Μηδενί δίκην δικάσης πριν αμφοίν μύθον ακούσης, λέει η αρχαία ατάκα, η οποία ως γνωστόν σε προτρέπει να μην πάρεις θέση υπέρ της μιας ή της άλλης πλευράς προτού ακούσεις τον "μύθο" της κάθε πλευράς, το "αφήγημα" της κάθε πλευράς, που λένε και οι μεταμοντέρνοι.
Διότι ακριβώς αυτό είναι στα κανονικά ελληνικά ο μύθος: Η αρθρωμένη ομιλία. Οτιδήποτε λέγεται.
Βεβαίως σήμερα το πράγμα έχει αλλάξει και ο μύθος είναι κάτι ομιχλώδες και αποκαλυπτικά αλληγορικό, καταγόμενο στα βάθη του χρόνου κι όμως άχρονο, απέριττο και δυσπρόσιτο. Όπου ας πούμε ο τρωικός μύθος, ο ομηρικός μύθος, έχει πάψει να είναι απλώς "μύθος" με την έννοια της αφήγησης και του "μύθον μυθείσθην" (Οδύσσεια γ:140) που λέει ο Όμηρος εξηγώντας μας τι ο ίδιος θεωρεί πως είναι ο μύθος· στις μέρες μας ο ομηρικός μύθος είναι μια εξιστόρηση εκτός χρόνου, γεμάτη αρχετυπικούς συμβολισμούς, αιώνιες σοφές αλληγορίες, αλήθειες και λοιπές μάνδολες. Μάνδολες σύμφυτες με την ανθρώπινη ψυχή και τέτοια.
Όποια θεώρηση της λέξης μύθος, όμως, κι αν επιλέξεις, καλέ μου αναγνώστη, το "μύθον μυθείσθην" του Ομήρου αναγκαστικά εμπεριέχεται στον μύθο, κάνοντάς τον να σημαίνει, εν τέλει, αφήγηση η οποία δεν λέγεται απλώς για να λεχθεί, αλλά κυρίως λέχθηκε επειδή αποζητά να συνεπάρει τα μυαλά του ακροατή. Να προκαλέσει επιδημία στα μυαλά των ακροατών.
Κάτι σαν μια βασική επιδίωξη του κινηματογράφου, δηλαδή.
Ο Νοτιάς του Μπουλμέτη περιστρέφεται γύρω από τους μύθους και γύρω από τη μυθοπάθεια.
Όπου, μέσω της τρυφερότητας της ταινίας, ο θεατής στο τέλος πρέπει μόνος του να βρει αν η εν λόγω μυθοπάθεια είναι μια σπάνια, σχεδόν μεταδοτική ασθένεια ή αν έχει να κάνει με τον mythopathic άνθρωπο του Tolkien ή ίσως αν η μυθοπάθεια έχει να κάνει με τα εγγενή πάθη και τις εγγενείς ατέλειες των μύθων που δεν άντλησαν έμπνευση από μια θεϊκή αλλά από μια θνητή Μούσα κι έτσι δεν είναι άχρονοι κι αθάνατοι αλλά αντιθέτως μπορούν άνετα να τοποθετηθούν μέσα στον χρόνο και να φθαρούν μαζί του και να πεθάνουν και να ξεναγεννηθούν κλπ κλπ.
Να πας να τον δεις τον Νοτιά του Μπουλμέτη, καλέ μου αναγνώστη.
Διότι ακριβώς αυτό είναι στα κανονικά ελληνικά ο μύθος: Η αρθρωμένη ομιλία. Οτιδήποτε λέγεται.
Βεβαίως σήμερα το πράγμα έχει αλλάξει και ο μύθος είναι κάτι ομιχλώδες και αποκαλυπτικά αλληγορικό, καταγόμενο στα βάθη του χρόνου κι όμως άχρονο, απέριττο και δυσπρόσιτο. Όπου ας πούμε ο τρωικός μύθος, ο ομηρικός μύθος, έχει πάψει να είναι απλώς "μύθος" με την έννοια της αφήγησης και του "μύθον μυθείσθην" (Οδύσσεια γ:140) που λέει ο Όμηρος εξηγώντας μας τι ο ίδιος θεωρεί πως είναι ο μύθος· στις μέρες μας ο ομηρικός μύθος είναι μια εξιστόρηση εκτός χρόνου, γεμάτη αρχετυπικούς συμβολισμούς, αιώνιες σοφές αλληγορίες, αλήθειες και λοιπές μάνδολες. Μάνδολες σύμφυτες με την ανθρώπινη ψυχή και τέτοια.
Όποια θεώρηση της λέξης μύθος, όμως, κι αν επιλέξεις, καλέ μου αναγνώστη, το "μύθον μυθείσθην" του Ομήρου αναγκαστικά εμπεριέχεται στον μύθο, κάνοντάς τον να σημαίνει, εν τέλει, αφήγηση η οποία δεν λέγεται απλώς για να λεχθεί, αλλά κυρίως λέχθηκε επειδή αποζητά να συνεπάρει τα μυαλά του ακροατή. Να προκαλέσει επιδημία στα μυαλά των ακροατών.
Κάτι σαν μια βασική επιδίωξη του κινηματογράφου, δηλαδή.
Ο Νοτιάς του Μπουλμέτη περιστρέφεται γύρω από τους μύθους και γύρω από τη μυθοπάθεια.
Όπου, μέσω της τρυφερότητας της ταινίας, ο θεατής στο τέλος πρέπει μόνος του να βρει αν η εν λόγω μυθοπάθεια είναι μια σπάνια, σχεδόν μεταδοτική ασθένεια ή αν έχει να κάνει με τον mythopathic άνθρωπο του Tolkien ή ίσως αν η μυθοπάθεια έχει να κάνει με τα εγγενή πάθη και τις εγγενείς ατέλειες των μύθων που δεν άντλησαν έμπνευση από μια θεϊκή αλλά από μια θνητή Μούσα κι έτσι δεν είναι άχρονοι κι αθάνατοι αλλά αντιθέτως μπορούν άνετα να τοποθετηθούν μέσα στον χρόνο και να φθαρούν μαζί του και να πεθάνουν και να ξεναγεννηθούν κλπ κλπ.
Κι ενώ στο κομμάτι των θεατών της ταινίας που είναι κάποιας ηλικίας και πανεπιστημιακού επιπέδου (το εμπορικώς ιδεώδες τάργκετ γκρουπ κάθε ταινίας, δηλαδή) θα ξυπνούν προσωπικές νοσταλγίες κι αναμνήσεις και χαρμολύπες ερώτων και συνελεύσεων εγγυούμενες μια τουλάχιστον ικανοποιητική εμπορική επιτυχία, το σύνολο των θεατών της ταινίας θα μάθει ν' αναρωτιέται τι φακός χρειάζεται για ν' ατενίσεις/αποτυπώσεις/διατυπώσεις τη δική σου εκδοχή του μύθου τον οποίο σου αφηγείται η εκάστοτε πραγματικότητα· χρειάζεται ευρυγώνιος φακός ή τηλεφακός?
Ιδού το δίλημμα.
Κι εν τέλει ο Δούρειος Ίππος ήταν φοράδα ή επιβήτορας?
Άλλο αναπάντητο ερώτημα.
Κι εν τέλει ποιο κομμάτι του μύθου δικαιούμαστε ν΄αλλοιώσουμε και ποιό επιβάλλεται ν' αφήσουμε ανέγγιχτο?
Εμείς πήγαμε και την είδαμε και μας άφησε μια όμορφη γλυκειά γεύση έτσι όπως βγαίναμε από το σινεμά. Και να σου πω κάτι? Προσωπικά είπα ότι αμάν ρε φίλε, επιτέλους είδα μια ελληνική ταινία που θα έχω λόγους να τη θυμάμαι για τουλάχιστον 3-4 χρόνια.
Κι αυτό είναι το πιο καλό και το πιο βασικό απ' όλα.
Κι αυτό είναι το πιο καλό και το πιο βασικό απ' όλα.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου
Mi-la-re,
mi-la-re-si