ἔνθα ἂν τοῦτο, ἐνθαῦτα καὶ τέκνα

Αναμφίβολα η παρακάτω εξιστόρηση του Ηρόδοτου αποτελεί μια παραλλαγή του σλόγκαν "όπου γη και πατρίς". 

Μόνο που δεν έχει να κάνει με τη γη.

ἀπὸ δὲ ταύτης τῆς πόλιος πλέων ἐν ἴσῳ χρόνῳ ἄλλῳ ἥξεις ἐς τοὺς αὐτομόλους ἐν ὅσῳ περ ἐξ Ἐλεφαντίνης ἦλθες ἐς τὴν μητρόπολιν τὴν Αἰθιόπων. τοῖσι δὲ αὐτομόλοισι τούτοισι οὔνομα ἐστὶ Ἀσμάχ, δύναται δὲ τοῦτο τὸ ἔπος κατὰ τὴν Ἑλλήνων γλῶσσαν οἱ ἐξ ἀριστερῆς χειρὸς παριστάμενοι βασιλέι. ἀπέστησαν δὲ αὗται τέσσερες καὶ εἴκοσι μυριάδες Αἰγυπτίων τῶν μαχίμων ἐς τοὺς Αἰθίοπας τούτους δι᾽ αἰτίην τοιήνδε. 

ἐπὶ Ψαμμητίχου βασιλέος φυλακαὶ κατέστησαν ἔν τε Ἐλεφαντίνῃ πόλι πρὸς Αἰθιόπων (...) 

τοὺς ὦν δὴ Αἰγυπτίους τρία ἔτεα φρουρήσαντας ἀπέλυε οὐδεὶς τῆς φρουρῆς· 

οἳ δὲ βουλευσάμενοι καὶ κοινῷ λόγῳ χρησάμενοι πάντες ἀπὸ τοῦ Ψαμμητίχου ἀποστάντες ἤισαν ἐς Αἰθιοπίην. 

Ψαμμήτιχος δὲ πυθόμενος ἐδίωκε· ὡς δὲ κατέλαβε, ἐδέετο πολλὰ λέγων καί σφεας θεοὺς πατρωίους ἀπολιπεῖν οὐκ ἔα καὶ τέκνα καὶ γυναῖκας. 

τῶν δὲ τινὰ λέγεται δέξαντα τὸ αἰδοῖον εἰπεῖν, ἔνθα ἂν τοῦτο ᾖ, ἔσεσθαι αὐτοῖσι ἐνθαῦτα καὶ τέκνα καὶ γυναῖκας.

Ηρόδοτος ΙΙ (Ευτέρπη), 30, καλέ μου αναγνώστη. 

Το οποίον σε ελεύθερη απόδοση στην νεοελληνική θα έλεγε κάτι τέτοιο: 

Όσες μέρες χρειάστηκε να πλεύσεις για να φτάσεις από την πόλη Ελαφαντίνη στην πρωτεύουσα των Αιθιόπων, άλλες τόσες θα χρειαστεί να πλεύσεις για να φτάσεις στους Αυτόμολους. Οι ντόπιοι αυτούς τους Αυτόμολους τους λένε Ασμάχ, που στα ελληνικά σημαίνει "αυτοί που στέκονται στο αριστερό χέρι του βασιλιά". Αυτοί οι Αυτόμολοι ήταν 240.000 αξιόμαχοι Αιγύπτιοι στρατιώτες, οι οποίοι αυτομόλησαν και πέρασαν στην πλευρά των Αιθιόπων. Η αιτία ήταν η εξής: 

Επί βασιλείας του Αιγύπτιου βασιλιά Ψαμμήτιχου, οι Αιγύπτιοι εγκατέστησαν φρουρές στην ευρύτερη περιοχή της πόλης Ελεφαντίνης, για να τη φυλάνε απ' τους Αιθίοπες (...)

Όμως είχανε περάσει τρία ολόκληρα χρόνια και δεν είχε πάει κανείς να αντικαταστήσει τους Αιγύπτιους στρατιώτες που υπηρετούσαν στα σύνορα, πέριξ της Ελεφαντίνης. 

Οπότε κάποια στιγμή εκείνοι οι Αιγύπτιοι στρατιώτες αποφάσισαν να αποστατήσουν από τον βασιλιά Ψαμμήτιχο που τους είχε ξεχάσει στα σύνορα και ξεκίνησαν να πάνε να αυτομολήσουν στην Αιθιοπία. 

Μόλις το έμαθε ο Ψαμμήτιχος άρχισε να τρέχει στο κατόπι τους· και μόλις τους έφτασε, τους παρακαλούσε να μην εγκαταλείψουν τους πατρώους θεούς, να μην εγκαταλείψουν τα παιδιά και τις γυναίκες τους. 

Τότε, λέγεται πως ένας από τους Αυτόμολους έβγαλε έξω το καυλί του και φώναξε στον βασιλιά: Βασιλιά, βλέπεις το καυλί μου? Ε, μην ανησυχείς· Όπου θα πάει αυτό, εκεί θα αποκτήσουμε και γυναίκες και παιδιά. 

Κι έτσι η Αίγυπτος έχασε 240.000 μάχιμους στρατιώτες, όμως ο αιγυπτιακός πολιτισμός κέρδισε: Αμέσως μετά, ο Ηρόδοτος μας εξηγεί ότι εξαιτίας της επιρροής εκείνων των 240.000 Αιγυπτίων στρατιωτών, "ἡμερώτεροι γεγόνασι Αἰθίοπες, ἤθεα μαθόντες Αἰγύπτια". 

Πράγμα που κανενός στρατού τα όπλα δεν θα μπορούσαν να το καταφέρουν τόσο σύντομα...

Βεβαίως θα αντέτασσε κάποιος ότι οι 240.000 φαντάροι δεν έδειξαν τον πρέποντα σεβασμό προς την πατρίδα και προς τους προγόνους και προς τους θεούς τους. Όμως, μην υποτιμάμε το ότι, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο,  εφ' όσον εν τέλει "ἡμερώτεροι γεγόνασι Αἰθίοπες, ἤθεα μαθόντες Αἰγύπτια", οι θεοί, οι πρόγονοι και η πατρίδα δεν θα έπρεπε να έχουν παράπονο: Τα κανόνια των τέκνων της πατρίδος δαφνοστεφανώθηκαν από την ιστορία.