ΘΡΑΣΥΜΑΧΟΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟΠΟΛΙΣ

* Ένας από τους παλιότερους συντρόφους μου σ' αυτό το ταξίδι προς την ελευθερία, λεγόταν Θρασύμαχος. Τον συναντάμε στο πρώτο βιβλίο της Πολιτείας του Πλάτωνα, όπου ο Πλάτων τον βάζει να λέει στο Σωκράτη την εξής αντικειμενικά σωστή άποψη:
"Εν απάσαις ταις πόλεσιν ταυτόν είναι δίκαιον, το της καθεστηκυίας αρχής συμφέρον... Πανταχού είναι το αυτό δίκαιον, το του κρείττονος συμφέρον".
Ναι καλέ μου αναγνώστη, σε τωρινούς όρους θα λέγαμε πως σε όλα τα κράτη, το δίκαιο υπηρετεί το συμφέρον του καθεστώτος. Το καθεστώς υπηρετεί αυτούς που έχουν επικρατήσει, τους δυνατότερους. Και επειδή παντού στον κόσμο υπάρχουν καθεστώτα, το δίκαιο σε όλα τα μέρη του κόσμου έχει ένα κοινό σημείο: Παντού το δίκαιο υπηρετεί το συμφέρον του δυνατότερου.

* Βέβαια στη συνέχεια απαντά ο Σωκράτης, ο οποίος εκείνη την ώρα ήταν καυλωμένος να εκθέσει τα σχέδια για την ιδανική Πολιτεία του. Και ως γνωστόν, σε μια πλατωνικοσωκρατική πολιτεία το Δίκαιον πρέπει να είναι απολύτως ιερό και υπερβατικά σεβαστό, αλλιώς μαύρο φίδι που έφαγε τον παρανομούντα... Οπότε, ο Πλάτωνας χρησιμοποιώντας κάτι λεκτικά παιχνίδια και κάτι νοητικές ακροβασίες, βάζει το Σωκράτη να κατατροπώνει το σύντροφό μου τον Θρασύμαχο, προκειμένου να προχωρήσει η πλοκή του κειμένου η οποία βασίζεται στην ταυτότητα δικαίου και πολιτείας.

* Ένας από τους πιο πετυχημένους χαρακτήρες του Αριστοφάνη, λέγεται Δικαιόπολις. Η επιλογή του ονόματος είναι απολύτως ειρωνική και ουτοπική: Θέλει να κάνει τον θεατή να γελάσει εξαρχής στο άκουσμα του ονόματος "Δικαιόπολις". Διότι πρόκειται για αντιφατικό όνομα: Δίκαιο αφενός και πόλις αφετέρου, δύο ασύμβατες έννοιες δηλαδή, να συγκατοικούν στο όνομα του πρωταγωνιστή! Πως να μη γελούσε εξαρχής ο Αθηναίος θεατής? Ήταν σαν να άκουγε "φωτεινοσκότεινος" ή "στεγνοβρεγμένος" ή "αργογρήγορος". Τέτοια είναι και η λέξη "Δικαιόπολις".

* Στο τέλος του έργου, ο Δικαιόπολις νικά. Όμως το έργο δεν αναφέρεται σε μια υποθετική και αφηρημένη εποχή: Είναι έργο επικαιρότητας, αναφέρεται στην τρέχουσα επικαιρότητα της εποχής του: στον πελοπονησιακό πόλεμο.
Ναι μεν στο τέλος του έργου ο Δικαιόπολις νικά, αλλά ο θεατής, φεύγοντας από το θέατρο ξέρει πως στην πραγματική ζωή ο Δικαιόπολις είναι ηττημένος. Για τον Αριστοφάνη, η συνύπαρξη Δίκαιου και Πόλης ήταν μια ευγενής ουτοπία. Για το Σωκράτη και τον Πλάτωνα, ήταν μια εφικτη πραγματικότητα.

* Σε αυτή τη διαφορά αντίληψης θα πρέπει να αποδοθεί και το γεγονός ότι παρόλο που οι δύο αστεράτοι -Σωκράτης και Αριστοφάνης- ήταν ημι-κολλητοί (τους συναντάμε να λένε ιστορίες περί έρωτος τουλάχιστον σ' ένα πλατωνικό συμπόσιο), ο Αριστοφάνης στο έργο του "Νεφέλες" κάνει με τα κρεμυδάκια το Σωκράτη, ισχυριζόμενος ότι οι ιδέες του Σωκράτη και οι ομοειδείς τους ιδέες, όσο αναπτύσσονται και διαδίδονται, τόσο περισσότερο σαπίζουν την αθηναϊκή κοινωνία -και περισσότερο τη νεολαία.
Στο βάθος-βάθος-βάθος των καταγγελιών του Αριστοφάνη, βρίσκεται αυτή ακριβώς η διαφωνία τους στην πρωταρχική θεώρηση της κοινωνίας: Είναι εφικτό ένα δίκαιο κράτος? Ο Σωκράτης έλεγε ναι, και ο Αριστοφάνης τον έκανε με τα κρεμυδάκια. Φαίνεται πως ο Αριστοφάνης ήταν μαθητής της σχολής του Θρασύμαχου, που λέγαμε στην αρχή...

* Κι ενώ όλα αυτά έχουν ειπωθεί εδώ και 2.500 χρόνια, ήρθε να τα εμπλουτίσει κάποια στιγμή ο Βουλγαράκης, ο οποίος αν συνδυαστεί με τις απόψεις του Θρασύμαχου, μας δίνει το εξής αποκαλυπτικό αποτέλεσμα:
"Δίκαιο είναι το της καθεστηκυίας αρχής συμφέρον. Ό,τι είναι νόμιμο, είναι και ηθικό".

* Φαντάστηκα ότι η περαιτέρω φιλοσοφική ανάπτυξη της ιδέας του Θρασύμαχου, θα έπαιρνε άλλες 2.500 χρόνια. Αλλά το ευχάριστο είναι ότι γελάστηκα! Πολύ πιο γρήγορα απ' όσο θα φανταζόμουν, η φιλοσοφική ανάπτυξη της ιδέας, έκανε ένα ακόμα αποκαλυπτικό βήμα, ικανό να φωτίσει περισσότερο το πόσο δίκιο είχε ο Θρασύμαχος!

* Τις τελευταίες μέρες, με αφορμή το δολοφονικό ρεσάλτο των σιωνιστών, αρκετοί συνάνθρωποί μας χρησιμοποιούν μια φράση ως προοίμιο στη φράση του Θρασύμαχου: "Το Ισραήλ ενηργησε σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Παντού και πάντοτε το δίκαιο εξυπηρετεί το συμφέρον του ισχυρότερου. Ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό".

* Δοθέντος ότι θεωρούμεθα ύποπτοι, ας είμαστε καχύποπτοι. The passionate support for Israel expressed on talkback sections of websites, internet chat forums, blogs, Twitters and Facebook may not be all that it seems.
Israel’s foreign ministry is reported to be establishing a special undercover team of paid workers whose job it will be to surf the internet 24 hours a day spreading positive news about Israel.
Internet-savvy Israeli youngsters, mainly recent graduates and demobilised soldiers with language skills, are being recruited to pose as ordinary surfers while they provide the government’s line on the Middle East conflict.
“To all intents and purposes the internet is a theatre in the Israeli-Palestinian conflict, and we must be active in that theatre, otherwise we will lose,” said Ilan Shturman, who is responsible for the project.
Και λοιπά και λοιπά (από εδώ), ως μια απόπειρα εξήγησης της συνεχιζόμενης πίστης μου στο ότι ο άνθρωπος είναι από τη φύση του ευγενικό ον, αλλά αν οι κρατικές λογικές τον βάλουν στο γκεζί, χαλάει η ευγένειά του -διαπίστωση που απαντά στο ερώτημα "μα καλά, είναι δυνατόν να υπάρχουν υποστηρικτές των κρατικών δολοφόνων και τρομοκρατών?"

* Δοθέντος ότι είναι πλήρες σοφίας το παλιό ρητό που λέει πως "Κάθε οίκτος προς τους εχθρούς της ελευθερίας είναι αντιανθρώπινος", αναρωτιέμαι τι θα μπορούσαμε να πούμε για τους κάτωθι εχθρούς της ζωής, που πανηγυρίζουν για τη δολοφονία των ακτιβιστών: Παρατηρουμε όλη την πόλη να συμμετέχει στούς πανηγυρισμούς -πράγμα σύνηθες όταν το εκάστοτε καθεστώς καταφέρνει να αποβλακώσει τον κόσμο δένοντάς τον στο προπαγανδιστικό καθεστωτικό άρμα. Κάτι τέτοιες μαλακίες τις έχουμε βιώσει και εδώ, μόνο που εδώ οι διερχόμενοι οδηγοί συνήθως δεν συμμετέχουν στους πανηγυρισμούς των εχθρών της ζωής.

* Φαντάσου ρε μάγκα μου, τι κτήνη έχουν ν' αντιμετωπίσουν οι εβραίοι σύντροφοί μου εκεί κάτω... Ή έστω, τα μέλη αυτού εδώ του ιδιαιτέρως συμπαθούς κόμματος -που τρόπον τινα, ίσως και να πρεσβεύει μια αξιοπρόσεκτα χάϊ εκδοχή πρότασης για το μεσανατολικό. Πράγμα που αναπόφευκτα επαναφέρει στο προσκήνιο τα λόγια του Θρασύμαχου: Εν απάσαις ταις πόλεσιν ταυτόν είναι δίκαιον, το της καθεστηκυίας αρχής συμφέρον. Γι' αυτό το λόγο τέτοιου είδους κομματα και κομματίδια δεν έχουν μέλλον: το της καθεστηκυίας αρχής συμφέρον νιώθει άβολα μαζί τους.
Ενώ, αντίθετα, νιώθει βολικά με τους όχλους που πανηγυρίζουν για τη σφαγή. Καθεστηκυία αρχή χωρίς σφαγές, δε μπορεί να σταθεί. Αν μπορούσε να σταθεί χωρίς σφαγές, θα έπρεπε να λέγεται Δικαιόπολις. Διευκρινίσαμε όμως, ότι το όνομα Δικαιόπολις είναι ουτοπικού χαρακτήρα, ένα είδος Νεφελοκοκκυγίας, μια ουτοπία εκ του ου-τόπος = σε κανέναν τόπο παρά μόνο στη σφαίρα του μυαλού.

* Εξαιτίας αυτού είναι που υπάρχει περίσσευμα σφαιρών προορισμένων για το μυαλό. Στο μυαλό είναι ο στόχος. Διότι με το μυαλό γίνεται αντιληπτό το παλιό, ξεχασμένο, όμως τόσο σαφές "Τραγούδι του Ποταμού". Το ακούμε από τους Panx Romana.