Για τους παλιότερους, το όνομα του αδικοχαμένου και αξιοπρόσεκτου τραγουδιστή Νικόλα Μητσοβολέα είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την ερμηνεία του "Χένελλας".
Το "Χένελλας" είναι ένα παραδοσιακό μανιάτικο τραγούδι ηλικίας κάποιων εκατοντάδων ετών.
Οι στίχοι του, αξιοπρόσεκτοι και άξιοι διευκρινίσεως.
Χη σάλασ΄ αντουρεύζεταϊ
Κάι παλεύεϊ με του βράχους
Έτσ΄ αντουρεύγουμαϊ τσάι `γου
Κάι παλεύου με του Βλάχους
Κάι τα βουνά αντουρεύγοντάϊ
Κάι παλεύου με τα ισόινια
Έτσα τσάι `γου με τους εχτρούς
Σ΄ αντουρεύγουμάϊ αϊούϊνα
Κάι η Τουϊρτσά έμ΄ πάτηζε
Σ΄ ούλη τη Μάνης τα χουϊρά
Τι άλλο καλό ε μάσαμε
Πεϊό κάλ΄ απ΄ τη λευτεϊρά
Ο συγγραφέας, μελετητής και ιστορικός Κυριάκος Κάσσης, φρόντισε να τους αποδώσει στα σύγχρονα ελληνικά:
Η θάλασσα αντρειεύεται
Κι όλο παλεύει με τους βράχους
Έτσ΄ αντρειεύομαι κι εγώ
Κι όλο παλεύω με τους Βλάχους
Και τα βουνά αντρειεύονται
Κι όλο παλεύουν με τα χιόνια
Ετσά κι εγώ με τους οχτρούς
Θα αντρειεύομαι αιώνια
Και η Τουρκιά δεν πάτησε,
Σ΄ ούλη της Μάνης τα χωριά
Τι άλλο καλό δε μάθαμε,
Πιο κάλιο από την λευτεριά.
Το "Χένελλας" είναι ένα παραδοσιακό μανιάτικο τραγούδι ηλικίας κάποιων εκατοντάδων ετών.
Οι στίχοι του, αξιοπρόσεκτοι και άξιοι διευκρινίσεως.
Χη σάλασ΄ αντουρεύζεταϊ
Κάι παλεύεϊ με του βράχους
Έτσ΄ αντουρεύγουμαϊ τσάι `γου
Κάι παλεύου με του Βλάχους
Κάι τα βουνά αντουρεύγοντάϊ
Κάι παλεύου με τα ισόινια
Έτσα τσάι `γου με τους εχτρούς
Σ΄ αντουρεύγουμάϊ αϊούϊνα
Κάι η Τουϊρτσά έμ΄ πάτηζε
Σ΄ ούλη τη Μάνης τα χουϊρά
Τι άλλο καλό ε μάσαμε
Πεϊό κάλ΄ απ΄ τη λευτεϊρά
Ο συγγραφέας, μελετητής και ιστορικός Κυριάκος Κάσσης, φρόντισε να τους αποδώσει στα σύγχρονα ελληνικά:
Η θάλασσα αντρειεύεται
Κι όλο παλεύει με τους βράχους
Έτσ΄ αντρειεύομαι κι εγώ
Κι όλο παλεύω με τους Βλάχους
Και τα βουνά αντρειεύονται
Κι όλο παλεύουν με τα χιόνια
Ετσά κι εγώ με τους οχτρούς
Θα αντρειεύομαι αιώνια
Και η Τουρκιά δεν πάτησε,
Σ΄ ούλη της Μάνης τα χωριά
Τι άλλο καλό δε μάθαμε,
Πιο κάλιο από την λευτεριά.
Όπως θα παρατήρησε ο προσεκτικός ακροατής, ανάμεσα σε κάθε στίχο ακούγονται εναλλάξ εμβόλιμες δύο λέξεις: Είτε η λέξη "Χένελλας" που σημαίνει απλώς "Ελλάς", είτε η λέξη "Χούσιουτας" που σημαίνει απλώς "τιμή μου".
Τα υπόλοιπα, ως ευκόλως κατανοήσιμα, δεν νομίζω πως υπάρχει ιδιαίτερος λόγος να αναλυθούν, πέρα από το να σημειώσουμε πως σύμφωνα με τον Κυριάκο Κάσση, οι "Βλάχοι" με τους οποίους ο Μανιάτης βρίσκεται σε αέναη μάχη, δεν είναι άλλοι από τους "υπόλοιπους Έλληνες".
Πράγμα που όσο να 'ναι έχει το ενδιαφέρον του και χαρίζει σε αμφότερες τις εκδοχές του τραγουδιού μια εξωτική ομορφιά, η οποία πολλαπλασιάζεται από την εκπληκτική φωνή του Μητσοβολέα και από την εξαιρετική μουσική του Μιχάλη Τερζή.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου
Mi-la-re,
mi-la-re-si