ΟΙ ΔΑΙΜΟΝΕΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ
(μικρή συνεισφορά στον εορτασμό της αποκατάστασης της δημοκρατίας)

Αυτές τις μέρες γιορτάζουμε την αποκατάσταση της δημοκρατίας.
Δηλαδή της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, δηλαδή της δημοκρατίας δι' αντιπροσώπου.

Φαντάσου ας πούμε να ήσουν χορτοφάγος δι' αντιπροσώπου:
Εσύ ο ίδιος θα ξεσκιζόσουν να τρως κρεατικά, αλλά ο αντιπρόσωπός σου θα ήταν χορτοφάγος,
κι αυτό θα σου έδινε το δικαίωμα να λες ότι κι εσύ είσαι χορτοφάγος -δι' αντιπροσώπου.

Ή φαντάσου να πήγαινες για βουτιές και μακροβούτια δι' αντιπροσώπου:
Θα πήγαινε ο αντιπρόσωπός σου να κάνει βουτιές στην παραλία, εσύ θα ξεροψηνόσουν στην οικοδομή,
κι αυτό θα σου έδινε το δικαίωμα να λες ότι έκανες βουτιές στην παραλία -δι' αντιπροσώπου.

Δε μοιάζει και τόσο λογικό, ε?

Δεν είναι άσχετα αυτά τα παραδείγματα.
Τόσο η χορτοφαγία όσο και το κολύμπι, είναι πράγματα που είτε τα ασκείς είτε δεν τα ασκείς. Αν ασκείς τη χορτοφαγία, είσαι χορτοφάγος. Αν πλακώνεσαι στις μπριζόλες, δεν είσαι χορτοφάγος.
Τελεία και παύλα.

Τι ίδιο και η δημοκρατία. Ή ασκείται ή δεν ασκείται.
Ή την ασκείς, ή δεν την ασκείς.
Η ιδέα πως η δημοκρατία μπορεί να ασκηθεί δι' αντιπροσώπου, είναι μια καθαρά χριστιανική παπαριά.
Πριν την έλευση του χριστιανισμού, κανείς δεν είχε διανοηθεί να μιλήσει για δημοκρατία δι' αντιπροσώπου. Πολλοί την πολεμούσαν τη δημοκρατία, πολλοί την απεχθάνονταν, κανείς όμως δεν ήταν τόσο θρασύς ώστε να δημιουργήσει τον όρο "αντιπροσωπευτική δημοκρατία". Μόνο χριστιανός μπορούσε να συλλάβει μια τέτοια ιδέα.

Όμως ας τα πάρουμε από την αρχή:
Τι σημαίνει ως λέξη η "δημοκρατία"?
Προέρχεται από τις λέξεις δήμος+κράτος.

Και τι σημαίνει "δήμος"?
Προέρχεται από το ρήμα δαίομαι-δαϊζω, που πάει να πει "χωρίζω, διαιρώ".
Όπως λέμε και σήμερα "Δήμος Αθηναίων", που πα να πει "Εκείνο το σύνολο ανθρώπων που ξεχωρίζει από τους υπόλοιπους λόγω του ότι οι δημότες Αθηναίων μένουν στην Αθήνα, ενώ οι υπόλοιποι μένουν οπουδήποτε αλλού εκτός από την Αθήνα".
Να το θυμάσαι αυτό, αναγνώστη μου: Δήμος = αποτέλεσμα χωρισμού και διαίρεσης.
Ως εκ τούτου, η δημοκρατία, η γνήσια έννοιά της δηλαδή, προκύπτει από τη διαίρεση.
Και όταν λέμε διαίρεση, εννοούμε μέχρι εκεί που δεν πάει άλλο: Μέχρι τον κάθε έναν πολίτη ξεχωριστά.
Για να υπάρξει δημοκρατία, προϋπόθεση είναι να υπάρχουν αυτόνομοι άνθρωποι.

Το σύστημα προσπαθεί να πείσει για το αντίθετο:
ότι "δήμος" σημαίνει αποτέλεσμα ένωσης.
Όμως εμείς ξέρουμε ότι η λέξη "δήμος" είναι ιωνική μορφή της λέξης "δάμος", η οποία καρατσεκαρισμένα προέρχεται από το ρήμα "δαίομαι-δαϊζω" που ουδόλως σημαίνει ενώνω: αντίθετα, σημαίνει χωρίζω και διαιρώ.
Και ξέρουμε ότι αυτό μόνο κακό δεν είναι.

Για να σου δώσω να καταλάβεις (αν και φοβάμαι πως θα σε μπερδέψω... αλλά αξίζει τον κόπο), από την ίδια ρίζα με τη λέξη "δήμος", προκύπτει και η λέξη "δαίμων".
Και αυτή η λέξη προέρχεται από το ρήμα δαίομαι-δαϊζω, που πάει να πει "χωρίζω, διαιρώ".
Φαντάσου αυτό που αποκαλούμε "το θείον" -δηλαδή το σύνολο της θεότητας για τους μονοθεϊστές, ή το σύνολο των θεοτήτων για τους πολυθεϊστές. Και ονόμασέ το "δήμο θεών", κατ' αναλογία προς τον ανθρώπινο "δήμο Αθηναίων".

(Δεν είμαι σίγουρος ότι με παρακολουθείς, αλλά συνεχίζω, κι αν έχεις απορίες, ξαναδιάβασε τι έγραψα).

Το θείον λοιπόν, για τους αρχαίους προγόνους μας, αποτελείτο από επιμέρους "δαίμονες".
Δηλαδή, με άλλα λόγια, κάθε "δαίμων" ήταν μεν κομμάτι του "δήμου των θεών", όμως κάθε δαίμων ήταν ανεξάρτητο, αυτόνομο πρόσωπο, με δική του άποψη για τα πράγματα.

Η μοναδική διαφορά του "δήμος" από το "δαίμων", είναι πως το "δήμος" έχει κάπως πιο παθητική σημασία (ως το αποτέλεσμα της διαίρεσης) ενώ η λέξη "δαίμων" έχει πιο ενεργητική σημασία (ως "το αποτέλεσμα της διαίρεσης που προέκυψε με την επιθυμία ενός ή δύο άλλων δαιμόνων").

Για παράδειγμα ο θεός Ήφαιστος, σύμφωνα με μια παράδοση είναι γιος του Δία και της Ήρας, ενώ σύμφωνα με άλλη παράδοση είναι γιος μόνο της Ήρας, που τον γέννησε μόνο με τη δική της θέληση.
Οι αρχαίοι μας πρόγονοι, στον ορφικό ύμνο που του είχαν φτιάξει, τον αποκαλούσαν "φαεσίμβροτο δαίμονα".

Αντίστοιχα, τον Ποσειδώνα -ο οποίος καρατσεκαρισμένα είναι γιος του Κρόνου και της Ρέας- στον δικό του ορφικό ύμνο τον αποκαλούσαν "πόντιο δαίμονα", υπό την έννοια ότι κυβερνάει τον πόντο, δηλ. τη θάλασσα.

Ή την θεά Αθηνά, που η επικρατέστερη εκδοχή λέει ότι γεννήθηκε μέσα από το κεφάλι του ίδιου του Δία, στο δικό της ορφικό ύμνο την αποκαλούσαν "νικηφόρο δαίμονα".

Και, βέβαια, δεν ξεχνάμε τον ορφικό ύμνο "του Δαίμονος", ο οποίος ξεκινάει με τις εντυπωσιακή φράση "Δαίμονα κικλήσκω, μεγάλαν ηγήτορα, φρικτόν, μειλίχιον, Δία παγγενέτη".


Παρατηρούμε λοιπόν ότι για τους αρχαίους μας προγόνους, θεοί και δαίμονες είναι ένα και το αυτό.
Ως εκ τούτου, οι φράση "θεοί και δαίμονες" είναι ένας απλός πλεονασμός.

Όλοι αυτοί οι δαίμονες -μαζί με τους υπόλοιπους δαίμονες, βέβαια- αντλούσαν την ονομασία "δαίμων" από το ρήμα δαίομαι-δαϊζω, που πάει να πει "χωρίζω, διαιρώ", και υπό αυτή την έννοια είναι οντότητες του μεγάλου συνόλου που συνήθως το ονομάζουμε "το θείον".
Με τον ίδιο τρόπο που κάθε δημότης Αθηναίων ξεχωριστά, αποτελεί μέρος του μεγαλύτερου συνόλου που λέγεται "δήμος Αθηναίων". Διότι είπαμε, και η λέξη "δήμος" και η λέξη "δαίμων" προκύπτουν από το ρήμα δαίομαι-δαϊζω, που πάει να πει "χωρίζω, διαιρώ".

Γι΄αυτό στην Ιλιάδα και στην Οδύσσεια βλέπουμε τόσο συχνά τους θεούς να κάνουν συνελεύσεις και συζητήσεις και πηγαδάκια και "θεών αγορές".

Μην το δεις απλοϊκά ότι οι αρχαίοι μας πρόγονοι φαντάζονταν πως οι θεοί λειτουργούν όπως και οι άνθρωποι, μη φτάσεις στο συμπέρασμα ότι οι αρχαίοι μας πρόγονοι ήταν ανθρωπομορφιστές.
Θα ήταν απλοϊκό ένα τέτοιο συμπέρασμα. Θα έφτανες εύκολα σε ένα τέτοιο συμπέρασμα.

Εγώ όμως σε θέλω μεγαλειώδη.Σε θέλω να σκεφτείς ανάποδα:

Ότι οι αρχαίοι ημών πρόγονοι ήταν θεομορφιστές, ότι επειδή γνώριζαν πως η θεότητα χωρίζεται (δαίεται) σε επιμέρους δαίμονες, και επειδή ήξεραν καλά πως οι θεοί είναι μέρη της Φύσης (για την οποία είχαν χαρακτηρισμούς όπως "παμμήτειρα θεά" και "πολύκτιτε δαίμον"), όπως μέρη της φύσης είναι και οι άνθρωποι, συμπέραναν πως όλα γύρω τους αποτελούνται από επιμέρους δαίμονες που κάνουν συνελεύσεις και συζητήσεις και μάχες προτού αποφασίσουν για το τι πρέπει να γίνει.

Συμπέραναν δηλαδή ότι η φύση την οποία τόσο λάτρευαν, παρ' όλο που μπορεί να θεωρηθεί ως ένα ενιαίο σύνολο, στην πραγματικότητα είναι ένα άθροισμα διαφορετικών οντοτήτων και στοιχείων που βρίσκονται σε διαρκή κίνηση, συζήτηση, σύγκρουση, συμφωνία, διαφωνία και εν τέλει σύνθεση και ισορροπία.

Εφόσον λοιπόν αυτός είναι ο δρόμος της φύσης, σκέφτηκαν οι παππούδες μας, ακριβώς για τον ίδιο λόγο θα έπρεπε οι άνθρωποι να λειτουργήσουν σύμφωνα με τα φυσικά και θεϊκά πρότυπα:
δεδομένου ότι ολοφάνερα οι άνθρωποι δεν είναι δαίμονες, τουλάχιστον ας γίνουν δαιμόνιοι, δηλαδή ας γίνουν δημότες του δήμου και ας αποφασίζουν με συνελεύσεις για τα ζητήματά τους, μιμούμενοι τους δαίμονες-θεούς ως ένδειξη τιμής και σεβασμού. Και, όπως ο κάθε δαίμων έχει ολοκληρωμένη άποψη και προσωπικότητα όταν συμμετέχει στη συνέλευση, έτσι και οι άνθρωποι, προκειμένου να τιμήσουν τους θεούς, θα έπρεπε να έχουν ολοκληρωμένη, αυτόνομη άποψη και προσωπικότητα. Και όπως ο κάθε δαίμων συμμετέχει στις συνελεύσεις των θεών, έτσι και ο δημότης έχει την τιμή να συμμετέχει στις συνελεύσεις του δήμου. Αν δεν συμμετέχει, πολύ απλά οι άλλοι τον ονομάζουν "άτιμο" και "ιδιώτη", δηλαδή μπετόβλακα και πανύβλακα και τον έχουν στο φτύσιμο.

Νιώθω απόλυτα βέβαιος, ότι οι αρχαίοι ημών πρόγονοι θα είχαν στο φτύσιμο όποιον αρνείτο να συμμετάσχει στα κοινά, όποιον αρκείτο να ρίχνει την ψήφο του μια φορά στα τέσσερα χρόνια, όποιον εν τέλει δεν καταλάβαινε τι κοινό έχουν οι λέξεις δαίμων και δήμος.

(στο επόμενο -τελευταίο:
Μια ενδιαφέρουσα εβραϊζουσα αναφορά στους δαίμονες του δήμου)