Υπάρχει κάτι διφορούμενο... ή εγώ το νομίζω?

Βέβαια, για να το ξεκαθαρίζουμε εξαρχής, τα γκέϊ στοιχεία στο έργο του Μάρκου Βαμβακάρη είναι απλώς ανύπαρκτα -για λόγους που δε χρειάζονται ιδιαίτερη ανάλυση: Βαρύς, μάγκας κι ασήκωτος ο Μάρκος, δεν είχε σχέση με τέτοια κόλπα.

Ο προσεκτικός μελετητής, ωστόσο, θα μπορούσε να κάνει μια ιδιαίτερη αναφορά στο τραγούδι "Ο αραμπατζής".

Πρόκειται για ένα εξαιρετικό χασάπικο του Μάρκου, ηχογραφημένο το 1934, με τον ίδιο το Μάρκο να παίζει μπουζούκι και να τραγουδάει, ενώ τον συνοδεύουν ο Σκαρβέλης (ή Παστουρμάς)  στην κιθάρα και ο Μπάτης στο μπαγλαμά.

Το στοιχείο που θα προβληματίσει τον μελετητή είναι, βέβαια, οι στίχοι του τραγουδιού.

Όχι τόσο για το περιεχόμενό τους (όμορφοι ερωτικοί στίχοι που απευθύνονται σε έναν αραμπατζή, δηλαδή σε έναν οδηγό αραμπά), όσο για την επιλογή του Μάρκου να ερμηνεύσει ντε και καλά ο ίδιος ένα τραγούδι με τους συγκεκριμένους στίχους. Το αξιοπερίεργο και το αταίριαστο, δηλαδή, είναι το ότι το τραγούδι δεν είχε γυναίκα ερμηνεύτρια.

Το άσμα ξεκινά θέτοντας τον αναγνώστη μπροστά στην εικόνα ενός όμορφου αραμπατζή με περήφανα κάτασπρα άλογα να οδηγούν τον αραμπά του, και ο τραγουδιστής, ο Μάρκος εν προκειμένω, τραγουδά την εξής πονεμένη εισαγωγική επίκληση-διατύπωση:

Τα τσίλικά σου τ’ άλογα λεβέντη αραμπατζή μου
κάθε πρωί που θα τα ιδώ μου κάβουν τη ζωή μου.

Και, σταδιακά και βαθμιαία, ο πόνος και ο πόθος γίνονται φανερά παρόντες και κλιμακώνονται. Βέβαια, είμαστε ακόμα στο στάδιο όπου οι διατυπώσεις είναι διφορούμενες. Για παράδειγμα, τι εντυπωσιάζει τον τραγουδιστή? Τα "τσίλικα" άλογα του αραμπά ή ο ίδιος ο αραμπατζής?

Πάντα σε συλλογίζουμαι ντερβίση αμαξά μου
είσαι κουρνάζος μάγκα μου σ’ έβαλα στην καρδιά μου

Και ενώ αυτό το "σ' έβαλα στην καρδιά μου" θα μπορούσε απλά να σηματοδοτεί την ύπαρξη  μιας κάποιας συμπάθειας ή απλώς την ύπαρξη ενός θαυμασμού για την ποιότητα των τσίλικων αλόγων του αραμπά... έρχεται εν συνεχεία μια καταιγιστική ροή συναισθημάτων που βάζει τα πράγματα στη θέση τους:

Πάντα εσένα θ’ αγαπώ κι εσύ να με θυμάσαι
γιατί για σε θα τρελαθώ πρέπει να με λυπάσαι

Και το όλο ζήτημα φτάνει σ' ένα γλυκό κρεσέντο, με τον εξής στίχο-προτροπή προς τον "κουρνάζο" αραμπατζή:

Και καρτερώ κάθε πρωί λεβέντη να περάσεις
κουρνάζε μου αραμπατζή κι εσύ μη με ξεχάσεις

Δεν ξέρω. Την πρώτη φορά που το είχα ακούσει ήταν από τη φωνή του Δημητριανάκη, σ' εκείνη την θεσπέσια επανεκτέλεση στα θρυλικά Μπλε Παράθυρα της Ρεμπέτικης Κομπανίας.

Το είχα ψάξει και είχα βρει την πρώτη εκτέλεση με τον Μάρκο.

Αργότερα, έμαθα πως πολύύύύ μετά την πρώτη εκτέλεση με τον Μάρκο, υπήρξε -επιτέλους- και μια εκτέλεση όπου το τραγουδά -να πάρει η ευχή, που λένε- και μια γυναίκα. Η Πόλυ Πάνου.

Η εκτέλεση με τον Μάρκο:


Και η εκτέλεση με την Πόλυ Πάνου:


Κατά τη γνώμη μου, η εκτέλεση με το Μάρκο (και με τον Δημητριανάκη, έστω) σαφώς είναι ανώτερη. Πρόκειται σαφώς περί τραγουδιού γραμμένου για αντρική φωνή.