Βωμός και Βήμα της Φήμης

φήμη γάρ τε κακὴ πέλεται, κούφη μὲν ἀεῖραι

ῥεῖα μάλ᾽, ἀργαλέη δὲ φέρειν, χαλεπὴ δ᾽ ἀποθέσθαι.

φήμη δ᾽ οὔ τις πάμπαν ἀπόλλυται, ἥν τινα πολλοὶ

λαοὶ φημίξωσι· θεός νύ τίς ἐστι καὶ αὐτή.

Ησίοδος, Έργα και Ημέραι, στίχοι 761-764 καλέ μου αναγνώστη. Αν το αποδίδαμε νεοελληνικά θα έλεγε κάτι τέτοιο: 

Η κακή φήμη είναι ελαφριά προκειμένου να διαδοθεί, 

αυτός που τη διαδίδει τη μεταφέρει εύκολα· 

είναι όμως βαριά όταν σου τη φορτώσουν

 και δύσκολα την ξεφορτώνεσαι· 

άσε που μια φήμη εφ' όσον πολυκυκλοφορήσει, ποτέ δε χάνεται ολοκληρωτικά·

διότι και η φήμη είναι θεότητα (οι θεότητες υπάρχουν αιώνια).

Πολυθεϊστές ήταν οι άνθρωποι και είχαν την άποψη πως μια από τις πολλές θεότητες είναι και η Φήμη. Στην αρχαία αγορά της Αθήνας, πιθανόν κοντά στον βωμό της θεότητας Αιδούς, υπήρχε βωμός της θεότητας Φήμης. Βωμός λέμε. Το αν θυσίαζαν κοκκόρια ή μοσχάρια ή αν απλώς απέθεταν λουλούδια στον βωμό η αν απλώς -ας πούμε- χόρευαν γύρω από τον βωμό της θεάς Φήμης δεν το γνωρίζω. Σίγουρα πάντως στον βωμό της Φήμης ελάμβαναν χώραν κάποιες τελετές προκειμένου οι Αθηναίοι να αντιμετωπίσουν -μεταξύ άλλων- και το ζήτημα που έθεσε ο Ησίοδος στο παραπάνω απόσπασμα: να αποφύγουν το να τους φορτώσουν κακές φήμες.

Στις μέρες μας που η πλειοψηφία των σύγχρονων Αθηναίων δεν είναι πολυθεϊστές, η θεά Φήμη δεν έχει βωμό -κι ας συνηθίζουμε να λέμε φράσεις του στυλ "αυτός θυσίασε τα πάντα στο βωμό της φήμης του". 

Στις μέρες μας, ωστόσο, αν και η Φήμη δεν έχει βωμό, έχει όμως Βήμα!

Ω! Πόση ιερότητα έχει μια φήμη όταν εκπορεύεται από το Βήμα! 

Γεμίζουν τα κανάλια από τις φήμες που εκπορεύονται εκ του Βήματος και δώσ' του αποκαλυπτικά ρεπορτάζ και πάρε να'χεις τηλεοπτικά πάνελ για τη φήμη και ιδού η φήμη πρώτο θέμα στα δελτία... 

Ω! Πόσο δίκιο είχε ο Ησίοδος σχετικά με το ότι η φήμη προκειμένου να διαδοθεί είναι ελαφριά και μεταφέρεται εύκολα!...

Και μετά? Μετά τι κάνει ο θιγόμενος προκειμένου να ξεφορτωθεί την κακή φήμη που του φόρτωσε το Βήμα και εν συνεχεία το Μέγκα και ο Αντένα και ο Σκάι?

Καταφεύγει στα δικαστήρια. Διότι και η Δίκη θεότητα είναι (κόρη της Θέμιδας και αδελφή της Ευνομίας και της Ειρήνης). 

Και τότε, όταν οι θεότητες τα βρουν μεταξύ τους και αποφασίσουν πως είναι πια καιρός ο συκοφαντηθείς να ξεφορτωθεί την κακή φήμη που του φόρτωσε το Βήμα, συμβαίνει το εξής θαυμαστό: 

Με λιγότερες από 50 λέξεις, το Βήμα της Κυριακής προανήγγειλε πως θα προβεί σε αποκατάσταση του ανθρώπου εναντίον του οποίου εξαπέλυσε την κακή φήμη (περισσότερα εδώ).

Βέβαια, ο βοσκός στα άνω Τζουμέρκα, ο αγρότης  στο Κορακοχώρι και ο οικοδόμος στο Καματερό δεν πρόκειται ν' αγοράσουν ή να διαβάσουν το Βήμα (και δικαίως: έχουν πιο έντιμες ασχολίες). Θα μείνουν λοιπόν με την εντύπωση πως ήταν αληθές το μέγα σκάνδαλο Κατρούγκαλου που είχαν ακούσει στην τηλεόραση στο καφενείο ένα βράδυ που 'βρεχε, που'βρεχε μονότονα τηλεοπτικά ρεπορτάζ σχετικά με το ότι ο Κατρούγκαλος υποσχόταν διορισμούς στο δημόσιο απ' τους οποίους διορισμούς θα έπαιρνε προμήθεια 12%.

Τώρα το Βήμα θα επανορθώσει, βέβαια, αλλά η ρετσινιά από την κακή φήμη θα μείνει. 

Διότι αν γινόταν αλλιώς, αν η κακή φήμη δεν ήταν "αργαλέη φέρειν" και "χαλεπή αποθέσθαι", θα είχε άδικο ο Ησίοδος. Κι ενας Ησίοδος ποτέ δεν έχει άδικο.

Θα είχαν άδικο κι οι αρχαίοι Αθηναίοι που τη Φήμη τη θεωρούσαν θεά -και της είχαν ολόκληρο βωμό, στον οποίο δεν ξέρω αν θυσίαζαν κοκκόρια η μοσχάρια ή απλώς απέθεταν λουλούδια ή χόρευαν πέριξ του βωμού, πάντως σίγουρα σ εκείνον τον βωμό ελάμβαναν χώραν τελετές που μπορούμε να τεκμάρουμε ότι ήταν αποτελεσματικότατες· η αποτελεσματικότητά τους τεκμαίρεται από το ότι οι αρχαίοι Αθηναίοι σε πολλά δεινά είχαν περιπέσει, είχαν όμως γλιτώσει από την ύπαρξη της εφημερίδας Το Βήμα.