ΓΗ ΜΕΛΑΙΝΑ, ΜΗΤΗΡ ΜΕΓΙΣΤΗ ΔΑΙΜΟΝΩΝ ΟΛΥΜΠΙΩΝ...
(μέρος νιοστόν -Ήχος και φως)
[Το προηγούμενο κομμάτι βρίσκεται εδώ]

Στην Αθήνα λοιπόν, έπαιζαν μπάλλα και οι θρυλικοί Γεφυραίοι (που το όνομά τους προφανώς εμπεριέχει τη λέξη "Γη") που έμεναν παρακάτω στην ίδια γειτονιά, λίγο πιο κάτω από τους Βουτάδες (τι πιο κάτω δηλαδή, ουσιαστικά στην ίδια γειτονιά έμεναν) στην Ιερά Οδό -προς τον Κηφισσό λένε κάποιοι που νομίζουν ότι ντε και καλά οι Γεφυραίοι έμεναν σε γέφυρες... σιγά μην έμεναν ντε και καλά σε γέφυρες οι γεφυραίοι- και οι οποίοι αν και κατασυκοφαντημένοι από τον Ηρόδοτο (που με ένα απλό "ως δε εγώ αναπυνθανόμενος ευρίσκω, ήσαν Φοίνικες" τους ξεπετάει, για να τον περιλάβει μετά ο Πλούταρχος -που είπαμε, ιερέας στους Δελφούς ήταν, επομένως ήξερε πολλά- και τον αρχίζει στο δούλεμα ο Πλούταρχος τον Ηρόδοτο γι' αυτή την κακοήθεια που είπε, ότι δηλαδή οι Γεφυραίοι ήταν Φοίνικες).

Ήξερε ο Πλούταρχος ότι οι Γεφυραίοι δεν ήταν ούτε Φοίνικες, ούτε παίξε-γέλασε, ότι παρ' όλο τον ξεπεσμό της κάστας τους δεν έπαυαν να είναι ειδικοί στα θέματα της Δήμητρας-Δηούς ("Γεφυραία η Δηώ" έλεγαν οι αρχαίοι Αθηναίοι, που κάτι ήξεραν παραπάνω).

Γενικά, είναι παραδεκτό τόσο από τον Πλούταρχο όσο και από άλλους, ότι οι Γεφυραίοι υπήρξε εποχή που δεν έριχναν απλώς μπινελίκια-γεφυρισμούς σε όσους πήγαιναν για τα Ελευσίνια.
Ότι υπήρξε εποχή που "εν Αθήναις... γεφυραίοι πάντες οι περί τα πάτρια ιερά εξηγηταί και αρχιερείς-διοικηταί των όλων- ωνομάζοντο" που λέει κι εκείνος ο τυπάκος ο Ιωάννης Λαυρέντιος Λυδός. Και δύσκολα μπορούμε να φανταστούμε αρχιερείς να μπινελικώνουν τους περαστικούς με "γεφυρισμούς".

Πιο πιθανή είναι η άποψη που λέει ότι οι «γεφυρισμοί» καμιά σχέση δεν είχαν με μπινελίκια: ως ειδικοί της «Αχαιάς Δήμητρας» που ήταν οι γεφυραίοι, μπορεί και να οργάνωναν «αχαιές», δηλαδή θορυβώδεις, εκδηλώσεις, με ζουρνάδες και νταούλια δηλαδή, που είχαν να κάνουν με την «Αχαιά Δήμητρα»... Κάτι σαν θορυβώδες διονυσιακό ρέηβ πάρτυ με dj τον Ίακχο που πορευόταν στο δρόμο για την Ελευσίνα (σε ανάμνηση, ίσως, "του κτύπου των τυμπάνων και κυμβάλων (εκ μέρους της Δήμητρας) του γενομένου κατά την ζήτησιν της Κόρης", ή ξερωγώ "από του ήχου όν παρείχεν (η Δήμητρα) τοίς περί την Γέφυραν".

Διότι καλό το σετάκι των στοιχείων "χώμα-νερό-αέρας-φωτιά", αλλά για να είναι πλήρες το σετάκι των στοιχείων -ήτοι για να την ακούσει για τα καλά ο συμμετέχων- απαιτείται "Ήχος και φως"... Και η συνήθως σιωπηλή γη-μήτηρ να γίνει "αχαιά Δημήτηρ". Και τι πιο λογικό από το να παρέχουν τον ήχο οι σπεσιαλίστες της "Αχαιάς Δήμητρας" μέσα από "αχαιές" θορυβώδεις εκδηλώσεις-γεφυρισμούς"?

-Αχαιές σημαίνει θορυβώδεις? Και τότε, «Αχαιοί» τι σημαίνει?
-Αχαιοί θα μπορούσε να είναι το ηχητικό αντίθετο των Μινυών: Οι Μινύες θα μπορούσε να "μινύριζαν", να ήταν χαμηλόφωνοι τύποι δηλαδή, σαν και σένα ας πούμε, σε αντίθεση με τους Αχαιούς που είχαν βροντερή φωνή.
-Λες?
-Δεν το έχω πολυψάξει (είδες τι σεμνός που είμαι?)...

Πάντως γενικά, με τους αιώνες, αλλάζει η χρήση των ήχων και των λέξεων: Δες, ας πούμε, με πόση ευκολία το "Ίακχ' ώ! Ίακχε - Ίακχ' ώ! Ίακχε" του Αριστοφάνη -ο οποίος σαν Αθηναίος που ήταν, ήξερε καλά τον ήχο της ιαχής, μπορεί να είχε πάρει και μέρος στην πομπή κάποια 19η κάποιου Βοηδρομιώνος και να είχε φωνάξει κι ο ίδιος "Ίακχ' ώ! Ίακχε" και βρήκε τρόπο να χώσει την ιαχή μέσα στο έργο του "Βάτραχοι"- φτάσαμε μετά από 7-8-9 αιώνες στην παρεξήγηση του "ύε-κύε", που υποτίθεται πως είναι ηχητικό απομεινάρι των Ελευσινίων μυστηρίων

[και δώσ'του να το αναλύουν οι σύγχρονοι μυστήριοι, μόνο και μόνο επειδή το είπε ο Πρόκλος -καλός, σεβαστός και άξιος ο Πρόκλος, αλλά γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 400 κάτι μετά Χριστόν, και, δυστυχώς γι' αυτόν και για εμάς, ήδη από το 380-390 μ.Χ, οι μελανοχίτωνες κακορίζικοι του Αλάριχου είχαν εξοντώσει τον Νεστόριο, τον Πρίσκο, τον Ιλάριο και εν γένει τους τελευταίους ιεροφάντες, δαδούχους, κήρυκες και τέτοια των Ελευσινίων. Και ξέρεις: Άμα εξοντωθούν οι ειδικοί, μετά δεν πα να χτυπιώνται κάτω οι απέξω που θέλουν να ανασυστήσουν τα Ελευσίνια? Όσο και να χτυπιώνται, "ύε-κύε" θα λένε, παρασύροντας και τον συμπαθέστατο Πρόκλο. Διότι εδώ μιλάμε, πριν να γεννηθεί ο Πρόκλος, μέχρι και κάτι σαν (ή ακριβώς) Μιθραίο είχε γίνει το ιερό της Ελευσίνας... Κοινώς, είχε χαθεί το τόπι:

Ένας χριστιανός συγγραφέας που υποτίθεται πως υπήρξε και επίσκοπος Ρώμης ή κάτι τέτοιο, ο Ιππόλυτος (που παραδόξως είχε αρκετό χιούμορ εν συγκρίσει με τους υπόλοιπους κακορίζικους), ο οποίος έζησε κάπου δυο αιώνες πριν τον Πρόκλο, αναφέρει την ίδια φράση "ύε-κύε" συσχετίζοντάς την με κάτι μυστήριους γνωστικούς χριστιανούς της Ανατολής.

Το ζήτημα όμως είναι ότι (σχεδόν σίγουρα) ο Ιππόλυτος ΔΕΝ είχε παρευρεθεί σε Ελευσίνια πομπή. Όχι μόνο εξαιτίας του ότι ήταν χριστιανός, αλλά και εξαιτίας του ότι όλες οι εκδοχές του βίου του (ο οποίος είναι ομιχλώδης και ασαφής) δεν μας αφήνουν να υποθέσουμε ότι κάποτε ταξίδεψε στην Αθήνα. Κάπου μεταξύ Ρώμης, Πόρτο, Σαρδηνίας και Λυών εκινείτο ο άνθρωπος. Με την Αθήνα δεν είχε και πολλά κοννέξια.
Ο Ιππόλυτος γεννήθηκε κάπου γύρω στο 170 μ.Χ και πέθανε κάπου γύρω στο 240. Όταν δηλαδή τα Ελευσίνια μυστήρια ετελούντο ακόμη, εξάπτοντας τη φαντασία των "γνωστικών" χριστιανών της ανατολής, οι οποίοι, εφαρμόζοντας έναν περίεργο συγκρητισμό, άρχισαν να συγχέουντον Ίακχο με τον Ιησού (πιθανότατα ως πράξη άμυνας μπροστά στην επέλαση της τότε εφορμούσης βαρβαρότητας: ήτοι να περισώσουν -διά της λούφας και της παραλλαγής- ό,τι γινόταν να σωθεί).
Κάπως έτσι λοιπόν αναφέρει το "ύε-κύε": Λέγοντας γι' αυτή τη φράξια γνωστικών, ότι πίστευαν πως ο Χριστός συνδέεται μυητικώς με το "μέγα και άρρητον των Ελευσινίων μυστήριον "ύε κύε".

Τι αξία έχει ο γάμος στην αγάπη μας μπροστά,
κι άλλοι είναι παντρεμένοι κι όμως ζούνε χωριστά,

δηλαδή... Άμα είναι σε τέτοιες πηγές να βασίζουμε τις γνώσεις μας περί μυστηρίων, φέξε μου και γλίστρησα...]

Ιστορικά πάντως, οι Γεφυραίοι ήταν η μια από τις δυο ομάδες μεταναστών που έφτασαν διωγμένοι στην Αθήνα. Και οι Αθηναίοι, όπως θα δούμε στη συνέχεια του ποιήματος του Σόλωνα, ξέροντας καλά τι θα πει ξενητειά, άνοιξαν τις αγκαλιές τους στους διωγμένους.
Όταν οι επελαύνοντες πως-τους-λένε κατέλαβαν την υπόλοιπη Ελλάδα και συμμάχησαν με τους καντέμηδες του Κάδμου, οι Γεφυραίοι που ζούσαν ως τότε στην Τανάγρα, στην Ερέτρια και στα πέριξ, αναγκάστηκαν, εκδιωγμένοι από τους πως-τους-λένε και τους Καδμείους, να πάρουν τον ομματιών τους και -καθοδηγημένοι από τη θεά Δήμητρα- να τραβήξουν προς την ελεύθερη Αττική και να στήσουν το κονάκι τους εκεί που η θεά τους, η Δήμητρα, τους υπέδειξε.

Η άλλη ομάδα μεταναστών, οι Μινύες, εκπατρισμένη από τον Ορχομενό της Βοιωτίας και τα πέριξ εξαιτίας των ίδιων επελευνόντων, τράβηξε κι αυτή προς την ελεύθερη Αττική και εγκαταστάθηκε κυρίως στον Πειραιά, ασκώντας το επάγγελμα του ναυτικού και -πιθανόν- ανοίγοντας κανένα όρυγμα ή κανένα πηγάδι τις ελεύθερες ώρες τους -μπορεί και να έκαναν καμιά μαγκιά αποξηραίνοντας το Αλίπεδον, δεν ξέρω. Δεν παίρνω όρκο, απλή υπόθεση κάνω. Δε θα μου έκανε εντύπωση πάντως: Το κατείχαν το ζήτημα των τεχνικών έργων, κοτζάμ Κωπαϊδα την έπαιζαν στα δάχτυλα, στο Αλίπεδον θα κόλωναν?

-Πνεύμα, ξεφύγαμε νομίζω... Ξεκινήσαμε από τον Κεραμεικό και βγήκαμε στον Πειραιά να δούμε αν κουνιούνται οι βάρκες...
-Δίκιο έχεις. Ας επιστρέψουμε στην Ακαδημία και τον Κεραμεικό.
-Ναι βρε συ πνεύμα, γιατί σε λίγο, αν συνεχίσουμε, θα πάρουμε το φερι-μποτ για Σαλαμίνα... Που είναι και πατρίδα του Σόλωνα, μην ξεχνιόμαστε...

-Παρατηρούμε λοιπόν, ότι μιλώντας για το παντοειδές μυθολογούμενο "πλάσιμο" του ανθρώπου και τις σχετικές με αυτό γιορτές, μοιραία έπρεπε να εντοπίσουμε πως αυτές οι γιορτές είχαν ως κέντρο την εργατική περιοχή της αρχαίας Αθήνας. Τη "βιομηχανική ζώνη" της, θα λέγαμε.

Αντίθετα, αν μιλούσαμε για το "φύτρωμα" των ανθρώπων, θα έπρεπε να κοιτάξουμε σε πιο αγροτικές περιοχές της Αττικής.

Διότι, ο καθένας το καταλάβαινε το ζήτημα με τον τρόπο του:
τι πιο λογικό από το να τιμούν οι δημιουργοί τη δημιουργία με τον τρόπο που αυτοί την καταλαβαίνουν?
Οι πλάστες να τιμούν την πλάση και τον πλάσαντα... Χειρωνακτες ήταν, χειρωνακτικά εξηγούσαν τη δημιουργία.
Στο πρόσωπο του πλάσαντος, αναγνώριζαν τον εαυτό τους. Στην πλάση, αναγνώριζαν το έργο τους:
«Όσα βλέπουμε μπροστά μας απ’ τα χρόνια τα παλιά,
Στη δουλειά μας τα χρωστάμε, ζήτω-ζήτω η εργατιά»,
που λέει και το σχετικό αρχαίο επαναστατικό άσμα.

Σε αυτές τις περιοχές όπου αποτελούσαν προπύργιο για την χειρωνακτική εργατική τάξη της Αθήνας, (εκεί μωρέ, απ' όπου ξεκινούσαν πότε ο Αρμόδιος και ο Αριστογείτων, πότε ο Θρασύβουλος... ξέρεις... οι δημοκρατικοί δηλαδή...) όπου δηλαδή ζούσαν και συνωστίζοντο άνθρωποι δημιουργικοί, επόμενο ήταν να τιμώνται μύθοι και θεοί που πιστευόταν πως είχαν συμβάλλει στη δημιουργία-πλάση του ανθρώπου. Μόνο τέτοιους θεούς μπορούσαν να καταλάβουν ως προγόνους τους οι δημιουργικοί άνθρωποι του μόχθου:
*Σαν τον τιτάνα Προμηθέα, που ήταν κοφτερό μυαλό, ήξερε να τσουρνεύει το αφεντικό-Δία και είχε χέρια που ήξεραν να πλάθουν τον πηλό και να φτιάχνουν ανθρώπους.
*Σαν την υφάντρα Αθηνά-Εργάνη, που ήξερε κι από ελαιοκαλλιέργεια -και είναι απλό πράμα η ελαιοκαλλιέργεια, όσο απλός είναι και ο μύθος του Εριχθόνιου.
*Σαν τον συνάδελφο Ήφαιστο που κατείχε το heavy metal hammer και ως εκ τούτου ήταν δημιουργικός και γόνιμος σε τέτοιο βαθμό, ώστε το σπέρμα του να είναι γόνιμο και δημιουργικό ακόμα και όταν απλώς έπεφτε στη γη. Πόσο γόνιμη θα ήταν η γη αν δεν υπήρχε ο Ήφαιστος να φτιάχνει εργαλεία για όργωμα, ας πούμε?
*Σαν την "Αχαιά Γεφυραία Δήμητρα" των γεφυροποιών αρχιερέων -και των αγροτών. Βέβαια οι αγρότες το έβλεπαν πιο κυκλικά το πράμα: πολύ θα γούσταραν να γινόταν αλλιώς, αλλά ήταν αναγκασμένοι να συμβιβαστούν με το μέγα μυστήριο του κύκλου "σπορά-γέννηση-καρποφορία-παρακμή-θάνατος-σπορά κλπ". Μέγα μυστήριο σου λέω!

Βλέπεις, Συντ, πόσο διαφορετικά αντιλαμβάνεται τη δημιουργία ο εργάτης από τη δική του σκοπιά και ο αγρότης από τη δική του σκοπιά? Για τον χειρωνακτα δεν υπάρχουν μυστήρια -τουλάχιστον όχι μεγάλα μυστήρια. Στα μάτια του, η δημιουργία είναι ζήτημα τεχνικής. Αντίθετα, ο αγρότης τη βλέπει αλλιώς τη φάση: Γεμάτη μυστήρια.

Όταν λοιπόν στις μέρες μας μιλάμε για τα αθηναϊκά Προμήθεια της αρχαιότητας, καλό είναι να έχουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας ότι δεν μπορούν να νοηθούν παρά μόνο ως μια εργατική γιορτή, που τιμούσε εκείνον τον επιδέξιο δημιουργό ο οποίος "την είπε στο αφεντικό". Και όχι μόνο αυτό, αλλά "το αφεντικό", ενώ πήγε να τιμωρήσει τον αυθάδη τιτάνα που τσούρνεψε τη φωτιά, στο τέλος αναγκάστηκε να τον δεχτεί στα ολύμπια δώματα, αναγνωρίζοντας έτσι την αποτελεσματικότητα του αναρχοσυνδικαλισμού και των μεθόδων του (θα έλεγε κάποιος με τα μυαλά του Συντ).
-Ω γιες!
-Άσε που στον "Προμηθέα Δεσμώτη" του Αισχύλου, ο Προμηθέας λέει κάτι περίεργα, ότι ναι μεν τσούρνεψε τη φωτιά, αλλά οι άνθρωποι θα έπρεπε να τον ευγνωμονούν ΚΥΡΙΩΣ επειδή τους έδωσε τον λόγο και την επιστήμη... Θυμάσαι τον Μαρξ, τον Ένγκελς και γενικά τους διαλεκτικούς υλιστές, που έλεγαν ακριβώς αυτό το πράγμα? Ότι χωρίς χειρωνακτική εργασία δεν αναπτύσσεται το μυαλό?
-"Η διαλεκτική της φύσης"...
-Όμως για να τελειώνουμε με αυτή την παρέκβαση, να βάλουμε τα πράγματα στο ιστορικό τους πλαίσιο?
-Και δεν τα βάζουμε? Αρκεί να επιστρέψουμε στο ποίημα του Σόλωνα, κάποια στιγμή... Διότι κάτι μου λέει ότι πάμε να το ξεχάσουμε...
-Βρε θα γυρίσουμε στο Σόλωνα σου λέω!!! Φτιάξε και κάτι να πιούμε εν τω μεταξύ...
-Μετά χαράς!

(συνεχίζεται -το ένθεον όν)