε τον φυσικό πλούτο της γης, να πίνουμε και κάνα γελαστό -από αυτά που ο παππούς μου ο Έλληνας απαγόρεψε τη χρήση και την κατοχή τους στη Θεσσαλία- και να φιλοσοφούμε. Τι λέτε"?
Με τα πολλά, τους έπεισε να μείνουν εκεί.
Στρώθηκαν στη δουλειά για το χτίσιμο της Σαλμωνίας. Το γιαπί, το πηλοφόρι, το μυστρί... που λέει και το τραγούδι. Σύντομα η Σαλμωνία ήταν έτοιμη για τα εγκαίνια.
Στα εγκαίνια, αποφάσισαν να καλέσουν κάτι Μινύες, κάτι Επειούς, κάτι Ηλείους, κάτι Πισάτες και κάτι άλλους από γειτονικά χωριά, και να γίνει τρικούβερτο γλέντι εγκαινίων, για να γίνει γνωστό σε όλους ότι η Σαλμωνία δεν ήταν ένα απλό χωριουδάκι. Όχι, η Σαλμωνία ήταν χωριουδάκι που στόχευε να εξελιχτεί σε μεγάλη πολιτεία.
Κάποια στιγμή κι ενώ διαρκούσε το πάρτυ εγκαινίων, ένας καλεσμένος Μινύας, ειδικός στο άνοιγμα πηγαδιών, πήρε παράμερα τον Σαλμωνέα και του ψιθύρισε την εξής ιδέα: "Καλό το χωριό σας και με όλα τα σέα, με τα ρουστικάκια του και με τις κολώνες του, με ζόρικη ρυμοτομία κλπ, αλλά ρε μάγκα μου, δεν έχετε ανοίξει και πολλά πηγάδια... Και το άνοιγμα πηγαδιών είναι κάτι βασικό. Διότι πως θα ποτίζετε τα μποστάνια της σκυθικής καννάβεως? Άμα θέλεις, μπορώ να έρχομαι κάθε 15 μέρες να ανοίγω μερικά πηγάδια..."
Η ιδέα άρεσε στον Σαλμωνέα, και άρχισε η συνεργασία τους. Κάθε 15 μέρες ερχόταν ο γεωλόγος Μινύας και στρωνόταν στην υπόγεια δουλειά.
'Ωσπου, κάποια μέρα, ένα πηγάδι αντί για νερό άρχισε να αναβλύζει φυσικό αέριο... Έπαθε πλάκα ο Μινύας πηγαδάς, κι έτρεξε να φωνάξει τον Σαλμωνέα. "Ρε Σαλμωνέα, σε τι καταραμένο τόπο ήρθατε να μείνετε ρε συ"? ρώτησε ο Μινύας πηγαδάς, και συνέχισε: "Αρχηγέ, είναι σίγουρα καταραμένος ο τόπος όπου τα πηγάδια αντί για νερό βγάζουν φυσικό αέριο". Αυτά είπε ο Μινύας πηγαδάς κι έφυγε τρέχοντας για το χωριό του, που βρισκόταν κάπου προς τη Νέδα.
Ο Σαλμωνέας άναψε ένα μπάφο και έμεινε να κοιτάει απορημένος και σκεπτικός. Το εύστροφο μυαλό του έκανε χιλιάδες στροφές το δευτερόλεπτο. Σκεφτόταν το ζήτημα επί μέρες. Έπρεπε οπωσδήποτε να εκμεταλλευτεί το φυσικό αέριο. Ήταν φως φανάρι ότι το φυσικό αέριο μπορούσε να είναι το μέσο που θα ζέσταινε το χωριό τις κρύες νύχτες του χειμώνα. Είχε μεγάλα σχέδια ο Σαλμωνεύς. (Όχι τυχαία, ο Λουκιανός λέει πως ο Σαλμωνέας ήταν "θερμουργός ανήρ μεγαλαυχούμενος").
Και ενώ ο Σαλμωνεύς ήταν απασχολημένος με το σχεδιασμό του αγωγού φυσικού αερίου Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολης, ξαφνικά στα καλά καθούμενα πεθαίνει η γυναίκα του, η Αλκιδίκη. Έπεσε σε κατάθλιψη ο Σαλμωνεύς. Κρατούσε στην αγκαλιά του στοργικά την κορούλα του, την Τυρώ, και την παρηγορούσε λέγοντάς της ότι "η μαμά πήγε ταξίδι ψηλά στον ουρανό". Πως να εξηγήσει τα ανεξήγητα στο παιδί...
Μέχρι τότε, ο Σαλμωνέας ζούσε μια όμορφη χίππικη ζωή. Τα θεολογικά και τα μεταφυσικά δεν τον είχαν απασχολήσει ιδιαίτερα. Ήξερε ότι προ-προπάππους του ήταν ουσιαστικά ο ίδιος ο Δίας, επομένως ό,τι κι αν συνέβαινε, θα υπήρχε μια γερή καβάντζα στη ζωή του. Όμως κάπου εκεί του καρφώθηκε για πρώτη φορά η ιδέα πως ο θεός και προ-προπάππους του, ο Δίας, ίσως να μην ήταν και τόσο δίκαιος, αφού έκανε τον ίδιο να μείνει χήρος σε νεαρή ηλικία, και την κορούλα του να μείνει ορφανή από μαμά...
Ήταν πανέμορφη η κορούλα του η Τυρώ. Ήταν "κάλλει διαφέρουσα", λέει ο Διόδωρος. Την έλεγαν Τυρώ επειδή ήταν κάτασπρο και απαλό το δέρμα της, και όλα έδειχναν πως όταν μεγάλωνε θα γινόταν θεογκόμενα. (Όντως έγινε: Κάποια στιγμή, αργότερα, η Τυρώ θα ερωτευόταν έναν όμορφο ποταμό εκεί κοντά, τον Ενιπέα, θα τον ερωτευόταν τόσο ώστε να την αράζει όλη μέρα και να παίζει στις όχθες του. Και θα την ερωτευόταν με πάθος ο Ποσειδώνας, τόσο πολύ όσο που μια μέρα μεταμορφώθηκε ώστε να μοιάζει με τον Ενιπέα για να της κλέψει την καρδιά. Και όντως, τα κατάφερε ο Ποσειδών. Από τον Ποσειδώνα, η Τυρώ θα αποκτούσε δύο παιδάκια δίδυμα, τον Πελία και τον Νηλέα).
Ο Σαλμωνέας λοιπόν, θεώρησε πρέπον να μην αφήσει την κορούλα του χωρίς μαμά. Άρχισε να ψάχνει να βρει νέα σύζυγο. Όμως, παρ' όλη την ευστροφία του, ψώνισε από σβέρκο...
Πήγε και παντρεύτηκε μια στρίγγλα, μια μέγαιρα, μια παλιοκαρακάξα που την έλεγαν Σιδηρώ. Ακόμα και αρχοντοθρεμμένοι άνδρες, όπως ο Σαλμωνεύς, κάνουν λάθος επιλογές... Και η Σιδηρώ, σύντομα αποδείχτηκε λανθασμένη επιλογή.
Η παλιοκαρακάξα η Σιδηρώ, αντί να είναι στοργική μητριά και να καλύψει το κενό της μακαρίτισσας Αλκιδίκης, άρχισε να κάνει δύσκολη τη ζωή της Τυρούς. Τη ζήλευε την Τυρώ, γιατί όπως είπαμε, η Τυρώ ήταν πανέμορφη και με ευγενική ψυχή. Γι' αυτό η Σιδηρώ άρχισε να της κάνει τη ζωή πατίνι.
Μέχρι που η Τυρώ αναγκάστηκε να φύγει από το χωριό και να πάει να μείνει στο θείο της τον Κρηθέα, για να γλιτώσει από την κακομεταχείριση της παλιοκαρακάξας μητριάς Σιδηρούς.
Και όχι μόνο αυτό, αλλά η καρακάξα η Σιδηρώ άρχισε να βάζει επιχειρηματικές ιδέες στον Σαλμωνέα, σχετικά με την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου. Του έλεγε πράγματα σε στυλ "Μην είσαι μαλάκας τώρα, καλέ μου, τι πα να πει ότι το φυσικό αέριο είναι κοινωνικό αγαθό και πρέπει να το διανέμεις δωρεάν? Μιλάμε, μπορείς να τους το μοσχοπουλάς και να κονομάς τρελλά φράγκα! Και για να μην διαμαρτύρονται, θα τους λες ότι είσαι κάτι σαν τον Δία: Ο Δίας τους ρίχνει χιόνι και τους παγώνει, ενώ εσύ τους ξηγιέσαι στοργικά και τους πουλάς το αέριο που τους ζεσταίνει. Κι άμα συνεχίσουν να σε αμφισβητούν, θα κάνεις κάνα κόλπο με το φυσικό αέριο, θα το κάνεις να βγάζει λάμψη και κρότο, ώστε να παραδεχτούν ότι είσαι κάτι σαν τον Δία: Κεραυνούς και αστραπές ο Δίας? Ε, κεραυνούς και αστραπές κι εσύ!".
Τα λόγια της καρακάξας της Σιδηρούς, έπεισαν τον Σαλμωνέα και σε λίγο η κατάσταση στο χωριό Σαλμωνία είχε ανατραπεί πλήρως: Όλοι ξεπαραδιαζόντουσαν άγρια για να αγοράσουν σε πανάκριβες τιμές φυσικό αέριο από τον Σαλμωνέα, χώρια που ο Σαλμωνεύς άρχισε να τους επιβάλλει βαρβάτες φορολογίες, με τη δικαιολογία ότι έχει κάθε δικαίωμα να τους φορολογεί εφόσον ο ίδιος είναι κάτι σαν τον Δία και ρίχνει κεραυνούς.
Μέρα με τη μέρα, ο πλούτος όλου του χωριού μαζευόταν στα χέρια του Σαλμωνέα, ενώ οι Σαλμωνιάτες πεινούσαν.
Οι κάτοικοι των γύρω χωριών, μάθαιναν τα νέα από το χωριό Σαλμωνία και κουνούσαν το κεφάλι λέγοντας "Να δεις που αυτός ο Σαλμωνέας θα έχει κακό τέλος όταν οι προλετάριοι Σαλμωνιάτες ξεσηκωθούν"... Τέτοια έλεγαν.
Ώσπου, κάποιο βράδυ, οι κάτοικοι των γειτονικών χωριών ξύπνησαν από έναν δυνατό θόρυβο, από μια σειρά απανωτών εκρήξεων, ο ήχος των οποίων προερχόταν από την πλευρά της Σαλμωνίας. Στην αρχή νόμισαν ότι είχε γίνει σεισμός. Αλλά δεν ήταν σεισμός.
Τι είχε συμβεί? Οι ξεζουμισμένοι Αιολείς κάτοικοι της Σαλμωνίας είχαν πάρει τα όπλα, τα κανόνια και τα σπαθιά και είχαν μπουκάρει στα χειμερινά ανάκτορα του Σαλμωνέα, φωνάζοντας "Ο λαός πεινάει, Σαλμωνέα θα σε φάει" και τέτοια. Ένας απ' όλους τους εξεγερμένους θεώρησε σκόπιμο να βάλει φωτιά στο ανάκτορο, την ίδια στιγμή ένας άλλος έκρινε πρέπον να σπάσει με τσεκούρι τον αγωγό του φυσικού αερίου, και σε κλάσματα δευτερολέπτου έγινε το μπουμ. Σε λίγο, η Σαλμωνία δεν υπήρχε πλέον. Είχε ανατιναχτεί. Είχαν απομείνει μόνο κάτι καμμένα ερείπια.
Οι κάτοικοι των γύρω χωριών, υπέθεσαν ότι έγινε αυτό που κατέγραψε η επίσημη ιστορία: Ότι ο Δίας πήρε ανάποδες με τον Σαλμωνέα, τον θεώρησε υβριστή που παρομοίασε τον εαυτό του με τον Δία, και του έριξε έναν κεραυνό που κατέστρεψε το χωριό. Αυτό λέει η επίσημη ιστορία, η οποία ομως αφήνει επίσης να εννοηθεί ότι ο Σαλμωνεύς δεν ήταν εντελώς για τα μπάζα:
Μέσα από την κορούλα του την Τυρώ και το γιό της το Νηλέα, αρχίζει μια γενεαλογία που αφενός οδηγεί στην Ιωλκό και στον Ιάσονα της Αργοναυτικής εκστρατείας, ενώ ένα άλλο παρακλάδι οδηγεί στην Αθήνα και στον Κόδρο, το βασιλιά που έσωσε την Αθήνα από τους καταστροφείς, αυτοθυσιαζόμενος, ενώ ο μικρός γιος του Κόδρου, ο Νηλέας (άλλος Νηλέας αυτός) θεωρείτο ιδρυτής της Ιωνίας και του Πανιωνίου (όχι της ομάδας του Πανιωνίου: Αυτή ιδρύθηκε αργότερα και δίδαξε το ποδόσφαιρο στους ιθαγενείς Ελλαδίτες).
Και, όπως γίνεται αντιληπτό, στην Ιωνία και στην Αθήνα είναι που πρωτο-άνθησαν οι τέχνες και η φιλοσοφία και οι επιστήμες, όλα αυτά δηλαδή που πάνω τους στηρίζεται ο σημερινός πολιτισμός. Όντως, άμα το καλοσκεφτεί κανείς, ο σημερινός πολιτισμός δεν θα υπήρχε, θα ήταν διαφορετικός, αν δεν είχε υπάρξει ο Σαλμωνεύς να γεννήσει την Τυρώ και να την διαπαιδαγωγήσει σωστά. Τίποτα απ' όσα είναι γύρω μας δεν θα υπήρχε, αν ο Σαλμωνέας δεν είχε δώσει σωστές και στέρεες ηθικές βάσεις στη ζωή της μικρής Τυρούς.
Και, μπορεί ο ίδιος ο Σαλμωνέας να είχε κακό τέλος, όμως συνεχίζει να ζει μέσα από τα επιτεύγματα του πολιτισμού μας. Χώρια που πρέπει να τον κρίνουμε επιεικώς, διότι δεν είναι και μικρό πράμα να χάνεις νεαρός τη γυναίκα σου στο άνθος της ηλικίας της και να μένεις χήρος με ένα ορφανό κοριτσάκι... Είναι βαρύ πράμα αυτό, που υπό προϋποθέσεις, ακόμα και τον καλύτερο άνθρωπο μπορεί να τον στρέψει ενάντια στον ίδιο το θεό και προ-προπάππου του, ο οποίος δεν τον προστάτεψε από τη ζημιά, ενώ μπορούσε.
*******
Σήμερα, κάπου κοντά στην Ολυμπία, υπάρχει ένα χωριουδάκι που λέγεται "Σαλμώνη".
Το όνομα αυτού του χωριού που είδα πρόσφατα, μου έδωσε το έναυσμα για το κείμενο αυτής της ιστορίας.
(από "Τα παραμύθια του Θείου Συντ")
Ο Σαλμωνεύς ήταν καλός ανθρωπάκος. Γεννημένος κάπου προς τη Θεσσαλία, καταγόταν από καλή γενιά. Καλύτερη δεν γινόταν: Ήταν δισέγγονο του Δευκαλίωνα, εγγονάκι του Έλληνα και γιος του Αιόλου. Μαμά του ήταν η Ίφιδα. Είχε κι ένα αδερφάκι ο Σαλμωνεύς, τον Κρηθέα.
Στην εποχή που ζούσε ο Σαλμωνεύς, φαίνεται πως ήταν πολύ αναπτυγμένος ο εσωτερικός τουρισμός. Καραβάνια εσωτερικών τουριστών διέσχιζαν την Ελλάδα απ' άκρου εις άκρον.
Κάποια μέρα, έτσι όπως κοιτούσε ο Σαλμωνεύς τα προσπέκτους ενός Θεσσαλικού ταξιδιωτικού πρακτορείου της εποχής, εντυπωσιάστηκε από τις αναφορές στην Ηλεία. Αποφάσισε να επισκεφτεί το νομό Ηλείας, να πιεί νεράκι από τον Αλφειό, να πιεί φούντα πυργιώτικη, και να αγοράσει κάνα οικοπεδάκι κοντά στην Ολυμπία (κάποιος αετονύχης επενδυτής του είχε πει ότι η περιοχή κοντά στην Ολυμπία θα γνωρίσει μελλοντικά τρελλή τουριστική ανάπτυξη, εν όψει των ολυμπιακών του 2004).
Πράγματι, ο Σαλμωνεύς μπήκε στο τζάμπο τζετ που είχε κληρονομήσει από τον παππού του τον Έλληνα, και κατευθύνθηκε μαζί με ένα γκρουπ φίλων του Αιολέων τουριστών, προς την Ηλεία. Η περιοχή τον εντυπωσίασε: Όμορφη, πράσινη, με μπόλικα γάργαρα νερά, ωραίες γυναίκες, φοβερές παραλίες, κτήματα και χωράφια γονιμότατα και καλλιεργημένα, καταπράσινα βουνά, σκέτος παράδεισος. Αραιά και που, έσκαγε μύτη και κάποιο κρουαζιερόπλοιο με τουρίστες από απέναντι, την Ιταλία, που ερχόντουσαν για να αθληθούν στην Ολυμπία και να αγοράσουν αγροτικά προϊόντα και σουβενίρ της περιοχής: Σκυθική κάνναβη, μινιατούρες αγαλμάτων του μουσείου της Ολυμπίας, μπλουζάκια με στάμπα κάποια σκηνή από το άναμμα της ολυμπιακής φλόγας...
"Μάγκα μου, εδώ μπορούμε να μεγαλουργήσουμε" σκέφτηκε ο Σαλμωνεύς.
Πάνω απ' όλα, ήταν η μεγαλύτερη τουριστική ατραξιόν της περιοχής που τράβηξε την προσοχή του Σαλμωνέα: Μία ή δύο φορές τη βδομάδα, η περιοχή χόρευε κλακέτες εξαιτίας κάποιου σεισμού. Ήταν πολύ τακτικό φαινόμενο οι σεισμοί στην περιοχή.
Στον Σαλμωνέα άρεσαν πολύ οι σεισμοί, η βαβούρα και οι ανατροπές.
Κάποια μέρα, και ενώ το γκρουπ των Αιολέων τουριστών έκανε ηλιοθεραπεία στο Κατάκολο, μάζεψε τους φίλους και συνταξιδιώτες του Αιολείς και τους ξηγήθηκε κάπως έτσι: "Σύντροφοι, λέω να μη γυρίσουμε πίσω στην πατρίδα. Λέω να την αράξουμε εδώ που είναι παράδεισος, να φτιάξουμε μια αυτόνομη κοινότητα που θα την ονομάσουμε Σαλμωνία ή Σαλμώνη προς τιμήν μου, να τρώμε, να πίνουμε κρασάκι μαυρόξινο, να πηδάμε τσιγγανοπούλες, να κάνουμε τα μπανάκια μας στην Κουρούτα και στον Καϊάφα, να ανοίξουμε κάνα μαγαζάκι με σουβενίρ των ολυμπιακών αγώνων, να καλλιεργούμε τη γη, να εκμεταλλευόμαστε τον φυσικό πλούτο της γης, να πίνουμε και κάνα γελαστό -από αυτά που ο παππούς μου ο Έλληνας απαγόρεψε τη χρήση και την κατοχή τους στη Θεσσαλία- και να φιλοσοφούμε. Τι λέτε"?
Με τα πολλά, τους έπεισε να μείνουν εκεί.
Στρώθηκαν στη δουλειά για το χτίσιμο της Σαλμωνίας. Το γιαπί, το πηλοφόρι, το μυστρί... που λέει και το τραγούδι. Σύντομα η Σαλμωνία ήταν έτοιμη για τα εγκαίνια.
Στα εγκαίνια, αποφάσισαν να καλέσουν κάτι Μινύες, κάτι Επειούς, κάτι Ηλείους, κάτι Πισάτες και κάτι άλλους από γειτονικά χωριά, και να γίνει τρικούβερτο γλέντι εγκαινίων, για να γίνει γνωστό σε όλους ότι η Σαλμωνία δεν ήταν ένα απλό χωριουδάκι. Όχι, η Σαλμωνία ήταν χωριουδάκι που στόχευε να εξελιχτεί σε μεγάλη πολιτεία.
Κάποια στιγμή κι ενώ διαρκούσε το πάρτυ εγκαινίων, ένας καλεσμένος Μινύας, ειδικός στο άνοιγμα πηγαδιών, πήρε παράμερα τον Σαλμωνέα και του ψιθύρισε την εξής ιδέα: "Καλό το χωριό σας και με όλα τα σέα, με τα ρουστικάκια του και με τις κολώνες του, με ζόρικη ρυμοτομία κλπ, αλλά ρε μάγκα μου, δεν έχετε ανοίξει και πολλά πηγάδια... Και το άνοιγμα πηγαδιών είναι κάτι βασικό. Διότι πως θα ποτίζετε τα μποστάνια της σκυθικής καννάβεως? Άμα θέλεις, μπορώ να έρχομαι κάθε 15 μέρες να ανοίγω μερικά πηγάδια..."
Η ιδέα άρεσε στον Σαλμωνέα, και άρχισε η συνεργασία τους. Κάθε 15 μέρες ερχόταν ο γεωλόγος Μινύας και στρωνόταν στην υπόγεια δουλειά.
'Ωσπου, κάποια μέρα, ένα πηγάδι αντί για νερό άρχισε να αναβλύζει φυσικό αέριο... Έπαθε πλάκα ο Μινύας πηγαδάς, κι έτρεξε να φωνάξει τον Σαλμωνέα. "Ρε Σαλμωνέα, σε τι καταραμένο τόπο ήρθατε να μείνετε ρε συ"? ρώτησε ο Μινύας πηγαδάς, και συνέχισε: "Αρχηγέ, είναι σίγουρα καταραμένος ο τόπος όπου τα πηγάδια αντί για νερό βγάζουν φυσικό αέριο". Αυτά είπε ο Μινύας πηγαδάς κι έφυγε τρέχοντας για το χωριό του, που βρισκόταν κάπου προς τη Νέδα.
Ο Σαλμωνέας άναψε ένα μπάφο και έμεινε να κοιτάει απορημένος και σκεπτικός. Το εύστροφο μυαλό του έκανε χιλιάδες στροφές το δευτερόλεπτο. Σκεφτόταν το ζήτημα επί μέρες. Έπρεπε οπωσδήποτε να εκμεταλλευτεί το φυσικό αέριο. Ήταν φως φανάρι ότι το φυσικό αέριο μπορούσε να είναι το μέσο που θα ζέσταινε το χωριό τις κρύες νύχτες του χειμώνα. Είχε μεγάλα σχέδια ο Σαλμωνεύς. (Όχι τυχαία, ο Λουκιανός λέει πως ο Σαλμωνέας ήταν "θερμουργός ανήρ μεγαλαυχούμενος").
Και ενώ ο Σαλμωνεύς ήταν απασχολημένος με το σχεδιασμό του αγωγού φυσικού αερίου Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολης, ξαφνικά στα καλά καθούμενα πεθαίνει η γυναίκα του, η Αλκιδίκη. Έπεσε σε κατάθλιψη ο Σαλμωνεύς. Κρατούσε στην αγκαλιά του στοργικά την κορούλα του, την Τυρώ, και την παρηγορούσε λέγοντάς της ότι "η μαμά πήγε ταξίδι ψηλά στον ουρανό". Πως να εξηγήσει τα ανεξήγητα στο παιδί...
Μέχρι τότε, ο Σαλμωνέας ζούσε μια όμορφη χίππικη ζωή. Τα θεολογικά και τα μεταφυσικά δεν τον είχαν απασχολήσει ιδιαίτερα. Ήξερε ότι προ-προπάππους του ήταν ουσιαστικά ο ίδιος ο Δίας, επομένως ό,τι κι αν συνέβαινε, θα υπήρχε μια γερή καβάντζα στη ζωή του. Όμως κάπου εκεί του καρφώθηκε για πρώτη φορά η ιδέα πως ο θεός και προ-προπάππους του, ο Δίας, ίσως να μην ήταν και τόσο δίκαιος, αφού έκανε τον ίδιο να μείνει χήρος σε νεαρή ηλικία, και την κορούλα του να μείνει ορφανή από μαμά...
Ήταν πανέμορφη η κορούλα του η Τυρώ. Ήταν "κάλλει διαφέρουσα", λέει ο Διόδωρος. Την έλεγαν Τυρώ επειδή ήταν κάτασπρο και απαλό το δέρμα της, και όλα έδειχναν πως όταν μεγάλωνε θα γινόταν θεογκόμενα. (Όντως έγινε: Κάποια στιγμή, αργότερα, η Τυρώ θα ερωτευόταν έναν όμορφο ποταμό εκεί κοντά, τον Ενιπέα, θα τον ερωτευόταν τόσο ώστε να την αράζει όλη μέρα και να παίζει στις όχθες του. Και θα την ερωτευόταν με πάθος ο Ποσειδώνας, τόσο πολύ όσο που μια μέρα μεταμορφώθηκε ώστε να μοιάζει με τον Ενιπέα για να της κλέψει την καρδιά. Και όντως, τα κατάφερε ο Ποσειδών. Από τον Ποσειδώνα, η Τυρώ θα αποκτούσε δύο παιδάκια δίδυμα, τον Πελία και τον Νηλέα).
Ο Σαλμωνέας λοιπόν, θεώρησε πρέπον να μην αφήσει την κορούλα του χωρίς μαμά. Άρχισε να ψάχνει να βρει νέα σύζυγο. Όμως, παρ' όλη την ευστροφία του, ψώνισε από σβέρκο...
Πήγε και παντρεύτηκε μια στρίγγλα, μια μέγαιρα, μια παλιοκαρακάξα που την έλεγαν Σιδηρώ. Ακόμα και αρχοντοθρεμμένοι άνδρες, όπως ο Σαλμωνεύς, κάνουν λάθος επιλογές... Και η Σιδηρώ, σύντομα αποδείχτηκε λανθασμένη επιλογή.
Η παλιοκαρακάξα η Σιδηρώ, αντί να είναι στοργική μητριά και να καλύψει το κενό της μακαρίτισσας Αλκιδίκης, άρχισε να κάνει δύσκολη τη ζωή της Τυρούς. Τη ζήλευε την Τυρώ, γιατί όπως είπαμε, η Τυρώ ήταν πανέμορφη και με ευγενική ψυχή. Γι' αυτό η Σιδηρώ άρχισε να της κάνει τη ζωή πατίνι.
Μέχρι που η Τυρώ αναγκάστηκε να φύγει από το χωριό και να πάει να μείνει στο θείο της τον Κρηθέα, για να γλιτώσει από την κακομεταχείριση της παλιοκαρακάξας μητριάς Σιδηρούς.
Και όχι μόνο αυτό, αλλά η καρακάξα η Σιδηρώ άρχισε να βάζει επιχειρηματικές ιδέες στον Σαλμωνέα, σχετικά με την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου. Του έλεγε πράγματα σε στυλ "Μην είσαι μαλάκας τώρα, καλέ μου, τι πα να πει ότι το φυσικό αέριο είναι κοινωνικό αγαθό και πρέπει να το διανέμεις δωρεάν? Μιλάμε, μπορείς να τους το μοσχοπουλάς και να κονομάς τρελλά φράγκα! Και για να μην διαμαρτύρονται, θα τους λες ότι είσαι κάτι σαν τον Δία: Ο Δίας τους ρίχνει χιόνι και τους παγώνει, ενώ εσύ τους ξηγιέσαι στοργικά και τους πουλάς το αέριο που τους ζεσταίνει. Κι άμα συνεχίσουν να σε αμφισβητούν, θα κάνεις κάνα κόλπο με το φυσικό αέριο, θα το κάνεις να βγάζει λάμψη και κρότο, ώστε να παραδεχτούν ότι είσαι κάτι σαν τον Δία: Κεραυνούς και αστραπές ο Δίας? Ε, κεραυνούς και αστραπές κι εσύ!".
Τα λόγια της καρακάξας της Σιδηρούς, έπεισαν τον Σαλμωνέα και σε λίγο η κατάσταση στο χωριό Σαλμωνία είχε ανατραπεί πλήρως: Όλοι ξεπαραδιαζόντουσαν άγρια για να αγοράσουν σε πανάκριβες τιμές φυσικό αέριο από τον Σαλμωνέα, χώρια που ο Σαλμωνεύς άρχισε να τους επιβάλλει βαρβάτες φορολογίες, με τη δικαιολογία ότι έχει κάθε δικαίωμα να τους φορολογεί εφόσον ο ίδιος είναι κάτι σαν τον Δία και ρίχνει κεραυνούς.
Μέρα με τη μέρα, ο πλούτος όλου του χωριού μαζευόταν στα χέρια του Σαλμωνέα, ενώ οι Σαλμωνιάτες πεινούσαν.
Οι κάτοικοι των γύρω χωριών, μάθαιναν τα νέα από το χωριό Σαλμωνία και κουνούσαν το κεφάλι λέγοντας "Να δεις που αυτός ο Σαλμωνέας θα έχει κακό τέλος όταν οι προλετάριοι Σαλμωνιάτες ξεσηκωθούν"... Τέτοια έλεγαν.
Ώσπου, κάποιο βράδυ, οι κάτοικοι των γειτονικών χωριών ξύπνησαν από έναν δυνατό θόρυβο, από μια σειρά απανωτών εκρήξεων, ο ήχος των οποίων προερχόταν από την πλευρά της Σαλμωνίας. Στην αρχή νόμισαν ότι είχε γίνει σεισμός. Αλλά δεν ήταν σεισμός.
Τι είχε συμβεί? Οι ξεζουμισμένοι Αιολείς κάτοικοι της Σαλμωνίας είχαν πάρει τα όπλα, τα κανόνια και τα σπαθιά και είχαν μπουκάρει στα χειμερινά ανάκτορα του Σαλμωνέα, φωνάζοντας "Ο λαός πεινάει, Σαλμωνέα θα σε φάει" και τέτοια. Ένας απ' όλους τους εξεγερμένους θεώρησε σκόπιμο να βάλει φωτιά στο ανάκτορο, την ίδια στιγμή ένας άλλος έκρινε πρέπον να σπάσει με τσεκούρι τον αγωγό του φυσικού αερίου, και σε κλάσματα δευτερολέπτου έγινε το μπουμ. Σε λίγο, η Σαλμωνία δεν υπήρχε πλέον. Είχε ανατιναχτεί. Είχαν απομείνει μόνο κάτι καμμένα ερείπια.
Οι κάτοικοι των γύρω χωριών, υπέθεσαν ότι έγινε αυτό που κατέγραψε η επίσημη ιστορία: Ότι ο Δίας πήρε ανάποδες με τον Σαλμωνέα, τον θεώρησε υβριστή που παρομοίασε τον εαυτό του με τον Δία, και του έριξε έναν κεραυνό που κατέστρεψε το χωριό. Αυτό λέει η επίσημη ιστορία, η οποία ομως αφήνει επίσης να εννοηθεί ότι ο Σαλμωνεύς δεν ήταν εντελώς για τα μπάζα:
Μέσα από την κορούλα του την Τυρώ και το γιό της το Νηλέα, αρχίζει μια γενεαλογία που αφενός οδηγεί στην Ιωλκό και στον Ιάσονα της Αργοναυτικής εκστρατείας, ενώ ένα άλλο παρακλάδι οδηγεί στην Αθήνα και στον Κόδρο, το βασιλιά που έσωσε την Αθήνα από τους καταστροφείς, αυτοθυσιαζόμενος, ενώ ο μικρός γιος του Κόδρου, ο Νηλέας (άλλος Νηλέας αυτός) θεωρείτο ιδρυτής της Ιωνίας και του Πανιωνίου (όχι της ομάδας του Πανιωνίου: Αυτή ιδρύθηκε αργότερα και δίδαξε το ποδόσφαιρο στους ιθαγενείς Ελλαδίτες).
Και, όπως γίνεται αντιληπτό, στην Ιωνία και στην Αθήνα είναι που πρωτο-άνθησαν οι τέχνες και η φιλοσοφία και οι επιστήμες, όλα αυτά δηλαδή που πάνω τους στηρίζεται ο σημερινός πολιτισμός. Όντως, άμα το καλοσκεφτεί κανείς, ο σημερινός πολιτισμός δεν θα υπήρχε, θα ήταν διαφορετικός, αν δεν είχε υπάρξει ο Σαλμωνεύς να γεννήσει την Τυρώ και να την διαπαιδαγωγήσει σωστά. Τίποτα απ' όσα είναι γύρω μας δεν θα υπήρχε, αν ο Σαλμωνέας δεν είχε δώσει σωστές και στέρεες ηθικές βάσεις στη ζωή της μικρής Τυρούς.
Και, μπορεί ο ίδιος ο Σαλμωνέας να είχε κακό τέλος, όμως συνεχίζει να ζει μέσα από τα επιτεύγματα του πολιτισμού μας. Χώρια που πρέπει να τον κρίνουμε επιεικώς, διότι δεν είναι και μικρό πράμα να χάνεις νεαρός τη γυναίκα σου στο άνθος της ηλικίας της και να μένεις χήρος με ένα ορφανό κοριτσάκι... Είναι βαρύ πράμα αυτό, που υπό προϋποθέσεις, ακόμα και τον καλύτερο άνθρωπο μπορεί να τον στρέψει ενάντια στον ίδιο το θεό και προ-προπάππου του, ο οποίος δεν τον προστάτεψε από τη ζημιά, ενώ μπορούσε.
*******
Σήμερα, κάπου κοντά στην Ολυμπία, υπάρχει ένα χωριουδάκι που λέγεται "Σαλμώνη".
Το όνομα αυτού του χωριού που είδα πρόσφατα, μου έδωσε το έναυσμα για το κείμενο αυτής της ιστορίας.
Παρασκευή, Μαΐου 23, 2008
ΕΜΒΑΚΟΥΡΟΣΥΝΕΣ
Προχωρημένα μεσάνυχτα Τρίτης προς Τετάρτη στο λιμάνι της Πάτρας. Αφού χαιρέτησα την απαστράπτουσα θεία μου την Εκάτη, ανηφορίσαμε με ένα φίλιο πρόσωπο προς τους πρόποδες του Έβερεστ, στη Ρήγα Φεραίου. Όχι τίποτα σπουδαίο, για κάνα καφέ και καμιά μπουγάτσα πήγαμε, αλλά -τέτοια ώρα τέτοια λόγια, και μάλιστα υπό τη λάμψη του φεγγαριού- μας έπιασε το κοινωνιολογικοαναλυτικό μας μπλα-μπλα.
Μετά από καμιά ωρίτσα, είχαμε καταλήξει στο βαθυστόχαστο συμπέρασμα ότι το σύστημα είναι ένα απρόσωπο πρόσωπο που ενδιαφέρεται μόνο για ένα πράμα: Να βρει τρόπους για να αναπαραχθεί, να διαιωνιστεί, να ξενιστεί μέσα στα σώματα των ανθρώπων. Και το πιο πρόσφορο μέσο για την αναπαραγωγή και διαιώνιση του συστήματος, είναι η οικογένεια.
Τέτοια βαθυστόχαστα λέγαμε, αραχτοί στους πρόποδες του Έβερεστ.
Αλλά ενώ τα λέγαμε, κάτι γύρω μας δεν πήγαινε καλά. Κάτι δεν κόλλαγε με τα λεγόμενά μας. Κάτι ασαφές μας χλεύαζε.
Δεν θυμάμαι ποιός το εντόπισε πρώτος, αλλά έμοιαζε να είναι αλήθεια:
Επί τόση ώρα είχε περάσει από μπροστά μας ουδέν έτερον, παρά μόνο μια μπακουροπαρέλαση. Αρσενικοί είτε κατά μόνας, είτε σε δυάδες, είτε σε τριάδες, τετράδες και πεντάδες, αλλά σταθερά χωρίς την παρουσία θηλυκού δίπλα ή ανάμεσά τους. Αντίστοιχα, τα θηλυκά που περνούσαν είτε κατά μόνας, είτε σε δυάδες, τριάδες, τετράδες και πεντάδες, σταθερά περνούσαν χωρίς την παρουσία αρσενικού δίπλα ή ανάμεσά τους.
Περίεργοι για το φαινόμενο, αρχίσαμε να κρατάμε προφορική στατιστική. Τα ποσοστά της μπακουροσύνης ήταν όχι απλώς συντριπτικά, αλλά απόλυτα! 100%! Κάτσαμε εκεί κάνα τρίωρο μέχρι να έρθει να με πάρει το πρωινό τραίνο, και όλο αυτό το διάστημα πέρασε μόνο μια τριάδα από δύο άντρες και μια γυναίκα... Πέραν τούτης της τριάδας, ουδέν!
Μπέσα μιλάμε, το φαινόμενο ήταν απόλυτο πλην μιας περιπτώσεως! 88-1 ήταν το σκορ, ή κάτι τέτοιο. Από ένα σημείο και μετά αρχίσαμε να γελάμε νευρικά, διαπιστώνοντας την μπακουροσύνη των καιρών μας.
Κατηφορίζοντας προς το σταθμό, η συζήτησή μας περιστρεφόταν γύρω από την αισιόδοξα απαισιόδοξη διαπίστωση ότι "έτσι και συνεχιστεί αυτό το φαινόμενο, το σύστημα θα κρασάρει, διότι πως στα κομμάτια θα αναπαράγεται? Μπακούρικα"?
Και τότε, πέρασε από το μυαλό μας η απαισιόδοξη σκέψη ότι "ίσως το απρόσωπο πρόσωπο που λέγεται σύστημα, επέλεξε να αναπαράγεται διαχέοντας παντού την μπακουροσύνη που το διακρίνει ως οντότητα... Σε μια τέτοια περίπτωση, τα πράγματα είναι πολύ άσχημα για τα νέα παιδιά"...
Κάτι τέτοια λέγαμε, αλλά ξαφνικά ήρθε το τρένο, αποχαιρετιστήκαμε, επιβιβάστηκα και ήμουν έτοιμος να φύγω. Ώσπου, ξαφνικά, σαν ηλεκτρική εκκένωση, μια σκέψη με τάραξε. Έτρεξα μέχρι την πόρτα και φώναξα στο φίλιο πρόσωπο που έστριβε τσιγάρο στην αποβάθρα: "Ρε συ, τόση ώρα σχολιάζαμε ανθρώπους ομοιοπαθείς με εμάς, συντρόφους και συναγωνιστές μας"!
Και τότε το τραίνο έφυγε.
Προχωρημένα μεσάνυχτα Τρίτης προς Τετάρτη στο λιμάνι της Πάτρας. Αφού χαιρέτησα την απαστράπτουσα θεία μου την Εκάτη, ανηφορίσαμε με ένα φίλιο πρόσωπο προς τους πρόποδες του Έβερεστ, στη Ρήγα Φεραίου. Όχι τίποτα σπουδαίο, για κάνα καφέ και καμιά μπουγάτσα πήγαμε, αλλά -τέτοια ώρα τέτοια λόγια, και μάλιστα υπό τη λάμψη του φεγγαριού- μας έπιασε το κοινωνιολογικοαναλυτικό μας μπλα-μπλα.
Μετά από καμιά ωρίτσα, είχαμε καταλήξει στο βαθυστόχαστο συμπέρασμα ότι το σύστημα είναι ένα απρόσωπο πρόσωπο που ενδιαφέρεται μόνο για ένα πράμα: Να βρει τρόπους για να αναπαραχθεί, να διαιωνιστεί, να ξενιστεί μέσα στα σώματα των ανθρώπων. Και το πιο πρόσφορο μέσο για την αναπαραγωγή και διαιώνιση του συστήματος, είναι η οικογένεια.
Τέτοια βαθυστόχαστα λέγαμε, αραχτοί στους πρόποδες του Έβερεστ.
Αλλά ενώ τα λέγαμε, κάτι γύρω μας δεν πήγαινε καλά. Κάτι δεν κόλλαγε με τα λεγόμενά μας. Κάτι ασαφές μας χλεύαζε.
Δεν θυμάμαι ποιός το εντόπισε πρώτος, αλλά έμοιαζε να είναι αλήθεια:
Επί τόση ώρα είχε περάσει από μπροστά μας ουδέν έτερον, παρά μόνο μια μπακουροπαρέλαση. Αρσενικοί είτε κατά μόνας, είτε σε δυάδες, είτε σε τριάδες, τετράδες και πεντάδες, αλλά σταθερά χωρίς την παρουσία θηλυκού δίπλα ή ανάμεσά τους. Αντίστοιχα, τα θηλυκά που περνούσαν είτε κατά μόνας, είτε σε δυάδες, τριάδες, τετράδες και πεντάδες, σταθερά περνούσαν χωρίς την παρουσία αρσενικού δίπλα ή ανάμεσά τους.
Περίεργοι για το φαινόμενο, αρχίσαμε να κρατάμε προφορική στατιστική. Τα ποσοστά της μπακουροσύνης ήταν όχι απλώς συντριπτικά, αλλά απόλυτα! 100%! Κάτσαμε εκεί κάνα τρίωρο μέχρι να έρθει να με πάρει το πρωινό τραίνο, και όλο αυτό το διάστημα πέρασε μόνο μια τριάδα από δύο άντρες και μια γυναίκα... Πέραν τούτης της τριάδας, ουδέν!
Μπέσα μιλάμε, το φαινόμενο ήταν απόλυτο πλην μιας περιπτώσεως! 88-1 ήταν το σκορ, ή κάτι τέτοιο. Από ένα σημείο και μετά αρχίσαμε να γελάμε νευρικά, διαπιστώνοντας την μπακουροσύνη των καιρών μας.
Κατηφορίζοντας προς το σταθμό, η συζήτησή μας περιστρεφόταν γύρω από την αισιόδοξα απαισιόδοξη διαπίστωση ότι "έτσι και συνεχιστεί αυτό το φαινόμενο, το σύστημα θα κρασάρει, διότι πως στα κομμάτια θα αναπαράγεται? Μπακούρικα"?
Και τότε, πέρασε από το μυαλό μας η απαισιόδοξη σκέψη ότι "ίσως το απρόσωπο πρόσωπο που λέγεται σύστημα, επέλεξε να αναπαράγεται διαχέοντας παντού την μπακουροσύνη που το διακρίνει ως οντότητα... Σε μια τέτοια περίπτωση, τα πράγματα είναι πολύ άσχημα για τα νέα παιδιά"...
Κάτι τέτοια λέγαμε, αλλά ξαφνικά ήρθε το τρένο, αποχαιρετιστήκαμε, επιβιβάστηκα και ήμουν έτοιμος να φύγω. Ώσπου, ξαφνικά, σαν ηλεκτρική εκκένωση, μια σκέψη με τάραξε. Έτρεξα μέχρι την πόρτα και φώναξα στο φίλιο πρόσωπο που έστριβε τσιγάρο στην αποβάθρα: "Ρε συ, τόση ώρα σχολιάζαμε ανθρώπους ομοιοπαθείς με εμάς, συντρόφους και συναγωνιστές μας"!
Και τότε το τραίνο έφυγε.
Παρασκευή, Μαΐου 16, 2008
ΕΝΑ ΑΠΟΜΕΣΗΜΕΡΟ ΣΤΗΝ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗ
Άγνωστο πως και γιατί, χτες το απόγευμα εγενόμην εν πνεύματι και ξαφνικά (τσούπ!) ευρέθην μυστηριωδώς στο σκοπευτήριο της Καισαριανής. Και όχι μόνο αυτό, αλλά ξαφνικά, στα καλά καθούμενα, εμφανίστηκε μπροστά μου ολοζώντανη η μνήμη του Μάριου Χάκκα.
Τώρα, σχετικά με το ποιός είναι (ή μάλλον σχετικά με το ποιός υπήρξε) ο Μάριος Χάκκας... μπορεί κάποιος να διαβάσει εδώ, στο μπλόγκιον του "δυτικού ανέμου".
Θυμάμαι ότι πριν από καμιά εικοσαετία-τριακονταετία με είχαν συναρπάσει οι γραφές του Χάκκα. Και δως του ο μικρός Συντ να διαβάζει "Τυφεκιοφόρο του εχθρού" και "Μπιντέ" και "Κοινόβιο". Ε, μετά, με τα χρόνια ξέχασα την ύπαρξη των εν λόγω βιβλίων, ώσπου χτες στο σκοπευτήριο κάτι μου τα ξαναθύμισε. (Για την ακρίβεια, ένα μικρό χαρτάκι ήταν η αιτία να τα ξαναθυμηθώ).
Να μου το θυμηθείτε, κάτι παίζει στο σκοπευτήριο. Κάτι σε στυλ "Έξω η σκοπευτική" και τέτοια. Βέβαια το ζήτημα δεν το κατέχω επακριβώς, αλλά μου φαίνεται σωστό και δίκαιο ως αίτημα.
Διότι όπως έθετε το ζήτημα ο Μάριος Χάκκας:
Τώρα, άματις τυχόν κάποιος θέλει να διαβάσει περισσότερο Χάκκα (τζαμπέ, ήτοι χωρίς αγορά βιβλίου), μπορεί να βρει μια ποικιλία αποσπασμάτων στο διαδίκτυο. Αν και εγώ προσωπικά έχω μια αδυναμία στη σελίδα του καλού ανθρώπου Τουκιθεμπλόμ ο οποίος στην τελική είναι και αξιόλογος μπλόγκερ, χώρια που συνυπήρχαμε κάποτε σε ένα φόρουμ.
Άγνωστο πως και γιατί, χτες το απόγευμα εγενόμην εν πνεύματι και ξαφνικά (τσούπ!) ευρέθην μυστηριωδώς στο σκοπευτήριο της Καισαριανής. Και όχι μόνο αυτό, αλλά ξαφνικά, στα καλά καθούμενα, εμφανίστηκε μπροστά μου ολοζώντανη η μνήμη του Μάριου Χάκκα.
Τώρα, σχετικά με το ποιός είναι (ή μάλλον σχετικά με το ποιός υπήρξε) ο Μάριος Χάκκας... μπορεί κάποιος να διαβάσει εδώ, στο μπλόγκιον του "δυτικού ανέμου".
Θυμάμαι ότι πριν από καμιά εικοσαετία-τριακονταετία με είχαν συναρπάσει οι γραφές του Χάκκα. Και δως του ο μικρός Συντ να διαβάζει "Τυφεκιοφόρο του εχθρού" και "Μπιντέ" και "Κοινόβιο". Ε, μετά, με τα χρόνια ξέχασα την ύπαρξη των εν λόγω βιβλίων, ώσπου χτες στο σκοπευτήριο κάτι μου τα ξαναθύμισε. (Για την ακρίβεια, ένα μικρό χαρτάκι ήταν η αιτία να τα ξαναθυμηθώ).
Να μου το θυμηθείτε, κάτι παίζει στο σκοπευτήριο. Κάτι σε στυλ "Έξω η σκοπευτική" και τέτοια. Βέβαια το ζήτημα δεν το κατέχω επακριβώς, αλλά μου φαίνεται σωστό και δίκαιο ως αίτημα.
Διότι όπως έθετε το ζήτημα ο Μάριος Χάκκας:
Να δείτε που στο τέλος θα το κάνουν οικόπεδα - έξι μέτρα φάτσα και δώδεκα βάθος το καθένα, τσίμα τσίμα όσο επιτρέπεται για να είναι άρτιο. Για οικόπεδα θα συμφωνήσουνε όλοι, δεξιοί, αριστεροί και κεντρώοι, παρά τις οποιεσδήποτε διαφορές τους, κοινός παρονομαστής τους το "οικοπεδάκι".
Στην αρχή θα το βάλει ο "Προσφυγικός", άσχετα σε ποια παράταξη ανήκει η διοίκηση. Μετά θα μπει στο χορό η "Εργατική Εστία" για αν στεγάσει εργάτες. Κατόπιν το κράτος για να μοιράσει κλειδιά. Βέβαια θα κτιστεί κι ένα κάποιο σχολείο, χωρίς προαύλιο όμως και τα παιδιά θα κάνουν διάλειμμα έξω στο δρόμο.
Δεν ξέρω αν τελικά θα σωθεί το δασάκι. Το σωστό είναι να εξολοθρευτεί κι αυτό έτσι που να μην υπάρχει χώρος για προτομές, ν' αποκλειστεί οποιαδήποτε περίπτωση για ηρώον, κενοτάφια, καντήλια.
Φυσικά δεν πρόκειται να οικοπεδοποιηθεί ο χώρος πάνω απο το νεκροταφείο. Αντίθετα θα τον στολίζουν και θα τον εξωραΐζουν συνέχεια. Τελευταία μάλιστα βάλαν κι ένα μεγάλο τσιμεντένιο σταυρό για να θυμίζει την "πηγάδα". Ψάχνεις και δε βρίσκεις όχι πηγαδάκι αλλά ούτε λακκούβα. Πάντως σιγά σιγά ο χώρος αυτός θα κερδίσει την καινούρια ονομασία του από τα συχνά μνημόσυνα και τις επισκέψεις των σχολείων για καταθέσεις στεφάνων κι ο μελλοντικός επισκέπτης θα σκέφτεται πως ίσως εκεί κοντά υπήρξε κάποια "πηγάδα" που γέμισε με πτώματα εθνικοφρόνων.
Πιθανόν να μείνει κι η ονομασία "Σκοπευτήριο", ουδέτερα όμως, χωρίς καμία ειδική σημασία, αλά πλατεία Συντάγματος, θα φέρνει στα μυαλά των ανθρώπων τους αργόσχολους που κάναν βολή σε χάρτινους στόχους, σε πιατάκια πήλινα και σε περιστέρια. Σε ανθρώπους, ποτέ. Κατά τη γερμανική κατοχή; Μα συνέβηκε ποτέ τέτοιο πράγμα;
Τώρα, άματις τυχόν κάποιος θέλει να διαβάσει περισσότερο Χάκκα (τζαμπέ, ήτοι χωρίς αγορά βιβλίου), μπορεί να βρει μια ποικιλία αποσπασμάτων στο διαδίκτυο. Αν και εγώ προσωπικά έχω μια αδυναμία στη σελίδα του καλού ανθρώπου Τουκιθεμπλόμ ο οποίος στην τελική είναι και αξιόλογος μπλόγκερ, χώρια που συνυπήρχαμε κάποτε σε ένα φόρουμ.
Τετάρτη, Μαΐου 14, 2008
ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ
Ένα ιστορικό συνωμοσιολαγνικό τουρλουμπουκηδόν δοκίμιο
που δεν είναι ακριβώς για γέλια
(Μέχρι τη Γιοκοχάμα)
Άν ρωτήσει κάποιος έναν μέσο άνθρωπο τι γνωρίζει για τον Ανδρέα Κάλβο, από τους μισούς ερωτώμενους θα εισπράξει ολοσχερή άγνοια. Οι άλλοι μισοί θα γνωρίζουν το σλόγκαν "θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία". Πέραν τούτου του σλόγκαν, οι περί Κάλβου γνώσεις περιορίζονται στους κύκλους μερικών ειδικών.
Και όμως, ο Κάλβος υπήρξε ένας εξαιρετικά ενδιαφέρων ποιητής. Τόσο για το έργο του, όσο και για την αξιόλογου ενδιαφέροντος ζωή του (κάποια στιγμή στο μέλλον θα γράψω κάτι και για τη ζωή του, η οποία έχει στοιχεία μυθιστορηματικά).
Αλλά ας μείνουμε στο σλόγκαν "θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία".
Το σλόγκαν αυτό υπάρχει μέσα στην Ωδή "Εις Σάμον", (Ωδή προς τιμήν της Σάμου, του νησιού, δηλαδή, διότι στους καιρούς που ζούμε, ο άλλος μπορεί να καταλάβει ότι πρόκειται για την ωδή σε κάποιον τύπο που λεγόταν ξερωγώ Βαγγέλης Σάμος. Κάλλιο να τα λέμε αυτά τα αυτονόητα, παρά να μην γίνεται κατανοητό τι λέμε).
Η Ωδή "Εις Σάμον" με τη σειρά της, ανήκει στη φουρνιά από τις "Ωδές" που εκδόθηκαν στο Παρίσι το 1826 (νωρίτερα, άλλες Ωδές, οι πρώτες "Ωδές", είχαν εκδοθεί στη Γενεύη). Δεν θα απείχαμε από την πραγματικότητα αν κάναμε τον υπολογισμό ότι, πιθανότατα, η "Ωδή εις Σάμον" πρέπει να γράφτηκε το 1825.
Το πιο ζουμερό μέρος της Ωδής "Εις Σάμον" βρίσκεται (κατά τη γνώμη μου) στην αρχή της Ωδής, και είναι το εξής:
Όσοι το χάλκεον χέρι
βαρύ του φόβου αισθάνονται,
ζυγόν δουλείας ας έχωσι·
θέλει αρετήν και τόλμην
η ελευθερία.
Αυτή (και ο μύθος κρύπτει
νουν αληθείας) επτέρωσε
τον Ίκαρον· και αν έπεσεν
ο πτερωθείς κ' επνίγη
θαλασσωμένος,
αφ' υψηλά όμως έπεσε,
και απέθανεν ελεύθερος.
Αν γένης σφάγιον άτιμον
ενός τυράννου, νόμιζε
φρικτόν τον τάφον.
Τις προάλλες το ανέλυα σε έναν μαθητή μου της Β Γυμνασίου, ο οποίος στην αρχή το αντιμετώπισε σε στυλ "τι μαλακίες είναι αυτές..." αλλά όταν το αποκωδικοποίησε, είχε μείνει έκπληκτος, σε στυλ "ρε Συντ, αυτός εδώ τα λέει πολύ καλά! Μ' αρέσει!!!"
Απέφυγα να του εξηγήσω ότι το εν λόγω ποίημα, εκτός από μεγάλο, έμελλε να αποδειχτεί και προφητικό.
Διότι, ακριβώς έναν αιώνα μετά τη συγγραφή της Ωδής αυτής, μαύρα σύννεφα είχαν αρχίσει να μαζεύονται απειλητικά πάνω από τον ελληνικό αθλητισμό:
Ήδη από το Σεπτέμβρη του 1924, οι αδελφοί Ανδριανόπουλοι είχαν ιδρύσει τον ¨Ολυμπιακό Όμιλο Πειραιώς". Θα ήταν μικρό το κρίμα τους, θα μπορούσα εύκολα να τους συγχωρήσω αυτό το λάθος, αλλά, δυστυχώς, η ίδρυση του "Ολυμπιακού Ομίλου" αποδείχτηκε μοιραία:
Τον Μάρτιο του 1925, ο "Ολυμπιακός Όμιλος Πειραιώς" θα μεταξελιχτεί στο γνωστό μας "Ολυμπιακό Σύνδεσμο Φιλάθλων Πειραιώς - ΟΣΦΠ". Κάθε ελπίδα για τον ελληνικό αθλητισμό, θα χαθεί οριστικά, όταν στις 25 Μαϊου 1925 το Πρωτοδικείο, με την υπ' αριθμ. 124 απόφασή του, θα νομιμοποιήσει την ύπαρξη του "ΟΣΦΠ".
Οι ολέθριες συνέπειες είναι πια γνωστές σε όλους μας.
Και δεν ξέρω αν η κατάσταση είναι πλέον αναστρέψιμη.
Όμως εκείνη την εποχή, μόνο ελάχιστοι διορατικοί άνθρωποι είχαν συνειδητοποιήσει το μέγεθος της επερχόμενης λαίλαπας...
Και, επιβεβαιώνοντας την προφητική Ωδή του Ανδρέα Κάλβου, η βασική αντίδραση στην ίδρυση του ΟΣΦΠ έλαβε χώραν στην ηρωική Σάμο! Αλλά ας δούμε πως και μέσα σε ποιές συνθήκες οδηγηθήκαμε στην ίδρυση του Ολυμπιακού:
Την πρωτοχρονιά του 1924, οι αστρολόγοι και οι μάντεις προέβλεπαν πως το 1924 θα είναι μια πολιτικώς ήρεμη χρονιά.
Κούνια που τους κούναγε (όπως πάντα)...
Στην πραγματικότητα, το έτος 1924 αποδείχτηκε παράδεισος και ελντοράντο όσων σκόπευαν να αλλάξουν -παντοιοτρόπως- το πολίτευμα.
Ήδη από το Δεκέμβριο του 1923, ο βασιλιάς Γεώργιος ο Β΄ είχε πουλέψει εκτός Ελλάδος. Στις 25 Μαρτίου του 1924, η κυβέρνηση Παπαναστασίου παίρνει ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή, και αμέσως καταλύει τη μοναρχία στην Ελλάδα, και ανακηρύσσει την πρώτη ελληνική δημοκρατία. Η απόφαση της Βουλής επικυρώνεται με δημοψήφισμα στις 13 Απριλίου του ίδιου έτους: Βασιλεία καπούτ.
Φυσικά, αυτό δεν άρεσε σε όλους: Στον Πειραιά, την ίδια περίοδο, η "Πειραϊκή Ένωση" ενώνεται με το ποδοσφαιρικό τμήμα του "πειραϊκού Συνδέσμου" και σχηματίζουν τον "Αθλητικό Ποδοσφαιρικό Σύνδεσμο Πειραιώς - ΑΠΣΠ", προσπαθώντας να θέσουν προσκόμματα στην ύπαρξη της νεαράς ελληνικής δημοκρατίας. Το Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου, όπως ήδη είπαμε, μέσα από τα σπλάχνα του ΑΠΣΠ οι Ανδριανόπουλοι θα ιδρύσουν τον "Ολυμπιακό Όμιλο Πειραιώς" ο οποίος έμελλε να εξελιχτεί στο γνωστό εχθρό της δημοκρατίας του ελληνικού ποδοσφαίρου.
Παράλληλα και συντονισμένα με τους Ανδριανοπουλαίους, στις 20 Αυγούστου 1924, στο Πολεμικό Ναυτικό εκδηλώνεται κίνημα ενάντια στη δημοκρατία (γνωστό ως "κίνημα Κολιαλέξη"). Το Σεπτέμβρη του 1924, επίσης παράλληλα με την ίδρυση του "Ολυμπιακού Ομίλου", εκδηλώνεται άλλο κίνημα ενάντια στη δημοκρατία, γνωστό ως "κίνημα Τσερούλη". Το Νοέμβριο του 1924, ενθαρρυμένος από την ίδρυση του ¨Ολυμπιακού Ομίλου", ο στρατηγός Χ. Λούφας κάνει κι αυτός ένα κίνημα ενάντια στη δημοκρατία (κάνε κι εσύ ένα κίνημα, μπορείς! που λένε...) Όλοι αυτοί οι κινηματίες και πραξικοπηματίες τελικά συνελήφθησαν και τη σκαπούλαραν με ελαφρές κυρώσεις. Τα σήκωνε η εποχή τα πραξικοπήματα-οπερέτα.
Η ίδρυση του Ολυμπιακού Ομίλου ήταν (και είναι) δράμα και όχι οπερέττα... Ατυχώς οι ιδρυτές του Ολυμπιακού Ομίλου, ούτε καν συνελήφθησαν. Με αποτέλεσμα, όπως προείπαμε, να προχωρήσουν ανενόχλητοι στην τελευταία φάση του σχεδίου των: Στην ίδρυση του γνωστού "ΟΣΦΠ", ο οποίος νομικά υπάρχει από τις 25 Μαϊου 1925.
Κάποιοι Σαμιώτες όμως, όπως είχε προφητικά πει ο Ανδρέας Κάλβος στην "Ωδή Εις Σάμον", αποφάσισαν να μην γίνουν "άτιμον σφάγιον ενός τυράννου", ήτοι του Ολυμπιακού, εν προκειμένω. Τρία αδέρφια από τη Σάμο, οι αδελφοί Ιωάννης, Κίμωνας και Κωνσταντίνος Γιαγιάς, στις 5 Ιουνίου 1925, δηλαδή μόλις 10 μέρες μετά την επίσημη ίδρυση του Ολυμπιακού, πήραν τα όπλα και άρχισαν ένοπλο αγώνα με σκοπό την απόσχιση της Σάμου από το ελληνικό κράτος και την ανακήρυξή της σε αυτόνομη νήσο. Η εξέγερση των Σαμίων φιλάθλων έμεινε γνωστή ως "Κίνημα των Γιαγιάδων".
Ίσως στο πίσω μέρος του μυαλού τους, να διέβλεπαν τα δεινά που θα επισυσσώρευε η λειτουργία του Ολυμπιακού και να θέλησαν να γλιτώσει η Σάμος από αυτό το βάσανο...
Ίσως...
Το κράτος πάντως κατάφερε και τους αντιμετώπισε αρκετά εύκολα, σε πρώτη φάση, αναγκάζοντας αυτούς και 70 συμμαχητές τους να περάσουν απέναντι, στην Τουρκία, προκειμένου να γλιτώσουν από την επέλαση του Ολυμπιακού.
Επέλαση που έγινε φανερή σε όλο το μεγαλείο της λίγες μέρες αργότερα:
Στις 26 Ιουνίου 1925, ένα μόλις μήνα μετά την αποφράδα 25η Μαϊου 1925 (ημέρα επισήμου ιδρύσεως του Ολυμπιακού), ο Θεόδωρος Πάγκαλος πραξικοπηματικά εκλέγει τον εαυτό του πρωθυπουργό και στις 30 Ιουνίου παίρνει πραξικοπηματικά την ψήφο εμπιστοσύνης της Βουλής (αργότερα, με τον ίδιο τρόπο ο Ολυμπιακός θα παίρνει πραξικοπηματικά πρωταθλήματα).
Το πράγμα είχε αρχίσει να σοβαρεύει, αναγκάζοντας τους αδερφούς Γιαγιά να ζητήσουν διεθνή συμπαράσταση: Το Σεπτέμβρη του 1925 απευθύνθηκαν στην ¨Κοινωνία των Εθνών" ζητώντας τη συνδρομή της στο να ανακηρυχθεί αυτόνομη η Σάμος για να γλιτώσει από τον Ολυμπιακό.
Με το ξεκίνημα του 1926, ο Πάγκαλος θα καταργήσει ουσιαστικά τον κοινοβουλευτισμό, και το Μάρτιο θα δώσει γενική αμνηστία στους αντιπάλους του (και αντιπάλους του Ολυμπιακού, ενδεχομένως).
Όμως από την αμνηστία θα εξαιρεθούν οι αδελφοί Γιαγιά, οι αυτονομιστές της Σάμου. Κάτι αντίστοιχο με αυτό που συμβαίνει επί των ημερών μας, όπου από την αμνηστία έχει εξαιρεθεί ο Ριβάλντο...
Αποφασισμένοι να μην επιτρέψουν την κυριαρχία του Ολυμπιακού στη Σάμο, και αδικημένοι από την μη-απονομή αμνηστίας προς αυτούς, οι αφελφοί Γιαγιά και οι συμμαχητές τους κάνουν απόβαση στο νησί, και σύντομα άρχισαν να αποκτούν σημαντική επιρροή «... επί του Σαμιακού λαού της υπαίθρου, ιδία δε της περιφερείας Μαραθοκάμπου, χάρις εις το προσωπικόν των θάρρος...» όπως αναφέρει έντρομη η -προφανώς ολυμπιακοκρατούμενη- αστυνομική διεύθυνση Πειραιώς (ΑΠ 4169, Αστυνομική Διεύθυνση Πειραιώς).
(Σχόλιο Συντάκου: Τι δουλειά έχει η Αστ. Διεύθυνση Πειραιώς να ασχολείται με τα ζητήματα της Σάμου? Μόνο τα αντιολυμπιακά αισθήματα των Σαμίων μπορούν να δώσουν την απάντηση!)
Αναμενόμενα ήταν τα σκληρά αντίποινα εκ μέρους του ολυμπιακοκρατούμενου ελληνικού κράτους, το οποίο, έντρομο μπροστά στην απήχηση που είχε στη Σάμο το αντιολυμπιακό κήρυγμα άρχισε να φρικάρει, φτάνοντας σε βαρβαρότητες σαν αυτή που περιγράφει ο ρεμπέτης Κώστας Ρούκουνας στο τραγούδι "Κάψαν τη μάνα των Γιαγιάδων":
Μια μάνα είχαν τα παιδιά, οι ξακουστοί Γιαγιάδες.
ήταν λεβέντισσα κι αυτή όπως και τα παιδιά της.
Δεν έφταιξε ποτέ αυτή κι άδικα τηνε πιάσαν
πετρέλαιο της ρίξανε και ζωντανή την κάψαν.
Την ώρα που την καίγανε φωνάζει τα παιδιά της
για να τηνε γλιτώσουνε από τα βάσανά της
Και να φανταστεί κανείς ότι εις την παραπάνω ενέργεια (το κάψιμο με πετρέλαιο μιας ηλικιωμένης γυναίκας) προέβησαν νηφάλια όργανα του κράτους, όχι τίποτα χαπακωμένοι γαύροι χούλιγκανς... Φαίνεται πως ήταν αγριες εποχές... Γεμάτες μάχες, μάχες που ήταν αγριότερες από τη σημερινή μάχη της εξέδρας. Όπως χαρακτηριστικά τραγουδάει (ξανά) ο Κώστας Ρούκουνας στο τραγούδι "Στης Σάμος τα περίχωρα":
Στης Σάμος τα περίχωρα, σ’ ένα χωριό στον Κέρκη
μια νύχτα τ’ αποσπάσματα ανοίξανε ντουφέκι.
Οι σφαίρες πέφτανε βροχή, δεκάδες, δωδεκάδες
να πιάσουνε τους ξακουστούς και τρομερούς Γιαγιάδες.
Κείνο το βράδυ σκότωσαν τον Γιώργο απ’ τους Γιαγιάδες
αλλά κι απ’ τ’ αποσπάσματα κλάψαν πολλές μανάδες.
Μπροστά σε αυτό το κλίμα παρακμής και αλληλοσφαγής, οι ποδοσφαιρικές δημοκρατικές δυνάμεις (Πανιώνιοι και Απολλωνιστές, Αεκτζήδες, Αρειανοί, Ηρακλειδείς-γιαγιάδες και κάτι λίγοι Παναθηναϊκοί) αποφάσισαν να αντιδράσουν:
Το Φλεβάρη του 1926, ο Κονδύλης αντί να δοκιμάσει την τύχη του στο καζίνο, δοκιμάζει κι αυτός να κάνει ένα πραξικόπημα. Αποτυγχάνει. Στις 18 Μαρτίου 1926 παραιτείται ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, Παύλος Κουντουριώτης. Αργότερα, τον ίδιο μήνα, δυο συνταγματάρχες κάνουν κι αυτοί ένα αποτυχημένο πραξικόπημα ενάντια στον Πάγκαλο (είπαμε, ήταν εποχή όπου το να κάνεις αποτυχημένο πραξικόπημα ήταν πιο εύκολο από το να κάνεις μια αποτυχημένη σπανακόπιττα). Στις 21 Αυγούστου του 1926, τελικά ο Κονδύλης κάνει επιτέλους ένα αξιοπρεπές πραξικόπημα, συλλαμβάνει, καθαιρεί και φυλακίζει τον Πάγκαλο, τελειώνοντας έτσι αυτή τη μαύρη σελίδα της ελληνικής ποδοσφαιρικής ιστορίας.
Οι συνέπειες της πτώσης του Πάγκαλου, είχαν άμεσο αντίκτυπο στο ελληνικό ποδόσφαιρο:
Το 1927, ο Ολυμπιακός έρχεται σε σύγκρουση με την ΕΠΟ, η οποία τον αποβάλλει από το ελληνικό ποδόσφαιρο! Χαράς ευαγγέλια στην δημοκρατική παράταξη! Ο Ολυμπιακός πήρε τον πούλο από το πρωτάθλημα!!!!
Δυστυχώς όμως, πάντα η δημοκρατική παράταξη την πάταγε από τους Αποστάτες και την Αποστασία... Και ο Μητσοτάκης το 1927 ήταν ακόμα νήπιο... Τον διαπαιδαγώγησαν όμως άλλοι αποστάτες:
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, δυο φαρμακερά φίδια που φώλιαζαν μέσα στην δημοκρατική παράταξη και άκουγαν στα ονόματα "Παναθηναϊκός" και "ΑΕΚ", αποφάσισαν να συμπαραταχθούν με τον απόβλητο, τον παρία του ελληνικού ποδοσφαίρου, Ολυμπιακό.
Οι τρεις μαζί, το 1927 ίδρυσαν το ΠΟΚ (αρχικά των λέξεων Παναθηναϊκός, Ολυμπιακός και Κωνσταντινούπολη). Το ΠΟΚ ήταν η "παράγκα" της εποχής. Οι τρεις μαζί αποφάσισαν ότι είναι οι μόνες ελληνικές ομάδες που έχουν δικαίωμα να παίρνουν πρωτάθλημα. Και για να είναι σίγουροι, αποφάσισαν να μη μετέχουν στο κανονικό πρωτάθλημα, αλλά να διοργανώσουν ένα δικό τους τουρνουά (και καλά θα ήταν να επαναλάβουν και σήμερα αυτή την πρωτοβουλία, να παίζουν αναμεταξύ τους και να μην κουράζουν εμάς τους υπόλοιπους που θέλουμε να βλέπουμε μπάλλα).
Ωστόσο η αποστασία από τη δημοκρατική παράταξη του Παναθηναϊκού και της ΑΕΚ, σκόρπισε απογοήτευση σε όσους ήλπιζαν σε ένα καλύτερο ελληνικό ποδόσφαιρο:
Σύντομα οι αδελφοί Γιαγιά στη Σάμο, τα παράτησαν, αφέθησαν να ηττηθούν απογοητευμένοι και προδομένοι από Παναθηναϊκούς και Αεκτζήδες. Κάτι Πανιώνιοι, Απόλλωνες, Ατρόμητοι κλπ ήταν ακόμα αρκετά αδύναμοι, μόνο ο Άρης, φιλοπόλεμος ων, προσπάθησε να δώσει στο ελληνικό ποδόσφαιρο την αίγλη που του άξιζε, κερδίζοντας κάνα δυό πρωταθλήματα. Η κατάσταση των ποδοσφαιρικών πραγμάτων φαινόταν να έχει περιπέσει σε τέλμα. Διαφαινόταν η κυριαρχία της ανερχόμενης κάστας Ολυμπιακού, Παναθηναϊκού και ΑΕΚ.
(Την ίδια εποχή στη Ρωσία, ο Τρότσκι σχολίαζε το φαινόμενο με τη λέξη "γραφειοκρατία" και πρότεινε ως διέξοδο από την κρίση, τη "διαρκή επανάσταση" ενάντια στο ΠΟΚ).
Και τότε ξαναεμφανίστηκε ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο οποίος φαίνεται πως ανησύχησε βλέποντας ότι οι ομάδες του ΠΟΚ πήγαν να συστήσουν δικό τους πρωτάθλημα. Ο Βενιζέλος, (αυτοεξόριστος εκτός Ελλάδος μετέφραζε Θουκυδίδη μέχρι τότε), αποφάσισε να επιστρέψει στην Ελλάδα και να την ξανασώσει κατά τη γνώμη του. Επιστρέφει στις 20 Απριλίου 1928, κάνει κάτι δημοκρατικές ποδοσφαιρικές ντρίμπλες και γίνεται στα καλά καθούμενα ξανά σέντερ-φορ πρωθυπουργός, οργανώνει εκλογές τις οποίες και κερδίζει αέρα-πατέρα, αλλά όσο κι αν προσπαθεί να τονώσει τις δημοκρατικές δομές του ελληνικού ποδοσφαίρου, είναι πλέον αργά... Ψιλοφασίστας ήταν, οπότε σιγά μην εφάρμοζε δημοκρατρικότητες...
Οι τρεις μεγάλοι του ΠΟΚ έχουν απλώσει παντού τα δίκτυα και τα πλοκάμια τους, και το ποδοσφαιρικό καθεστώς άρχισε να ολισθαίνει προς δικτατορικές πεποιθήσεις, μέχρι την τελική επικράτηση, το 1936, της δικτατορίας του Μεταξά και του ΠΟΚ (η οποία, ποδοσφαιρικά μιλώντας, συνεχίζεται μέχρι τις μέρες μας)...
Όμως η "Ωδή εις Σάμον" του Κάλβου, κλείνει με ένα αισιόδοξο σενάριο. Ο Κάλβος αναφερόμενος στην Σάμο, θα μπορούσαμε να φανταστούμε ότι αναφέρεται αλληγορικώς και στο ελληνικό ποδόσφαιρο και στο "ελεύθερον ιερόν του χώμα" (ή έστω χορτάρι). Δεν είναι τυχαίο ότι η Ωδή εις Σάμον κλείνει με αυτούς τους στίχους, που εκφράζουν τον καημό κάθε υγιώς σκεπτόμενου φιλάθλου:
Έρχονται, πάλιν έρχονται
χαράς ημέραι, ω Σάμος·
το προμηνύουν οι θρίαμβοι
πολλοί και θαυμαστοί,
που σε δοξάζουν*.
(*Σημείωση Συντάκου: ίσως πρόκειται για προφητική αναφορά στην κατάκτηση του Euro2004)
Nήσος λαμπρά ευδαιμόνει·
ότε η δουλεία σε αμαύρονε,
σ' είδον· άμποτε νάλθω
'να φιλήσω το ελεύθερον
ιερόν σου χώμα.
Eάν φιλοτιμούμεθα
'να την 'ξαναποκτήσωμεν
μ' ίδρωτα και με' αίμα,
καλόν είναι το καύχημα
της αρχαίας δόξης.
Εκ πρώτης όψεως, ο Κάλβος φαίνεται εδώ να μιλάει για το "εάν φιλοτιμούμεθα να ξαναποκτήσωμεν την Σάμον". Λογικό φαίνεται, ταιριάζει άλλωστε και με τον τίτλο της Ωδής. Ας μην ξεχνάμε όμως ότι η Ωδή ξεκινάει με αναφορά στην ελευθερία, η οποία "αυτή επτέρωσεν τον Ίκαρον" ο οποίος "απέθανεν ελεύθερος" κλπ κλπ. Κατά συνέπειαν, δεν θα ήμασταν για τα μπάζα αν κάναμε έναν ακροβατικό συνειρμό για να πούμε ότι εδώ, στο τελείωμα της Ωδής, ο Κάλβος μας καλεί να "ξαναποκτήσωμεν" την ελευθερία.
Η οποία για να αποκτηθεί, θέλει "αρετήν και τόλμην". Και, βέβαια, ποδοσφαιρικά μιλώντας, εκτός από αρετή και τόλμη, θέλει και διαιτησία 50-50, αλλά θέλει και καμιά καλή μεταγραφή. Διότι, τις μεγάλες ομάδες τις κάνουν οι μεγάλοι παίκτες.
Έτσι νομίζω.
Ένα ιστορικό συνωμοσιολαγνικό τουρλουμπουκηδόν δοκίμιο
που δεν είναι ακριβώς για γέλια
(Μέχρι τη Γιοκοχάμα)
Άν ρωτήσει κάποιος έναν μέσο άνθρωπο τι γνωρίζει για τον Ανδρέα Κάλβο, από τους μισούς ερωτώμενους θα εισπράξει ολοσχερή άγνοια. Οι άλλοι μισοί θα γνωρίζουν το σλόγκαν "θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία". Πέραν τούτου του σλόγκαν, οι περί Κάλβου γνώσεις περιορίζονται στους κύκλους μερικών ειδικών.
Και όμως, ο Κάλβος υπήρξε ένας εξαιρετικά ενδιαφέρων ποιητής. Τόσο για το έργο του, όσο και για την αξιόλογου ενδιαφέροντος ζωή του (κάποια στιγμή στο μέλλον θα γράψω κάτι και για τη ζωή του, η οποία έχει στοιχεία μυθιστορηματικά).
Αλλά ας μείνουμε στο σλόγκαν "θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία".
Το σλόγκαν αυτό υπάρχει μέσα στην Ωδή "Εις Σάμον", (Ωδή προς τιμήν της Σάμου, του νησιού, δηλαδή, διότι στους καιρούς που ζούμε, ο άλλος μπορεί να καταλάβει ότι πρόκειται για την ωδή σε κάποιον τύπο που λεγόταν ξερωγώ Βαγγέλης Σάμος. Κάλλιο να τα λέμε αυτά τα αυτονόητα, παρά να μην γίνεται κατανοητό τι λέμε).
Η Ωδή "Εις Σάμον" με τη σειρά της, ανήκει στη φουρνιά από τις "Ωδές" που εκδόθηκαν στο Παρίσι το 1826 (νωρίτερα, άλλες Ωδές, οι πρώτες "Ωδές", είχαν εκδοθεί στη Γενεύη). Δεν θα απείχαμε από την πραγματικότητα αν κάναμε τον υπολογισμό ότι, πιθανότατα, η "Ωδή εις Σάμον" πρέπει να γράφτηκε το 1825.
Το πιο ζουμερό μέρος της Ωδής "Εις Σάμον" βρίσκεται (κατά τη γνώμη μου) στην αρχή της Ωδής, και είναι το εξής:
Όσοι το χάλκεον χέρι
βαρύ του φόβου αισθάνονται,
ζυγόν δουλείας ας έχωσι·
θέλει αρετήν και τόλμην
η ελευθερία.
Αυτή (και ο μύθος κρύπτει
νουν αληθείας) επτέρωσε
τον Ίκαρον· και αν έπεσεν
ο πτερωθείς κ' επνίγη
θαλασσωμένος,
αφ' υψηλά όμως έπεσε,
και απέθανεν ελεύθερος.
Αν γένης σφάγιον άτιμον
ενός τυράννου, νόμιζε
φρικτόν τον τάφον.
Τις προάλλες το ανέλυα σε έναν μαθητή μου της Β Γυμνασίου, ο οποίος στην αρχή το αντιμετώπισε σε στυλ "τι μαλακίες είναι αυτές..." αλλά όταν το αποκωδικοποίησε, είχε μείνει έκπληκτος, σε στυλ "ρε Συντ, αυτός εδώ τα λέει πολύ καλά! Μ' αρέσει!!!"
Απέφυγα να του εξηγήσω ότι το εν λόγω ποίημα, εκτός από μεγάλο, έμελλε να αποδειχτεί και προφητικό.
Διότι, ακριβώς έναν αιώνα μετά τη συγγραφή της Ωδής αυτής, μαύρα σύννεφα είχαν αρχίσει να μαζεύονται απειλητικά πάνω από τον ελληνικό αθλητισμό:
Ήδη από το Σεπτέμβρη του 1924, οι αδελφοί Ανδριανόπουλοι είχαν ιδρύσει τον ¨Ολυμπιακό Όμιλο Πειραιώς". Θα ήταν μικρό το κρίμα τους, θα μπορούσα εύκολα να τους συγχωρήσω αυτό το λάθος, αλλά, δυστυχώς, η ίδρυση του "Ολυμπιακού Ομίλου" αποδείχτηκε μοιραία:
Τον Μάρτιο του 1925, ο "Ολυμπιακός Όμιλος Πειραιώς" θα μεταξελιχτεί στο γνωστό μας "Ολυμπιακό Σύνδεσμο Φιλάθλων Πειραιώς - ΟΣΦΠ". Κάθε ελπίδα για τον ελληνικό αθλητισμό, θα χαθεί οριστικά, όταν στις 25 Μαϊου 1925 το Πρωτοδικείο, με την υπ' αριθμ. 124 απόφασή του, θα νομιμοποιήσει την ύπαρξη του "ΟΣΦΠ".
Οι ολέθριες συνέπειες είναι πια γνωστές σε όλους μας.
Και δεν ξέρω αν η κατάσταση είναι πλέον αναστρέψιμη.
Όμως εκείνη την εποχή, μόνο ελάχιστοι διορατικοί άνθρωποι είχαν συνειδητοποιήσει το μέγεθος της επερχόμενης λαίλαπας...
Και, επιβεβαιώνοντας την προφητική Ωδή του Ανδρέα Κάλβου, η βασική αντίδραση στην ίδρυση του ΟΣΦΠ έλαβε χώραν στην ηρωική Σάμο! Αλλά ας δούμε πως και μέσα σε ποιές συνθήκες οδηγηθήκαμε στην ίδρυση του Ολυμπιακού:
Την πρωτοχρονιά του 1924, οι αστρολόγοι και οι μάντεις προέβλεπαν πως το 1924 θα είναι μια πολιτικώς ήρεμη χρονιά.
Κούνια που τους κούναγε (όπως πάντα)...
Στην πραγματικότητα, το έτος 1924 αποδείχτηκε παράδεισος και ελντοράντο όσων σκόπευαν να αλλάξουν -παντοιοτρόπως- το πολίτευμα.
Ήδη από το Δεκέμβριο του 1923, ο βασιλιάς Γεώργιος ο Β΄ είχε πουλέψει εκτός Ελλάδος. Στις 25 Μαρτίου του 1924, η κυβέρνηση Παπαναστασίου παίρνει ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή, και αμέσως καταλύει τη μοναρχία στην Ελλάδα, και ανακηρύσσει την πρώτη ελληνική δημοκρατία. Η απόφαση της Βουλής επικυρώνεται με δημοψήφισμα στις 13 Απριλίου του ίδιου έτους: Βασιλεία καπούτ.
Φυσικά, αυτό δεν άρεσε σε όλους: Στον Πειραιά, την ίδια περίοδο, η "Πειραϊκή Ένωση" ενώνεται με το ποδοσφαιρικό τμήμα του "πειραϊκού Συνδέσμου" και σχηματίζουν τον "Αθλητικό Ποδοσφαιρικό Σύνδεσμο Πειραιώς - ΑΠΣΠ", προσπαθώντας να θέσουν προσκόμματα στην ύπαρξη της νεαράς ελληνικής δημοκρατίας. Το Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου, όπως ήδη είπαμε, μέσα από τα σπλάχνα του ΑΠΣΠ οι Ανδριανόπουλοι θα ιδρύσουν τον "Ολυμπιακό Όμιλο Πειραιώς" ο οποίος έμελλε να εξελιχτεί στο γνωστό εχθρό της δημοκρατίας του ελληνικού ποδοσφαίρου.
Παράλληλα και συντονισμένα με τους Ανδριανοπουλαίους, στις 20 Αυγούστου 1924, στο Πολεμικό Ναυτικό εκδηλώνεται κίνημα ενάντια στη δημοκρατία (γνωστό ως "κίνημα Κολιαλέξη"). Το Σεπτέμβρη του 1924, επίσης παράλληλα με την ίδρυση του "Ολυμπιακού Ομίλου", εκδηλώνεται άλλο κίνημα ενάντια στη δημοκρατία, γνωστό ως "κίνημα Τσερούλη". Το Νοέμβριο του 1924, ενθαρρυμένος από την ίδρυση του ¨Ολυμπιακού Ομίλου", ο στρατηγός Χ. Λούφας κάνει κι αυτός ένα κίνημα ενάντια στη δημοκρατία (κάνε κι εσύ ένα κίνημα, μπορείς! που λένε...) Όλοι αυτοί οι κινηματίες και πραξικοπηματίες τελικά συνελήφθησαν και τη σκαπούλαραν με ελαφρές κυρώσεις. Τα σήκωνε η εποχή τα πραξικοπήματα-οπερέτα.
Η ίδρυση του Ολυμπιακού Ομίλου ήταν (και είναι) δράμα και όχι οπερέττα... Ατυχώς οι ιδρυτές του Ολυμπιακού Ομίλου, ούτε καν συνελήφθησαν. Με αποτέλεσμα, όπως προείπαμε, να προχωρήσουν ανενόχλητοι στην τελευταία φάση του σχεδίου των: Στην ίδρυση του γνωστού "ΟΣΦΠ", ο οποίος νομικά υπάρχει από τις 25 Μαϊου 1925.
Κάποιοι Σαμιώτες όμως, όπως είχε προφητικά πει ο Ανδρέας Κάλβος στην "Ωδή Εις Σάμον", αποφάσισαν να μην γίνουν "άτιμον σφάγιον ενός τυράννου", ήτοι του Ολυμπιακού, εν προκειμένω. Τρία αδέρφια από τη Σάμο, οι αδελφοί Ιωάννης, Κίμωνας και Κωνσταντίνος Γιαγιάς, στις 5 Ιουνίου 1925, δηλαδή μόλις 10 μέρες μετά την επίσημη ίδρυση του Ολυμπιακού, πήραν τα όπλα και άρχισαν ένοπλο αγώνα με σκοπό την απόσχιση της Σάμου από το ελληνικό κράτος και την ανακήρυξή της σε αυτόνομη νήσο. Η εξέγερση των Σαμίων φιλάθλων έμεινε γνωστή ως "Κίνημα των Γιαγιάδων".
Ίσως στο πίσω μέρος του μυαλού τους, να διέβλεπαν τα δεινά που θα επισυσσώρευε η λειτουργία του Ολυμπιακού και να θέλησαν να γλιτώσει η Σάμος από αυτό το βάσανο...
Ίσως...
Το κράτος πάντως κατάφερε και τους αντιμετώπισε αρκετά εύκολα, σε πρώτη φάση, αναγκάζοντας αυτούς και 70 συμμαχητές τους να περάσουν απέναντι, στην Τουρκία, προκειμένου να γλιτώσουν από την επέλαση του Ολυμπιακού.
Επέλαση που έγινε φανερή σε όλο το μεγαλείο της λίγες μέρες αργότερα:
Στις 26 Ιουνίου 1925, ένα μόλις μήνα μετά την αποφράδα 25η Μαϊου 1925 (ημέρα επισήμου ιδρύσεως του Ολυμπιακού), ο Θεόδωρος Πάγκαλος πραξικοπηματικά εκλέγει τον εαυτό του πρωθυπουργό και στις 30 Ιουνίου παίρνει πραξικοπηματικά την ψήφο εμπιστοσύνης της Βουλής (αργότερα, με τον ίδιο τρόπο ο Ολυμπιακός θα παίρνει πραξικοπηματικά πρωταθλήματα).
Το πράγμα είχε αρχίσει να σοβαρεύει, αναγκάζοντας τους αδερφούς Γιαγιά να ζητήσουν διεθνή συμπαράσταση: Το Σεπτέμβρη του 1925 απευθύνθηκαν στην ¨Κοινωνία των Εθνών" ζητώντας τη συνδρομή της στο να ανακηρυχθεί αυτόνομη η Σάμος για να γλιτώσει από τον Ολυμπιακό.
Με το ξεκίνημα του 1926, ο Πάγκαλος θα καταργήσει ουσιαστικά τον κοινοβουλευτισμό, και το Μάρτιο θα δώσει γενική αμνηστία στους αντιπάλους του (και αντιπάλους του Ολυμπιακού, ενδεχομένως).
Όμως από την αμνηστία θα εξαιρεθούν οι αδελφοί Γιαγιά, οι αυτονομιστές της Σάμου. Κάτι αντίστοιχο με αυτό που συμβαίνει επί των ημερών μας, όπου από την αμνηστία έχει εξαιρεθεί ο Ριβάλντο...
Αποφασισμένοι να μην επιτρέψουν την κυριαρχία του Ολυμπιακού στη Σάμο, και αδικημένοι από την μη-απονομή αμνηστίας προς αυτούς, οι αφελφοί Γιαγιά και οι συμμαχητές τους κάνουν απόβαση στο νησί, και σύντομα άρχισαν να αποκτούν σημαντική επιρροή «... επί του Σαμιακού λαού της υπαίθρου, ιδία δε της περιφερείας Μαραθοκάμπου, χάρις εις το προσωπικόν των θάρρος...» όπως αναφέρει έντρομη η -προφανώς ολυμπιακοκρατούμενη- αστυνομική διεύθυνση Πειραιώς (ΑΠ 4169, Αστυνομική Διεύθυνση Πειραιώς).
(Σχόλιο Συντάκου: Τι δουλειά έχει η Αστ. Διεύθυνση Πειραιώς να ασχολείται με τα ζητήματα της Σάμου? Μόνο τα αντιολυμπιακά αισθήματα των Σαμίων μπορούν να δώσουν την απάντηση!)
Αναμενόμενα ήταν τα σκληρά αντίποινα εκ μέρους του ολυμπιακοκρατούμενου ελληνικού κράτους, το οποίο, έντρομο μπροστά στην απήχηση που είχε στη Σάμο το αντιολυμπιακό κήρυγμα άρχισε να φρικάρει, φτάνοντας σε βαρβαρότητες σαν αυτή που περιγράφει ο ρεμπέτης Κώστας Ρούκουνας στο τραγούδι "Κάψαν τη μάνα των Γιαγιάδων":
Μια μάνα είχαν τα παιδιά, οι ξακουστοί Γιαγιάδες.
ήταν λεβέντισσα κι αυτή όπως και τα παιδιά της.
Δεν έφταιξε ποτέ αυτή κι άδικα τηνε πιάσαν
πετρέλαιο της ρίξανε και ζωντανή την κάψαν.
Την ώρα που την καίγανε φωνάζει τα παιδιά της
για να τηνε γλιτώσουνε από τα βάσανά της
Και να φανταστεί κανείς ότι εις την παραπάνω ενέργεια (το κάψιμο με πετρέλαιο μιας ηλικιωμένης γυναίκας) προέβησαν νηφάλια όργανα του κράτους, όχι τίποτα χαπακωμένοι γαύροι χούλιγκανς... Φαίνεται πως ήταν αγριες εποχές... Γεμάτες μάχες, μάχες που ήταν αγριότερες από τη σημερινή μάχη της εξέδρας. Όπως χαρακτηριστικά τραγουδάει (ξανά) ο Κώστας Ρούκουνας στο τραγούδι "Στης Σάμος τα περίχωρα":
Στης Σάμος τα περίχωρα, σ’ ένα χωριό στον Κέρκη
μια νύχτα τ’ αποσπάσματα ανοίξανε ντουφέκι.
Οι σφαίρες πέφτανε βροχή, δεκάδες, δωδεκάδες
να πιάσουνε τους ξακουστούς και τρομερούς Γιαγιάδες.
Κείνο το βράδυ σκότωσαν τον Γιώργο απ’ τους Γιαγιάδες
αλλά κι απ’ τ’ αποσπάσματα κλάψαν πολλές μανάδες.
Μπροστά σε αυτό το κλίμα παρακμής και αλληλοσφαγής, οι ποδοσφαιρικές δημοκρατικές δυνάμεις (Πανιώνιοι και Απολλωνιστές, Αεκτζήδες, Αρειανοί, Ηρακλειδείς-γιαγιάδες και κάτι λίγοι Παναθηναϊκοί) αποφάσισαν να αντιδράσουν:
Το Φλεβάρη του 1926, ο Κονδύλης αντί να δοκιμάσει την τύχη του στο καζίνο, δοκιμάζει κι αυτός να κάνει ένα πραξικόπημα. Αποτυγχάνει. Στις 18 Μαρτίου 1926 παραιτείται ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, Παύλος Κουντουριώτης. Αργότερα, τον ίδιο μήνα, δυο συνταγματάρχες κάνουν κι αυτοί ένα αποτυχημένο πραξικόπημα ενάντια στον Πάγκαλο (είπαμε, ήταν εποχή όπου το να κάνεις αποτυχημένο πραξικόπημα ήταν πιο εύκολο από το να κάνεις μια αποτυχημένη σπανακόπιττα). Στις 21 Αυγούστου του 1926, τελικά ο Κονδύλης κάνει επιτέλους ένα αξιοπρεπές πραξικόπημα, συλλαμβάνει, καθαιρεί και φυλακίζει τον Πάγκαλο, τελειώνοντας έτσι αυτή τη μαύρη σελίδα της ελληνικής ποδοσφαιρικής ιστορίας.
Οι συνέπειες της πτώσης του Πάγκαλου, είχαν άμεσο αντίκτυπο στο ελληνικό ποδόσφαιρο:
Το 1927, ο Ολυμπιακός έρχεται σε σύγκρουση με την ΕΠΟ, η οποία τον αποβάλλει από το ελληνικό ποδόσφαιρο! Χαράς ευαγγέλια στην δημοκρατική παράταξη! Ο Ολυμπιακός πήρε τον πούλο από το πρωτάθλημα!!!!
Δυστυχώς όμως, πάντα η δημοκρατική παράταξη την πάταγε από τους Αποστάτες και την Αποστασία... Και ο Μητσοτάκης το 1927 ήταν ακόμα νήπιο... Τον διαπαιδαγώγησαν όμως άλλοι αποστάτες:
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, δυο φαρμακερά φίδια που φώλιαζαν μέσα στην δημοκρατική παράταξη και άκουγαν στα ονόματα "Παναθηναϊκός" και "ΑΕΚ", αποφάσισαν να συμπαραταχθούν με τον απόβλητο, τον παρία του ελληνικού ποδοσφαίρου, Ολυμπιακό.
Οι τρεις μαζί, το 1927 ίδρυσαν το ΠΟΚ (αρχικά των λέξεων Παναθηναϊκός, Ολυμπιακός και Κωνσταντινούπολη). Το ΠΟΚ ήταν η "παράγκα" της εποχής. Οι τρεις μαζί αποφάσισαν ότι είναι οι μόνες ελληνικές ομάδες που έχουν δικαίωμα να παίρνουν πρωτάθλημα. Και για να είναι σίγουροι, αποφάσισαν να μη μετέχουν στο κανονικό πρωτάθλημα, αλλά να διοργανώσουν ένα δικό τους τουρνουά (και καλά θα ήταν να επαναλάβουν και σήμερα αυτή την πρωτοβουλία, να παίζουν αναμεταξύ τους και να μην κουράζουν εμάς τους υπόλοιπους που θέλουμε να βλέπουμε μπάλλα).
Ωστόσο η αποστασία από τη δημοκρατική παράταξη του Παναθηναϊκού και της ΑΕΚ, σκόρπισε απογοήτευση σε όσους ήλπιζαν σε ένα καλύτερο ελληνικό ποδόσφαιρο:
Σύντομα οι αδελφοί Γιαγιά στη Σάμο, τα παράτησαν, αφέθησαν να ηττηθούν απογοητευμένοι και προδομένοι από Παναθηναϊκούς και Αεκτζήδες. Κάτι Πανιώνιοι, Απόλλωνες, Ατρόμητοι κλπ ήταν ακόμα αρκετά αδύναμοι, μόνο ο Άρης, φιλοπόλεμος ων, προσπάθησε να δώσει στο ελληνικό ποδόσφαιρο την αίγλη που του άξιζε, κερδίζοντας κάνα δυό πρωταθλήματα. Η κατάσταση των ποδοσφαιρικών πραγμάτων φαινόταν να έχει περιπέσει σε τέλμα. Διαφαινόταν η κυριαρχία της ανερχόμενης κάστας Ολυμπιακού, Παναθηναϊκού και ΑΕΚ.
(Την ίδια εποχή στη Ρωσία, ο Τρότσκι σχολίαζε το φαινόμενο με τη λέξη "γραφειοκρατία" και πρότεινε ως διέξοδο από την κρίση, τη "διαρκή επανάσταση" ενάντια στο ΠΟΚ).
Και τότε ξαναεμφανίστηκε ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο οποίος φαίνεται πως ανησύχησε βλέποντας ότι οι ομάδες του ΠΟΚ πήγαν να συστήσουν δικό τους πρωτάθλημα. Ο Βενιζέλος, (αυτοεξόριστος εκτός Ελλάδος μετέφραζε Θουκυδίδη μέχρι τότε), αποφάσισε να επιστρέψει στην Ελλάδα και να την ξανασώσει κατά τη γνώμη του. Επιστρέφει στις 20 Απριλίου 1928, κάνει κάτι δημοκρατικές ποδοσφαιρικές ντρίμπλες και γίνεται στα καλά καθούμενα ξανά σέντερ-φορ πρωθυπουργός, οργανώνει εκλογές τις οποίες και κερδίζει αέρα-πατέρα, αλλά όσο κι αν προσπαθεί να τονώσει τις δημοκρατικές δομές του ελληνικού ποδοσφαίρου, είναι πλέον αργά... Ψιλοφασίστας ήταν, οπότε σιγά μην εφάρμοζε δημοκρατρικότητες...
Οι τρεις μεγάλοι του ΠΟΚ έχουν απλώσει παντού τα δίκτυα και τα πλοκάμια τους, και το ποδοσφαιρικό καθεστώς άρχισε να ολισθαίνει προς δικτατορικές πεποιθήσεις, μέχρι την τελική επικράτηση, το 1936, της δικτατορίας του Μεταξά και του ΠΟΚ (η οποία, ποδοσφαιρικά μιλώντας, συνεχίζεται μέχρι τις μέρες μας)...
Όμως η "Ωδή εις Σάμον" του Κάλβου, κλείνει με ένα αισιόδοξο σενάριο. Ο Κάλβος αναφερόμενος στην Σάμο, θα μπορούσαμε να φανταστούμε ότι αναφέρεται αλληγορικώς και στο ελληνικό ποδόσφαιρο και στο "ελεύθερον ιερόν του χώμα" (ή έστω χορτάρι). Δεν είναι τυχαίο ότι η Ωδή εις Σάμον κλείνει με αυτούς τους στίχους, που εκφράζουν τον καημό κάθε υγιώς σκεπτόμενου φιλάθλου:
Έρχονται, πάλιν έρχονται
χαράς ημέραι, ω Σάμος·
το προμηνύουν οι θρίαμβοι
πολλοί και θαυμαστοί,
που σε δοξάζουν*.
(*Σημείωση Συντάκου: ίσως πρόκειται για προφητική αναφορά στην κατάκτηση του Euro2004)
Nήσος λαμπρά ευδαιμόνει·
ότε η δουλεία σε αμαύρονε,
σ' είδον· άμποτε νάλθω
'να φιλήσω το ελεύθερον
ιερόν σου χώμα.
Eάν φιλοτιμούμεθα
'να την 'ξαναποκτήσωμεν
μ' ίδρωτα και με' αίμα,
καλόν είναι το καύχημα
της αρχαίας δόξης.
Εκ πρώτης όψεως, ο Κάλβος φαίνεται εδώ να μιλάει για το "εάν φιλοτιμούμεθα να ξαναποκτήσωμεν την Σάμον". Λογικό φαίνεται, ταιριάζει άλλωστε και με τον τίτλο της Ωδής. Ας μην ξεχνάμε όμως ότι η Ωδή ξεκινάει με αναφορά στην ελευθερία, η οποία "αυτή επτέρωσεν τον Ίκαρον" ο οποίος "απέθανεν ελεύθερος" κλπ κλπ. Κατά συνέπειαν, δεν θα ήμασταν για τα μπάζα αν κάναμε έναν ακροβατικό συνειρμό για να πούμε ότι εδώ, στο τελείωμα της Ωδής, ο Κάλβος μας καλεί να "ξαναποκτήσωμεν" την ελευθερία.
Η οποία για να αποκτηθεί, θέλει "αρετήν και τόλμην". Και, βέβαια, ποδοσφαιρικά μιλώντας, εκτός από αρετή και τόλμη, θέλει και διαιτησία 50-50, αλλά θέλει και καμιά καλή μεταγραφή. Διότι, τις μεγάλες ομάδες τις κάνουν οι μεγάλοι παίκτες.
Έτσι νομίζω.
Τρίτη, Μαΐου 06, 2008
ΤΑ ΑΔΕΡΦΙΑ ΜΑΣ ΟΙ ΝΑΟΥΡΕΖΟΙ
Το νησί Ναούρου βρίσκεται στον Ειρηνικό ωκεανό, κάπου προς Αυστραλία. Στο νησί Ναούρου δεν έχει χιονίσει ποτέ. Δεν είναι γαμάτο το να ζεις σε ένα νησί όπου δεν έχει χιονίσει ποτέ?
Πρόεδρος της δημοκρατίας των νησιών Ναούρου είναι ένας πρώην αρσιβαρίστας, ο Μάρκους Στήβεν. Είχε έρθει δεύτερος στα 62 κιλά, στο παγκόσμιο πρωτάθλημα άρσης βαρών στην Αθήνα, το 1999.
Δεν τον εξέλεξαν τυχαία για πρόεδρο: Στο Ναούρου το πιο διαδεδομένο άθλημα είναι η άρση βαρών. Τη λατρεύουν την άρση βαρών. Σε κάμποσα παιδιά, οι κάτοικοι των νησιών Ναούρου έχουν δώσει ονόματα όπως "Πύρρος", "Λεωνίδας", προς τιμήν των δικών μας αρσιβαριστών Πύρρου Δήμα και Λεωνίδα Σαμπάνη.
Περασμένα μεγαλεία, όπως γίνεται αντιληπτό... Διότι δύσκολα, πολύ δύσκολα θα ξαναδοθεί ελληνικό όνομα σε κάποιο παιδί στα νησιά Ναούρου: Η ελληνική άρση βαρών είναι βυθισμένη μέσα στο σκάνδαλο της ντόπας, και το μέλλον της δεν θεωρείται ευοίωνο.
Αλλά ούτε το μέλλον των νησιών Ναούρου θεωρείται ευοίωνο: Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις, τα νησιά Ναούρου βυθίζονται κάθε χρόνο 1-2 πόντους, εξαιτίας της ανόδου της στάθμης του Ειρηνικού. Οι επιστήμονες λένε ότι σε κάμποσα χρονάκια, τα νησιά Ναούρου ίσως να αποτελούν παρελθόν, επειδή θα έχουν σκεπαστεί εν μέρει από τον ωκεανό, ενώ το τμήμα τους που δεν θα σκεπαστεί, δύσκολα θα είναι κατοικήσιμο. Σε τέτοια περίπτωση, οι κάτοικοί τους, κάπου δέκα χιλιάδες άτομα, θα αναγκαστούν να μεταναστεύσουν.
Είναι λογικό να υποθέσουμε ότι στο νέο τόπο εγκατάστασής τους, τα κρύα βράδυα του χειμώνα, ενδεχομένως γύρω από το τζάκι, αποκλεισμένοι εντός της οικίας τους εξαιτίας του χιονιού, οι γηραιότεροι θα λένε στα πιτσιρίκια θρύλους και παραμυθάκια που θα μετεφέρουν τον νου των πιτσιρικιών σε κόσμους φανταστικούς και παραμυθένιους:
Σε κάποια νησιά Ναούρου (που τα πιτσιρίκια θα τα θεωρούν αποκυήματα της φαντασίας των μεγάλων) και σε κάποια ελληνική ντρημ-τημ της άρσης βαρών (στο άκουσμα της οποίας τα πιτσιρίκια θα σκέφτονται: "Πάει, τα 'παιξε ο γέρος... Ακούς εκεί, ελληνική ντρημ-τημ της άρσης βαρών... Αυτά δε συμβαίνουν ούτε στα παραμύθια")...
Το νησί Ναούρου βρίσκεται στον Ειρηνικό ωκεανό, κάπου προς Αυστραλία. Στο νησί Ναούρου δεν έχει χιονίσει ποτέ. Δεν είναι γαμάτο το να ζεις σε ένα νησί όπου δεν έχει χιονίσει ποτέ?
Πρόεδρος της δημοκρατίας των νησιών Ναούρου είναι ένας πρώην αρσιβαρίστας, ο Μάρκους Στήβεν. Είχε έρθει δεύτερος στα 62 κιλά, στο παγκόσμιο πρωτάθλημα άρσης βαρών στην Αθήνα, το 1999.
Δεν τον εξέλεξαν τυχαία για πρόεδρο: Στο Ναούρου το πιο διαδεδομένο άθλημα είναι η άρση βαρών. Τη λατρεύουν την άρση βαρών. Σε κάμποσα παιδιά, οι κάτοικοι των νησιών Ναούρου έχουν δώσει ονόματα όπως "Πύρρος", "Λεωνίδας", προς τιμήν των δικών μας αρσιβαριστών Πύρρου Δήμα και Λεωνίδα Σαμπάνη.
Περασμένα μεγαλεία, όπως γίνεται αντιληπτό... Διότι δύσκολα, πολύ δύσκολα θα ξαναδοθεί ελληνικό όνομα σε κάποιο παιδί στα νησιά Ναούρου: Η ελληνική άρση βαρών είναι βυθισμένη μέσα στο σκάνδαλο της ντόπας, και το μέλλον της δεν θεωρείται ευοίωνο.
Αλλά ούτε το μέλλον των νησιών Ναούρου θεωρείται ευοίωνο: Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις, τα νησιά Ναούρου βυθίζονται κάθε χρόνο 1-2 πόντους, εξαιτίας της ανόδου της στάθμης του Ειρηνικού. Οι επιστήμονες λένε ότι σε κάμποσα χρονάκια, τα νησιά Ναούρου ίσως να αποτελούν παρελθόν, επειδή θα έχουν σκεπαστεί εν μέρει από τον ωκεανό, ενώ το τμήμα τους που δεν θα σκεπαστεί, δύσκολα θα είναι κατοικήσιμο. Σε τέτοια περίπτωση, οι κάτοικοί τους, κάπου δέκα χιλιάδες άτομα, θα αναγκαστούν να μεταναστεύσουν.
Είναι λογικό να υποθέσουμε ότι στο νέο τόπο εγκατάστασής τους, τα κρύα βράδυα του χειμώνα, ενδεχομένως γύρω από το τζάκι, αποκλεισμένοι εντός της οικίας τους εξαιτίας του χιονιού, οι γηραιότεροι θα λένε στα πιτσιρίκια θρύλους και παραμυθάκια που θα μετεφέρουν τον νου των πιτσιρικιών σε κόσμους φανταστικούς και παραμυθένιους:
Σε κάποια νησιά Ναούρου (που τα πιτσιρίκια θα τα θεωρούν αποκυήματα της φαντασίας των μεγάλων) και σε κάποια ελληνική ντρημ-τημ της άρσης βαρών (στο άκουσμα της οποίας τα πιτσιρίκια θα σκέφτονται: "Πάει, τα 'παιξε ο γέρος... Ακούς εκεί, ελληνική ντρημ-τημ της άρσης βαρών... Αυτά δε συμβαίνουν ούτε στα παραμύθια")...
Πέμπτη, Μαΐου 01, 2008
ΤΟΥ ΑΙΓΑΓΡΟΥ
Για λόγους κάθε άλλο παρά προφανείς, κάπου βρέθηκα σήμερα την πρωίαν (Εν σώματι? Δεν γνωρίζω. Εκτός σώματος? Αγνοώ) και άξαφνα, βρέθηκα να αναμασώ από μνήμης ταχείας προσπελάσεως (μέρα κι αυτή...) αποσπάσματα από το παρακάτω κείμενο του Εμπειρίκου.
ΤΟΥ ΑΙΓΑΓΡΟΥ
Πήδηξε ο αίγαγρος και στάθηκε σε μια ψηλή κορφή. Στητός και ρουθουνίζοντας κοιτάζει τον κάμπο και αφουγκράζεται πριν άλλο σκίρτημα σε άλλη κορφή τον πάη. Τα μάτια του λάμπουν σαν κρύσταλλα και μοιάζουν με μάτια αετού, ή ανθρώπου που μέγας οίστρος τον κατέχει. Το τρίχωμά του είναι στιλπνό και ανάμεσα στα πισινά του πόδια, πίσω και κάτω απ’ το κεντρί του, το μέγα σήμαντρον της απολύτου ορθοδοξίας ταλαντευόμενον σε κάθε σάλεμά του, βαριά και μεγαλόπρεπα κουνιέται.
Κάτω εκτείνεται ο κάμπος με τα λερά μαγνάδια του και τις βαρειές καδένες.
Ο αίγαγρος κοιτάζει και αφουγκράζεται. Από τον κάμπο ανεβαίνει μία μυριόστομη κραυγή ανθρώπων πνευστιώντων.
«Αίγαγρε! Αίγαγρε! Έλα σε μας για να χαρής και να μας σώσης».
Ο αίγαγρος κοιτάζει και αφουγκράζεται. Όμως δεν νοιάζεται καθόλου για όλου του κάτω κόσμου την βοή και την αντάρα. Στέκει στητός στα πόδια του, και όλο μυρίζει τον αέρα, σηκώνοντας τα χείλη του σαν σε στιγμές οχείας.
«Αίγαγρε! Αίγαγρε! Έλα σε μας για να ευφρανθής και να μας σώσης. Θα σε λατρέψουμε ως Θεό. Θα κτίσουμε ναούς για σένα. Θάσαι ο τράγος ο χρυσός! Και ακόμη θα σου προσφέρουμε πλούσια ταγή και όλα τα πιο ακριβά μανάρια μας… Για δες!»
Και λέγοντας οι άνθρωποι του κάμπου έσπρωχναν προς το βουνό ένα κοπάδι από μικρές κατσίκες σπάνιες, από ράτσα.
Ο Αίγαγρος στέκει ακίνητος και οσμίζεται ακόμη τον αέρα. Έπειτα, ξαφνικά, υψώνει το κεφάλι του και αφήνει μέγα βέλασμα, που αντηχεί επάνω και πέρα απ’ τα φαράγγια σαν γέλιο λαγαρό, και μονομιάς, με πήδημα γοργό, σαν βέλος θεόρατο ή σαν διάττων, ακόμη πιιο ψηλά πετιέται.
Γεια και χαρά σου, Αίγαγρε! Γιατί να σου φαντάξουν τα λόγια του κάμπου και οι φωνές του; Γιατί να προτιμήσης του κάμπου τα κατσίκια; Έχεις ό,τι χρειάζεσαι εδώ και για βοσκή και για οχείες και κάτι παρά πάνω, κάτι που, μα τον Θεό, δεν ήκμασε ποτέ κάτω στους κάμπους – έχεις εδώ την Λευτεριά!
Τα κρύσταλλα που μαζώχθηκαν και φτιάξαν τον Κρυστάλλη, ο Διονύσιος Σολωμός ο Μουσηγέτης, ο Ανδρέας ο πρωτόκλητος και πρωτοψάλτης Κάλβος, ο Περικλής Γιαννόπουλος που ελληνικά τα ήθελε όλα κ’ έκρυβε μέσα του, βαθιά, μια φλογερή ψυχή Σαβοναρόλα, ο μέγας ταγός ο Δελφικός, ο Αρχάγγελος Σικελιανός που έπλασε το Πάσχα των Ελλήνων και ανάστησε (Πάσχα και αυτό) τον Πάνα, ο εκ του Ευξείνου ποιητής ο Βάρναλης ο Κώστας , αι βάτοι αι φλεγόμεναι, ο Νίκος Εγγονόπουλος και ο Νικήτας Ράντος, ο Οδυσσεύς Ελύτης, που την ψυχή του βάφτισε στα ιωνικά νερά του Ελληνικού Αρχιπελάγους, ο εκ Λευκάδος ποιητής, αυγερινός και αποσπερίτης, ο Νάνος Βαλαωρίτης, αυτοί και λίγοι άλλοι, αυτοί που πήραν τα βουνά, να μην τους φάη ο κάμπος, δοξολογούν τον οίστρο σου και το πυκνό σου σπέρμα, γιε του Πανός και μιας ζαρκάδας Αφροδίτης.
Γεια και χαρά σου, Αίγαγρε, που δεν αγαπάς τους κάμπους ! Τι να τους κάνης: Ο ήλιος εδώ, κάθε πρωί, σηκώνεται ανάμεσα στα κέρατά σου! Στα μάτια σου λάμπουν οι αστραπές του Ιεχωβά και ο ίμερος ο άσβηστος του Δία, κάθε φορά που σπέρνεις εδώ, στα θηλυκά σου, την ένδοξη και απέθαντη γενιά σου!
Γεια και χαρά σου, Αίγαγρε, που δεν θα πας στους κάμπους! Γεια και χαρά σου, που πατάς τα νυχοπόδαρά σου στων απορρώγων κορυφών τα πιο υψηλά Ωσαννά!
Είπα και ελάλησα, Αίγαγρε, και αμαρτίαν ουκ έχω.
Για λόγους κάθε άλλο παρά προφανείς, κάπου βρέθηκα σήμερα την πρωίαν (Εν σώματι? Δεν γνωρίζω. Εκτός σώματος? Αγνοώ) και άξαφνα, βρέθηκα να αναμασώ από μνήμης ταχείας προσπελάσεως (μέρα κι αυτή...) αποσπάσματα από το παρακάτω κείμενο του Εμπειρίκου.
ΤΟΥ ΑΙΓΑΓΡΟΥ
Πήδηξε ο αίγαγρος και στάθηκε σε μια ψηλή κορφή. Στητός και ρουθουνίζοντας κοιτάζει τον κάμπο και αφουγκράζεται πριν άλλο σκίρτημα σε άλλη κορφή τον πάη. Τα μάτια του λάμπουν σαν κρύσταλλα και μοιάζουν με μάτια αετού, ή ανθρώπου που μέγας οίστρος τον κατέχει. Το τρίχωμά του είναι στιλπνό και ανάμεσα στα πισινά του πόδια, πίσω και κάτω απ’ το κεντρί του, το μέγα σήμαντρον της απολύτου ορθοδοξίας ταλαντευόμενον σε κάθε σάλεμά του, βαριά και μεγαλόπρεπα κουνιέται.
Κάτω εκτείνεται ο κάμπος με τα λερά μαγνάδια του και τις βαρειές καδένες.
Ο αίγαγρος κοιτάζει και αφουγκράζεται. Από τον κάμπο ανεβαίνει μία μυριόστομη κραυγή ανθρώπων πνευστιώντων.
«Αίγαγρε! Αίγαγρε! Έλα σε μας για να χαρής και να μας σώσης».
Ο αίγαγρος κοιτάζει και αφουγκράζεται. Όμως δεν νοιάζεται καθόλου για όλου του κάτω κόσμου την βοή και την αντάρα. Στέκει στητός στα πόδια του, και όλο μυρίζει τον αέρα, σηκώνοντας τα χείλη του σαν σε στιγμές οχείας.
«Αίγαγρε! Αίγαγρε! Έλα σε μας για να ευφρανθής και να μας σώσης. Θα σε λατρέψουμε ως Θεό. Θα κτίσουμε ναούς για σένα. Θάσαι ο τράγος ο χρυσός! Και ακόμη θα σου προσφέρουμε πλούσια ταγή και όλα τα πιο ακριβά μανάρια μας… Για δες!»
Και λέγοντας οι άνθρωποι του κάμπου έσπρωχναν προς το βουνό ένα κοπάδι από μικρές κατσίκες σπάνιες, από ράτσα.
Ο Αίγαγρος στέκει ακίνητος και οσμίζεται ακόμη τον αέρα. Έπειτα, ξαφνικά, υψώνει το κεφάλι του και αφήνει μέγα βέλασμα, που αντηχεί επάνω και πέρα απ’ τα φαράγγια σαν γέλιο λαγαρό, και μονομιάς, με πήδημα γοργό, σαν βέλος θεόρατο ή σαν διάττων, ακόμη πιιο ψηλά πετιέται.
Γεια και χαρά σου, Αίγαγρε! Γιατί να σου φαντάξουν τα λόγια του κάμπου και οι φωνές του; Γιατί να προτιμήσης του κάμπου τα κατσίκια; Έχεις ό,τι χρειάζεσαι εδώ και για βοσκή και για οχείες και κάτι παρά πάνω, κάτι που, μα τον Θεό, δεν ήκμασε ποτέ κάτω στους κάμπους – έχεις εδώ την Λευτεριά!
Τα κρύσταλλα που μαζώχθηκαν και φτιάξαν τον Κρυστάλλη, ο Διονύσιος Σολωμός ο Μουσηγέτης, ο Ανδρέας ο πρωτόκλητος και πρωτοψάλτης Κάλβος, ο Περικλής Γιαννόπουλος που ελληνικά τα ήθελε όλα κ’ έκρυβε μέσα του, βαθιά, μια φλογερή ψυχή Σαβοναρόλα, ο μέγας ταγός ο Δελφικός, ο Αρχάγγελος Σικελιανός που έπλασε το Πάσχα των Ελλήνων και ανάστησε (Πάσχα και αυτό) τον Πάνα, ο εκ του Ευξείνου ποιητής ο Βάρναλης ο Κώστας , αι βάτοι αι φλεγόμεναι, ο Νίκος Εγγονόπουλος και ο Νικήτας Ράντος, ο Οδυσσεύς Ελύτης, που την ψυχή του βάφτισε στα ιωνικά νερά του Ελληνικού Αρχιπελάγους, ο εκ Λευκάδος ποιητής, αυγερινός και αποσπερίτης, ο Νάνος Βαλαωρίτης, αυτοί και λίγοι άλλοι, αυτοί που πήραν τα βουνά, να μην τους φάη ο κάμπος, δοξολογούν τον οίστρο σου και το πυκνό σου σπέρμα, γιε του Πανός και μιας ζαρκάδας Αφροδίτης.
Γεια και χαρά σου, Αίγαγρε, που δεν αγαπάς τους κάμπους ! Τι να τους κάνης: Ο ήλιος εδώ, κάθε πρωί, σηκώνεται ανάμεσα στα κέρατά σου! Στα μάτια σου λάμπουν οι αστραπές του Ιεχωβά και ο ίμερος ο άσβηστος του Δία, κάθε φορά που σπέρνεις εδώ, στα θηλυκά σου, την ένδοξη και απέθαντη γενιά σου!
Γεια και χαρά σου, Αίγαγρε, που δεν θα πας στους κάμπους! Γεια και χαρά σου, που πατάς τα νυχοπόδαρά σου στων απορρώγων κορυφών τα πιο υψηλά Ωσαννά!
Είπα και ελάλησα, Αίγαγρε, και αμαρτίαν ουκ έχω.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις
(
Atom
)
